Όσο νωρίτερα ξεκινά η θεραπευτική αγωγή, τόσο πιο αποτελεσματική ενδέχεται να είναι ώστε να αποφευχθεί η καταστροφή των αρθρώσεων.

Φαρμακευτική αγωγή

Για την αντιμετώπιση της ρευματοειδούς αρθρίτιδας χρησιμοποιούνται 4 βασικές ομάδες φαρμάκων:

• Παυσίπονα (απλά αναλγητικά)
• Μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη φάρμακα (ΜΣΑΦ)
• Αντιρευματικά φάρμακα, τα τροποποιητικά της νόσου (DMARDS)
• Στεροειδή (κορτιζόνη)

Στους περισσότερους ασθενείς με ρευματοειδή αρθρίτιδα χορηγούνται περισσότερα από ένα φάρμακα. Αυτό συμβαίνει επειδή κάθε φάρμακο δρα με διαφορετικό τρόπο. Με τη λήψη περισσότερων του ενός αντιρευματικών φαρμάκων, ο ασθενής έχει καλύτερα αποτελέσματα χωρίς επιπλέον παρενέργειες.
Η φαρμακευτική αγωγή μπορεί να αλλάζει ανάλογα με το αν είναι ενεργή η αρθρίτιδα ή όχι, ώστε να ανταποκριθεί σε αλλαγές των συνθηκών ζωής του ασθενούς. Για παράδειγμα, ο ασθενής ίσως πρέπει να διακόψει κάποιο φάρμακο, αν πρόκειται να υποβληθεί σε χειρουργική επέμβαση ή αν παρουσιάσει κάποια εμπύρετη λοίμωξη.

Παυσίπονα

Τα παυσίπονα δεν αρκούν για να αντιμετωπιστεί η ρευματοειδής αρθρίτιδα, αλλά είναι χρήσιμα, επειδή μεγιστοποιούν την ανακουφιστική δράση άλλων, πιο εξειδικευμένων φαρμάκων. Συχνότερα χρησιμοποιείται παρακεταμόλη. Μπορεί να λαμβάνεται είτε ξεχωριστά, είτε μαζί με άλλα φάρμακα, είτε σε συνδυασμό με κωδεΐνη ή άλλα φάρμακα.

Μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη φάρμακα (ΜΣΑΦ)

Τα ΜΣΑΦ περιορίζουν τον πόνο και το οίδημα. Η δράση τους ξεκινά μέσα σε λίγες ώρες και διαρκεί από λίγες ώρες μέχρι και ολόκληρη την ημέρα, ανάλογα την ουσία. Ο γιατρός θα υποδείξει το κατάλληλο σκεύασμα και τη σωστή δοσολογία.
Τα ΜΣΑΦ κυκλοφορούν επίσης σε μορφή κρέμας ή τζελ, που εφαρμόζεται απευθείας στην πάσχουσα περιοχή.

Αντιρευματικά φάρμακα τροποποιητικά της νόσου (DMARDS)

Τα αντιρευματικά φάρμακα επιτίθενται στην ασθένεια και όχι στα συμπτώματα. Παρόλο που δεν είναι παυσίπονα, μειώνουν τον πόνο, το οίδημα και τη δυσκαμψία, μέσα σε μερικές εβδομάδες ή μήνες, διότι επιβραδύνουν τη νόσο και τις επιπτώσεις της στις αρθρώσεις. Υπάρχουν δύο τύποι αντιρευματικών φαρμάκων:

• Τα συμβατικά
• Οι βιολογικές θεραπείες

Συμβατικά αντιρευματικά φάρμακα. Καθώς τα φάρμακα αυτά είναι βραδείας δράσης, ο ασθενής δεν πρέπει να διακόπτει την αγωγή, ακόμα και αν δεν βλέπει άμεσα αποτελέσματα. Ορισμένα συμβατικά αντιρευματικά φάρμακα ονομάζονται ανοσοκατασταλτικά, διότι καταστέλλουν το ανοσοποιητικό σύστημα. Οι ασθενείς που ακολουθούν αγωγή με ανοσοκατασταλτικά πρέπει να παρακολουθούνται διαρκώς, διότι τα φάρμακα αυτά προκαλούν παρενέργειες.

Βιολογικές θεραπείες. Οι βιολογικές θεραπείες στοχεύουν σε μεμονωμένα μόρια που συμμετέχουν στη φλεγμονή και στη βλάβη των αρθρώσεων. Οι βιολογικές θεραπείες με την ονομασία anti-TNF εξουδετερώνουν μια πρωτεΐνη που λέγεται παράγοντας νέκρωσης όγκου και η οποία, όταν βρίσκεται σε μεγάλη ποσότητα στο αίμα ή στις αρθρώσεις, ενισχύει τη φλεγμονή.

Οι βιολογικές θεραπείες συνιστώνται μόνο εάν ο ασθενής δεν ανταποκρίνεται στα συμβατικά αντιρευματικά φάρμακα ή αν του προκαλούν παρενέργειες. Συνήθως, ο ασθενής λαμβάνει συνδυασμό φαρμάκων με κάποιο συμβατικό αντιρευματικό, όπως η μεθοτρεξάτη.

Στεροειδή (Κορτιζόνη)

Τα στεροειδή είναι πολύ αποτελεσματικά στη μείωση της φλεγμονής. Παρόλο που δεν θεραπεύουν πλήρως τη νόσο, την καταστέλλουν. Χορηγούνται είτε σε ενέσιμη μορφή ενδοφλέβια, ενδομυϊκά, ή μέσα στην άρθρωση, είτε με τη μορφή χαπιών.

Ιδίως εάν πρόκειται για χάπια κορτιζόνης, συνιστώνται οι χαμηλότερες δυνατές δόσεις, ώστε να ελαχιστοποιηθούν οι πιθανότητες εκδήλωσης παρενεργειών. Οι ασθενείς δεν πρέπει να διακόπτουν τη θεραπεία της κορτιζόνης ή να αλλάζουν τη δοσολογία χωρίς τη συμβουλή του γιατρού, καθώς η απότομη διακοπή της αγωγής είναι επικίνδυνη.

Φυσιοθεραπεία

Ο φυσικοθεραπευτής προτείνει διάφορες ασκήσεις που βοηθούν στην ανακούφιση των συμπτωμάτων και στη βελτίωση του εύρους κίνησης των αρθρώσεων.
Για τα προβλήματα των άκρων ποδών και των αστραγάλων χρειάζεται η βοήθεια ποδιάτρου. Ο ποδίατρος προτείνει κατάλληλα υποδήματα για την καθημερινότητα και την άθληση.

Εάν ο ασθενής δυσκολεύεται να φέρει εις πέρας τις καθημερινές δραστηριότητες, μπορεί να απευθυνθεί σε έναν εργοθεραπευτή. Εκείνος θα του προτείνει τρόπους να εκτελεί τις δραστηριότητες αυτές, χωρίς να καταπονεί υπερβολικά τις αρθρώσεις του. Θα δώσει επίσης πληροφορίες για νάρθηκες, σε περίπτωση που ο ασθενής χρειάζεται υποστήριξη στα χέρια ή στους καρπούς.

Χειρουργική αντιμετώπιση

Ενίοτε απαιτείται χειρουργική επέμβαση για τη θεραπεία της ρευματοειδούς αρθρίτιδας. Μπορεί να χρειαστεί μια μικρή επέμβαση, όπως η απελευθέρωση νεύρου ή τένοντα, αλλά και κάποια σοβαρότερη, όπως η αντικατάσταση άρθρωσης (ισχίου, γόνατος κ.λπ.)