Τα στοιχεία προβληματίζουν, καθώς οι ειδικοί υποστηρίζουν πως οι ιστοσελίδες κοινωνικής δικτύωσης, όπως το Facebook και το Instagram, προκαλούν άγχος στους χρήστες, γνωστό ως «τεχνολογικό στρες». Αντί όμως να κλείσουν αυτές τις πλατφόρμες ή να τις χρησιμοποιούν λιγότερο, οι άνθρωποι μεταπηδούν από το ένα κοινωνικό δίκτυο στο άλλο ή σε ποικίλες δραστηριότητες εντός του κοινωνικού δικτύου –αποφεύγοντας έτσι την πηγή του στρες τους.

Η έρευνα πραγματοποιήθηκε στις συνήθειες 444 χρηστών του Facebook και αποκαλύπτει πως η συνήθη τακτική τους είναι να εναλλάσσουν τις ιστοσελίδες που χρησιμοποιούν. Τη μια στιγμή μιλούσαν με φίλους, έπειτα έβλεπαν τις ενημερώσεις στο προφίλ τους, στη συνέχεια ανανέωναν το περιεχόμενο στον λογαριασμό τους, ανάλογα με τη στιγμή που κάτι τους προκαλούσε στρες. Οι ερευνητές εξηγούν πως με αυτό τον τρόπο δημιουργείται μια σύγχυση ανάμεσα στο άγχος και στην εξαναγκαστική χρήση του μέσου.

Το παράδοξο είναι πως οι χρήστες αναζητούν τρόπους για να αποσπάσουν την προσοχή τους από το Facebook, ως μηχανισμό αντιμετώπισης του στρες που προκαλεί η ίδια πλατφόρμα, ωστόσο αντί να διακόψουν τη δραστηριότητά τους στην πλατφόρμα, αποφασίζουν να καταπιαστούν με κάτι διαφορετικό εντός της ιστοσελίδας.

Η βοηθός καθηγητή, Κρίστιαν Μάιερ, του Πανεπιστημίου του Μπάμπεγκ που συνέλεξε τα στοιχεία από τους χρήστες του Facebook, εξηγεί πως «επειδή τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης προσφέρουν μεγάλο εύρος χαρακτηριστικών, οι χρήστες νιώθουν από τη μία άγχος όταν το χρησιμοποιούν και από την άλλη το ίδιο μέσο λειτουργεί ως απόσπαση από το στρες.

Ο τρόπος που προκαλούν τεχνολογικό στρες τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης ποικίλλει. Οι χρήστες μπορεί να νιώθουν πως οι ιστοσελίδες εισβάλλουν στην προσωπική ζωή τους, είτε ότι πρέπει να προσαρμόσουν τον τρόπο που χρησιμοποιούν τα σόσιαλ μίντια σε αυτό που κάνουν και οι φίλοι τους. Επιπλέον, βιώνουν υπερβολικές κοινωνικές απαιτήσεις και πολλές κοινωνικές πληροφορικές ή ακόμη έρχονται αντιμέτωποι με συνεχείς αλλαγές και ενημερώσεις στις πλατφόρμες.

Αντιμετώπιση

Ερευνητές από το Πανεπιστήμιο του Λάνκαστερ διερεύνησαν τις διαφορετικές μορφές που μπορεί να πάρει το άγχος από τα social media και εξέτασαν δύο διαφορετικούς τρόπους αντιμετώπισης του άγχους που προέρχεται από αυτά.

Στον πρώτο τρόπο οι συμμετέχοντες απενεργοποιούσαν το μέσο που τους προκαλούσε το άγχος και ασχολούνταν με άλλες εναλλακτικές δραστηριότητες, όπως η επικοινωνία με άλλα μέλη της οικογένειας. Η δεύτερη στρατηγική μείωσης του άγχους χαρακτηρίστηκε από δραστηριότητες εντός του ίδιου του κοινωνικού δικτύου, μέθοδος που ήταν συχνότερη στους πιο τακτικούς χρήστες και μπορεί δυνητικά να οδηγήσει σε εξάρτηση.

Η καθηγήτρια Μονιντίπα Ταράφνταρ από τη σχολή Διοίκησης στο Πανεπιστήμιο του Λάνκαστερ, μία από τους συντάκτες της μελέτης, παρατηρεί πως η αντιμετώπιση του τεχνολογικού στρες μέσω ποικίλων δραστηριοτήτων εντός ενός κοινωνικού δικτύου είναι ένα νέο ενδιαφέρον φαινόμενο, καθώς υποδηλώνει πως οι άνθρωποι προσλαμβάνουν διαφορετικά το τεχνολογικό στρες από τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης καθαυτά.

Οι διάσημοι κάνουν «τεχνολογική αποτοξίνωση»

Μπορεί η επιστημονική κοινότητα να διατείνεται πως η μέτρια χρήση των μέσων κοινωνικής δικτύωσης ελάχιστα επηρεάζει τη συμπεριφορά των χρηστών, πληθώρα ερευνών, όμως, καταλήγει στις αρνητικές συνέπειες που έχουν για τον άνθρωπο. Δεν είναι μάλιστα λίγοι αυτοί που έχουν επιλέξει να εγκαταλείψουν τα σόσιαλ μίντια, να «ελευθερωθούν» από τις πλατφόρμες που φυσικά στόχος τους είναι να σε κράτανε όσο περισσότερο μπορούν στην πλατφόρμα τους.

Διάσημες προσωπικότητες από τον κόσμο του θεάματος και της πολιτικής έχουν αποφασίσει να απομακρυνθούν από τα σόσιαλ μίντια ή ακόμη και να σβήσουν τα προφίλ, απόφαση που κοινοποιούν χαράζοντας την πορεία μιας λιγότερο τεχνολογικά κοινωνικής ζωής. Η βουλευτής των ΗΠΑ Αλεξάντρια Οκάζιο-Κορτέζ κέρδισε σημαντικές ψήφους για την εκλογή της από το Facebook, οργανώνοντας αποτελεσματική καμπάνια από το μέσο. Ωστόσο, προσφάτως ανακοίνωσε πως εγκατέλειψε το Facebook και περιορίζει τον χρόνο της στο Instagram, καθώς θεωρεί πως τα σόσιαλ μίντια εγκυμονούν κινδύνους για την υγεία, όπως κατάθλιψη, στρες και εθισμό.

Η τραγουδίστρια της ποπ Μάιλι Σάιρους διέγραψε όλες τις φωτογραφίες της το 2018, αντίστοιχες κινήσεις έκαναν η Τέιλορ Σουίφτ και η Σελένα Γκόμεζ, ενώ η Κένταλ Τζένερ ανακοίνωσε πως θα κάνει «τεχνολογική αποτοξίνωση» από το Instagram για μία εβδομάδα. O τραγουδιστής Εντ Σίραν ανακοίνωσε το 2015 πως κλείνει όλες τις πλατφόρμες κοινωνικών δικτύων για να ταξιδέψει, κάτι που κράτησε δύο χρόνια. Πάντως δεν έχει κάνει ανάρτηση στο twitter από το 2017.

Από την έντυπη έκδοση του Ελεύθερου Τύπου