Γράφει ο Ανδρέας Ντίνης

Σίγουρα θα βάζατε τα γέλια όπως θα έκαναν οι περισσότεροι. Αλλά… αν πρόκειται για το πρώτο «ποντίκι»  στον κόσμο τι θα λέγατε;  Στο νέο τεύχος του ET Magazine του EleftherosTypos.gr θα ασχοληθούμε με την «γέννηση» του πρώτου «mouse» στην ιστορία αλλά και την εξέλιξη του μέχρι σήμερα που σιγά σιγά, εξαφανίζεται καθώς οι οθόνες αφής παίρνουν την θέση του και πια το καθιστούν «άχρηστο».

Ήταν 9 Δεκεμβρίου  του 1968 όταν ο Νταγκ ‘Ενγκελμπαρτ αποκάλυψε την επαναστατική νέα εφεύρεσή του: τον «Ενδείκτη θέσης Χ-Υ για σύστημα οθόνης» ή αλλιώς «ποντίκι» καθώς έτσι προτιμούσαν να το αποκαλούν αυτός και η ομάδα του.

Ο Ενγκελμπαρτ μαζί με την ομάδα του στο ερευνητικό κέντρο Στάνφορντ δούλευαν διάφορες ιδέες για να το καταφέρουν. Παρουσίασαν τις καινοτομίες τους σε ένα συνέδριο υπολογιστών στο Σαν Φρανσίσκο, σε μία επίδειξη που ήταν πολύ μπροστά από την εποχή της. Σημειωτέον ότι τότε ακόμη και μεγάλες εταιρείες διέθεταν μόνο έναν υπολογιστή και αρκετές κανέναν.

Ο Νταγκ ζήτησε από το κοινό να φανταστεί μία προχωρημένη ιδέα…:  πάνω στο γραφείο κάθε ανθρώπου ένας υπολογιστής πρόθυμος να εξυπηρετήσει κάθε ανάγκη. Μετά πήρε στο χέρι το πρωτότυπο ποντίκι του και ξενάγησε το κοινό στο μέλλον. Τους έδειξε ριζοσπαστικά πράγματα όπως η αποκοπή και επικόλληση, οι φάκελοι, το υπερκείμενο, η χρήση διαφορετικών παραθύρων στην οθόνη, ακόμη και η ταυτόχρονη εργασία με έναν απομακρυσμένο χρήστη – πράγματα που έμοιαζαν εξίσου φανταστικά. Οι θεατές από το κοινό άρχισαν να ανεβαίνουν πάνω στη σκηνή για να τον δουν από κοντά να χρησιμοποιεί το ποντίκι για να κινήσει στην οθόνη αυτό που ονόμαζε «σημείο ίχνους».

Η παρουσίαση αυτή αναφέρεται μερικές φορές ως «η μητέρα όλων των επιδείξεων». Δεν ήταν μόνο η πρωτοποριακή εφεύρεση αλλά και μία μικρή εικόνα του μέλλοντος και της ψηφιακής επανάστασης που ήταν προ των πυλών.

Το ποντίκι του Ένγκελμπαρτ ήταν ένα ξύλινο κουτί με δύο τροχούς, έναν για την κίνηση πάνω- κάτω κι έναν για την κίνηση μπρος-πίσω. Διέθετε τρία κουμπιά και λειτουργούσε σε συνδυασμό με έναν ελεγκτή, προσαρμοσμένο στην αριστερή πλευρά του πληκτρολογίου του.

Εκεί υπήρχαν και πέντε πλήκτρα ειδικών λειτουργιών. Το πρώτο ποντίκι για το κοινό κατασκευάστηκε από την Xerox στα τέλη της δεκαετίας του 70 και κόστιζε 400 δολάρια.

Την δεκαετία του 1980 ο Στιβ Τζομπς ανέθεσε σε μία ομάδα σχεδιαστών να κατασκευάσουν ένα ποντίκι που θα κόστιζε το ένα δέκατο της τιμής εκείνης. Η ομάδα με επικεφαλής τον Νταν Χόβι, κατασκεύασαν το αρχικό τους πρωτότυπο με εξαρτήματα όπως η μπάλα κύλισης που πήραν από κάποιο αποσμητικό και έναν πλαστικό δίσκο βουτύρου.

Τον Ιανουάριο του 1983 η Apple λανσάρει τον Apple Lisa computer με το πρώτο interface που χρησιμοποιεί γραφικά για χρήση με mouse. Τον Μάιο του ίδιου χρόνου, η Microsoft βγάζει το πρώτο ποντίκι με το όνομα «green-eyed mouse» γιατί είχε δύο πράσινα κουμπιά.

Σειρά παίρνει η IBM το 1987 που λανσάρει με την σειρά της τον IBM PS/2 PC με ενσωματωμένη υποδοχή για πληκτρολόγιο και mouse. Ταυτόχρονα κυκλοφορεί ένα νέο λειτουργικό σύστημα που για πρώτη φορά επιτρέπει τη χρήση mouse με έναν IBM.

Φτάνοντας στο 1990 κυκλοφορούν τα Windows 3.0 τα οποία απαιτούν mouse για να λειτουργούν ομαλά. Γρήγορα το mouse γίνεται «must» για να μπορεί κάποιος να χρησιμοποιεί το καινούργιο πρόγραμμα της Microsoft.

Μηχανικό ποντίκι

Στο κάτω μέρος του στελέχους και εντός της συσκευής είναι τοποθετημένη μια μικρή σφαίρα (λεπτομέρεια 1 στην εικόνα) από κάποιο βαρύτερο υλικό. Η σφαίρα είναι έτσι τοποθετημένη ώστε ένα τμήμα της να προβάλλει από μία κυκλική οπή στην κάτω επιφάνεια του στελέχους η οποία της επιτρέπει να έρθει σε επαφή και να κυλάει ελεύθερα πάνω στην επιφάνεια που βρίσκεται το ποντίκι.

Κινώντας το ποντίκι πάνω σε μια σχετικά λεία επιφάνεια, η σφαίρα μεταφέρει την κίνηση αυτή σε δύο κάθετους μεταξύ τους πλαστικούς κυλίνδρους στο εσωτερικό του κυρίου σώματος, οι οποίοι καταλήγουν στο ένα άκρο τους σε ένα οδοντωτό τροχό ή διάτρητο πλαστικό δίσκο (λεπτομέρεια 2). Η περιστροφή του κάθε δίσκου μέσω των δοντιών του (ή αντίστοιχα οπών) διακόπτει επανειλημμένα (ή αντίστοιχα επιτρέπει) τη διέλευση μίας δέσμης φωτός που εκπέμπεται από μία πηγή φωτός (συνήθως μία δίοδο εκπομπής φωτός) (λεπτομέρεια 3) προς μία φωτοδίοδο υποδοχής (λεπτομέρεια 5) δημιουργώντας έτσι μία ακολουθία από παλμούς φωτός.

Ένα ολοκληρωμένο κύκλωμα μετατρέπει τους ηλεκτρικούς παλμούς που παράγονται από την καθεμία φωτοδίοδο υποδοχής σε ένα ψηφιακό σήμα, που αντιστοιχεί στην διανυσματική ταχύτητα (κατεύθυνση και τιμή) του ποντικιού.

Το ψηφιακό σήμα μεταφέρεται στον Η/Υ για επεξεργασία μέσω του καλωδίου επικοινωνίας. Ο Η/Υ τότε προκαλεί την μετατόπιση του ίχνους στην οθόνη σε μία νέα θέση, υπολογίζοντας τη νέα θέση του ίχνους με βάση την προηγούμενή του θέση και το ψηφιακό σήμα. Αυτή η διαδικασία επαναλαμβάνεται πολλές φορές το δευτερόλεπτο δημιουργώντας στο χρήστη την ψευδαίσθηση της μετακίνησης του ίχνους πάνω στην οθόνη ταυτόχρονα με την μετακίνηση του ποντικιού.

Η εξέλιξη του mouse ασφαλώς συνεχίζεται μέχρι και σήμερα. Από την απλή συσκευή με την μπίλια περάσαμε σε υλοιποιήσεις με laser ή ακόμα και με accelerometers που καταλαβαίνουν την κίνηση στον χώρο χωρίς καν να χρειάζεται κάποιος να έχει το mouse σε μία επιφάνεια.

Ποντίκι λέιζερ

Το ποντίκι λέιζερ λειτουργεί όπως και το οπτικό ποντίκι με τη διαφορά ότι χρησιμοποιείται μία υπέρυθρη δίοδος λέιζερ αντί για τη συνηθισμένη δίοδο εκπομπής φωτός για να φωτίζεται η επιφάνεια κάτω από το στέλεχος. Ήδη από το 1998, η Sun Microsystems παρείχε ένα ποντίκι λέιζερ με τους διακομιστές Sun SPARCstation και τους σταθμούς εργασίας.

Ωστόσο, τα ποντίκια λέιζερ δεν μπήκαν στον κύριο κορμό της αγοράς μέχρι το 2004, όταν η Logitech, σε συνεργασία με την Agilent Technologies, παρουσίασαν το ποντίκι λέιζερ MX 1000. Αυτό το ποντίκι χρησιμοποιεί μια μικρή υπέρυθρη ακτίνα λέιζερ αντί της ΑΤΑ και αύξησε σημαντικά την ανάλυση της εικόνας που λαμβάνεται από το ποντίκι.

Σήμερα, το να αποχωριστούμε το mouse  από τον υπολογιστή μας δεν μας φαίνεται περίεργο. Η εξέλιξη της τεχνολογίας έχει φτάσει σε τέτοιο επίπεδο που μπορούμε πια με το δάκτυλο (οθόνες touch screen) μας να ελέγχουμε την οθόνη του υπολογιστή μας και του laptop μας.

Παρόλα αυτά τα ποντίκια έχουν γίνει εργονομικά, ασύρματα και έχουν αλλάξει εμφάνιση όμως το γεγονός είναι ένα… πως μετά από 40 χρόνια, και παρά τις όποιες προσπάθειες για τη δημιουργία μιας εναλλακτικής συσκευής, η βασική ιδέα του mouse παραμένει κάνοντας το μικρό «τρωκτικό» βασικό και αναντικατάστατο στοιχείο του υπολογιστή.

Πηγές: computinghistory.org.uk, wikipedia, techpress.gr

[dynamic-sidebar id=”post-area-diabaste”]