Ποιος είναι ο λόγος που γράψατε το μυθιστόρημα «Οι χώρες της Επαγγελίας»;

Πάντα ήθελα να γράψω τη συνέχεια της «Λέσχης των Αθεράπευτα Αισιόδοξων», επειδή πίστευα ότι είχα μόνο το πρώτο μέρος της ιστορίας, μου έλειπε ένα κομμάτι, το δούλεψα πολλά χρόνια και μια μέρα ανακάλυψα την ιστορία του Φρανκ, τότε ήμουν έτοιμος να γράψω αυτό το μυθιστόρημα. Μου πήρε δέκα χρόνια για να φτάσω μέχρι εδώ. «Οι Χώρες της Επαγγελίας» έχουν να κάνουν στην ουσία με δύο αλληλεπικαλυπτόμενα θέματα, την ιστορία ανθρώπων που αναζητούν την ευτυχία, ανθρώπων των οποίων οι οικογένειες βρέθηκαν στη δίνη των γεγονότων. Αφορούν όμως και το θέμα του γονιού, καθώς οι περισσότεροι χαρακτήρες της ιστορίας αδυνατούν να κρατήσουν δεμένες τις οικογένειές τους ή να φτιάξουν καινούργιες. Και τέλος ήθελα να δείξω πώς η κομμουνιστική Σοβιετική Ενωση κατέληξε σε μια χώρα που βασίζεται στην πίστη και στη θρησκεία. Ο ορθόδοξος κλήρος είναι μια από τις κολώνες του καθεστώτος του Πούτιν, του δίνει μια σειρά από προνόμια, ενώ εκείνος τον στηρίζει κι έχει ένα ρόλο καθοριστικό στη διατήρηση του συστήματος εξουσίας στη σύγχρονη Ρωσία.

Στο μυθιστόρημα συναντούμε τον Μισέλ Μαρινί που είναι δεκαεπτά ετών και μόλις έχει πάρει το απολυτήριο λυκείου. Γιατί θελήσατε να δώσετε μια συνέχεια στη «Λέσχη»;

Επειδή με το θάνατο του Σάσα στη «Λέσχη» η ιστορία έμενε κομμένη στη μέση, δεν είχα μιλήσει για την εξέλιξη του Μισέλ, της Καμίλ, του Ιγκόρ, του Λεονίντ, του Φρανκ. Κυρίως όμως δεν ήθελα να απογοητεύσω τους αναγνώστες, έπρεπε η συνέχεια της ιστορίας να είναι στο ίδιο επίπεδο. Είχα τα κομμάτια του παζλ, όμως περίμενα επειδή μου έλειπε το πιο ουσιώδες, μια ιδέα δηλαδή το ίδιο δυνατή με αυτή της «Λέσχης», η οποία με τον δικό της τρόπο θα αφηγούνταν την ιστορία αυτών των ανθρώπων, μου πήρε δέκα χρόνια να βρω και να πω αυτή την ιστορία όμως είμαι χαρούμενος με το αποτέλεσμα.

Παρασυρμένοι στη δίνη των ερώτων και των μυστικών τους, οι ήρωες έχουν προσδοκίες για μια καλύτερη ζωή. Από πού έπαιρναν αυτή την ελπίδα που τους δημιουργούσε προσδοκίες για το μέλλον;

Είναι άνθρωποι προερχόμενοι από ένα άλλον αιώνα, τον εικοστό, δεν είναι ευχαριστημένοι με την πραγματικότητα γύρω τους, κυνηγούν την ουτοπία, θέλουν να αλλάξουν τον κόσμο. Ο κομμουνισμός κατέληξε στα στρατόπεδα συγκέντρωσης ή σε μια μορφή απολυταρχικού καπιταλισμού, μια εξέλιξη αδιανόητη, αν σκεφτούμε ότι όλα ξεκίνησαν με την ιδέα της κατάργησης της εκμετάλλευσης ανθρώπου από άνθρωπο.

Στο μυθιστόρημα έχετε τον Μισέλ Μαρινί, τον Φρανκ και τους Ρώσους εμιγκρέδες. Ποια είναι τα συνδετικά στοιχεία που έχουν μεταξύ τους;

Για ένα μεγάλο διάστημα το να θέλεις να αλλάξεις τον κόσμο ταυτίζονταν με το σοσιαλιστικό όνειρο, ακόμα και αν χρειαζόταν να επιβληθεί με τη βία. Η Σοβιετική Ενωση ήταν ένα είδος προτύπου που απέτυχε παταγωδώς όμως σε πολλές δυτικές κοινωνίες, όπως η Γαλλία ή η Ελλάδα, αυτή η χώρα αποτελούσε την πηγή πολλών ελπίδων αλλά και πολλών απογοητεύσεων.  Πρέπει όμως να παραδεχτούμε ότι όλη η αυτή η διαδικασία πήγε τους ανθρώπους μπροστά, τους βοήθησε να ωριμάσουν.

Με εκπλήσσει το γεγονός ότι οι χαρακτήρες ψάχνουν να βρουν την αγάπη και να συγχωρεθούν για τις παλιές τους αμαρτίες. Μπορείτε να μας πείτε λίγα λόγια;

Αυτό που μ’ ενδιαφέρει σε τελική ανάλυση είναι να μιλήσω για τον κόσμο και τις δυσκολίες μέσα στις οποίες ζούμε, δυσκολίες που καλούνται ν’ αντιμετωπίσουν οι χαρακτήρες των βιβλίων μου. «Οι Χώρες της Επαγγελίας» είναι όμως και μια ιστορία για την πατρότητα και τις δυσκολίες του να μεγαλώσεις παιδιά σ’ ένα προβληματικό περιβάλλον. Ο Φρανκ, ο Ιγκόρ, αλλά και η Σεσίλ κι ο Πολ, και λιγότερο ο Μισέλ, καλούνται να παλέψουν με τέτοιες καταστάσεις.

Ο Φρανκ είναι νομίζω ο πιο τολμηρός και δημιουργεί καταστάσεις από το τίποτε. Παράλληλα, έχει μεγάλες ικανότητες. Είναι δηλαδή πρωτοπόρος;

Ηθελα να μιλήσω για έναν άνδρα που επιθυμούσε ν’ αλλάξει τον κόσμο, που πίστευε ότι έκανε το σωστό αλλά βρίσκονταν σε λάθος δρόμο και παρόλα αυτά δεν συμβιβάστηκε, έμεινε πιστός στις ιδέες του. Την ίδια στιγμή, όμως, η επιθυμία του ήταν να δημιουργήσει μια οικογένεια. Πηγαίνει στην Αλγερία πρώτα για να βρει τη γυναίκα που αγαπά και περιμένει παιδί, εκεί πραγματοποιεί δύο αποτυχημένες απόπειρες να φτιάξει οικογένεια και ν’ αποκτήσει παιδιά κι όταν μαθαίνει ότι έχει μια κόρη από τη Σεσίλ το σοκ αναποδογυρίζει όλη τη ζωή του κι ακολουθήσει άλλο μονοπάτι. Μέσα από το χαρακτήρα του Φρανκ μιλώ για την ιστορία της Σοβιετικής Ενωσης και της σύγχρονης Ρωσίας, η οποία οδηγήθηκε από τον κομμουνισμό στην οικονομία της αγοράς ανακαλύπτοντας ξανά τη θρησκεία (το όπιο του λαού) που είχε πολεμήσει για εβδομήντα χρόνια. Εμεινα κατάπληκτος μελετώντας την επανάκαμψη της Ορθόδοξης πίστης στη Ρωσία, οι εκκλησίες αναστηλώνονται και διακοσμούνται με τον πιο όμορφο τρόπο, τα προσκυνήματα ενώνουν εκατοντάδες χιλιάδες ανθρώπους, κυρίως νέους. Σκοπός μου ήταν να μιλήσω για όλα αυτά μεταφορικά, μέσα από τον χαρακτήρα του Φρανκ.

Η Σελίλ ονειρεύεται να ταξιδέψει στην Ελλάδα. Αλλά και αλλού υπάρχουν αναφορές στη χώρα μας. Ποια είναι η γνώμη σας για την Ελλάδα;

Νομίζω ότι η Ελλάδα είναι η χώρα του ονείρου, ένας ιστορικός τόπος όπου η τέχνη της ύπαρξης γίνεται πραγματικότητα.

Τι θα λέγατε σ’ αυτούς που πρόκειται να διαβάσουν τη συνέντευξή σας;

Δούλεψα για δέκα χρόνια επειδή δεν ήθελα να απογοητεύσω τους αναγνώστες που θα διάβαζαν τη συνέχεια των «Αθεράπευτα Αισιόδοξων» και νομίζω ότι το επίπεδο αυτού του βιβλίου είναι το ίδιο υψηλό. Ηθελα οι αναγνώστες να χαρούν ανακαλύπτοντας όλους αυτούς τους χαρακτήρες. Ηθελα να δέσω δύο ιστορίες που ξετυλίγονται ταυτόχρονα ώστε να γίνουν μια ενιαία απεικόνιση της σύγχρονης ιστορίας, μα πάνω απ’ όλα ήθελα να μιλήσω για τις ελπίδες, τα όνειρα για έναν καλύτερο κόσμο, τις απογοητεύεις, τη ζωή με δυο λόγια.

Μετάφραση από τα αγγλικά: Απόστολος Σπυράκης

WHO IS WHO

Ο Ζαν-Μισέλ Γκενασιά γεννήθηκε στο Αλγέρι το 1950. Σπούδασε Νομικά και εργάστηκε ως δικηγόρος. Από τις εκδόσεις Πόλις κυκλοφορούν επίσης τα βιβλία του «H λέσχη των αθεράπευτα αισιόδοξων» (τιμήθηκε με το βραβείο Γκονκούρ που απονέμουν οι μαθητές λυκείου), «Η ζωή που ονειρεύτηκε ο Ερνέστο Γκ.» και «Το βαλς των δέντρων και του ουρανού».

Ειδήσεις σήμερα