Διαβάζοντας το νέο σας βιβλίο «Η Οργάνωση», διέκρινα τη διάθεση, όπως και στα προηγούμενα βιβλία σας, ο βασικός χαρακτήρας να είναι γυναίκα, η αστυνόμος Τάνια Τρύπη του Τμήματος Εγκλημάτων κατά Ζωής – έχουμε συνηθίσει στην αστυνομική λογοτεχνία άνδρες ντετέκτιβ ή αστυνόμους. Είπατε, εδώ είναι το κουμπί, η αποδοχή να εμπεριέχει και τη δυναμική της αλλαγής ταυτόχρονα;
Η επιλογή γυναίκας για κεντρική ηρωίδα, της αστυνόμου Τρύπη συγκεκριμένα, αποτελεί φόρο τιμής στο γυναικείο φύλο. Πιστεύω ακράδαντα ότι οι γυναίκες είναι πολυσύνθετα και πολύπλοκα πλάσματα συγκριτικά με το μάλλον επίπεδο αντρικό φύλο. (…) Είναι ευφυείς, επίμονες και δυναμικές, έχουν έντονη προσωπικότητα και μπορούν να τα καταφέρουν τουλάχιστον στον ίδιο ικανοποιητικό βαθμό με τους άνδρες στα περισσότερα επαγγέλματα, κερδίζοντας την πλήρη αποδοχή, έως και το σεβασμό, των συναδέλφων τους.
Στο βιβλίο σας «Η Οργάνωση», εκδόσεις BELL, οι θύτες είναι θύτες και τα θύματα είναι θύματα; Ρωτώ επειδή στα προηγούμενα βιβλία σας οι δύο αυτοί ρόλοι εμπλέκονται, και κυρίως η επιδίωξή σας είναι οι αξιακοί και ηθικοί κώδικες πίσω από το φόνο. Μπορείτε να μας πείτε δυο λόγια γι’ αυτό και για το νέο σας βιβλίο που κυκλοφόρησε πρόσφατα;
Το παλιό, κλασικό κι αγαπημένο, αστυνομικό μυθιστόρημα έχει περάσει στην ιστορία. Στην εποχή μας μιλάμε για το αστυνομικό μυθιστόρημα που εμπεριέχει σε μικρότερο ή μεγαλύτερο βαθμό το κοινωνικό σχόλιο. Την τοποθέτηση και το σχολιασμό των σύγχρονων κοινωνικών θεμάτων. Αυτό που αποκαλώ επίμονα και μονολεκτικά κοινωνικο-αστυνομικό μυθιστόρημα. Ως αποτέλεσμα, διευρύνθηκε και η αναγνωστική βάση αυτών των μυθιστορημάτων, συμπεριλαμβάνοντας ένα μεγαλύτερο ποσοστό γυναικών και νεοτέρων ηλικιών. Οικονομική κρίση, ανεργία, ναρκωτικά, τράφικινγκ, εκβιασμοί, δολοφονίες κ.λπ. είναι θέματα που έχει καθημερινά μπροστά του ο συγγραφέας, και προσωπικά πιστεύω ότι καλό θα ήταν να ασχοληθεί στο έργο του με κάποια από αυτά. Η «Οργάνωση» προχωράει σε ακόμα πιο μακρινά και τολμηρά μονοπάτια, καθώς εισάγει και το πολιτικό στοιχείο, αναφερομένη στη διαφθορά και τη διαπλοκή σε ακόμα υψηλότερο επίπεδο.
Ο Μπρεχτ, που γνωρίζετε το έργο του πολύ καλά, είχε πει «αλίμονο στη χώρα που έχει ανάγκη από ήρωες». Εμείς από τι σύνδρομο πάσχουμε και ψάχνουμε μονίμως τον ήρωα που θα μας σώσει; Τι βλέπετε γύρω σας;
Καλά τα έλεγε ο σοφός Μπρεχτ… Εμείς ως λαός δυστυχώς πάσχουμε από πολλά σύνδρομα, για κάμποσα από τα οποία μπορεί να μην έχουμε απόλυτα την ευθύνη. Αδιαφορία, ωχαδερφισμός, έλλειψη ανάληψης ευθύνης και έλλειψη κοινωνικής αλληλεγγύης είναι μερικά από τα σημαντικότερα. Αλλά αυτό που παρατηρώ έντονα τα τελευταία χρόνια είναι η δραματική αύξηση των ανθρώπων που κλείνονται στον εαυτό τους και παραδίδονται στην εξουσία μιας ηττημένης ατομικότητας, λες κι αδιαφορούν για τα τεκταινόμενα στην κοινωνία. Αποτέλεσμα, να ασπαστούν το δόγμα «ας περνάω εγώ κι η οικογένειά μου καλά και δεν με νοιάζει τι περνάνε οι γύρω μου». (…) Δηλαδή, τελικά, αγώνας για προσωπική επιβίωση και ονειρική αναμονή ενός λευκού ιππότη, «ενός ήρωα που θα μας σώσει»…
Μπορεί ένας αστυνομικός συγγραφέας να αναλύσει καλύτερα από έναν ποινικολόγο ή εγκληματολόγο τη δομή και λειτουργία του οργανωμένου εγκλήματος, τη διαπλοκή του με το πολιτικό σύστημα και την τρομοκρατία, την ομερτά και το φόβο, τις μνήμες και την εκδίκηση;
Είναι αδιαμφισβήτητο γεγονός ότι ένας εγκληματολόγος, όπως και ένας έντιμος και αδιάφθορος αστυνομικός, μπορεί να δώσει μια πιο ρεαλιστική εικόνα της πραγματικότητας γύρω από το οργανωμένο έγκλημα, τη φιλοσοφία του, τον τρόπο που λειτουργεί και τους στόχους του. Ενας συγγραφέας έχει όπλο την προσωπική του εκτίμηση, τις παρατηρήσεις του και φυσικά την επίμονη και χρονοβόρα διαδικασία της έρευνας. Εχει χρέος να ψάξει σε βάθος, να αναζητήσει πηγές και να διασταυρώσει στοιχεία μιλώντας με πολλούς ανθρώπους. Τελικά, βέβαια, ο συγγραφέας έχει το άλλοθι της μυθοπλασίας. Μιλάει με τον δικό του τρόπο, πάντα μέσα από τη μυθοπλασία, για πραγματικά γεγονότα. Δυστυχώς, όμως, υπάρχουν κάποιες φορές που η μυθοπλασία και η πραγματικότητα δεν απέχουν πολύ. Και, πιστέψτε με, γι’ αυτό δεν φταίει η μυθοπλασία, αλλά η ίδια η πραγματικότητα …
ΤΙ ΔΙΑΒΑΣΑ
Τι αντιπροσωπεύει για εσάς η σύγχρονη ελληνική αστυνομική λογοτεχνία και τι η ξενόγλωσση;
Θα μιλήσω με μια παραβολή. Εντελώς μεταφορικά… Ουσιαστικά μιλάμε για δύο παιδιά. Η διαφορά είναι ότι το ένα, η ξενόγλωσση αστυνομική λογοτεχνία, είναι το πιο κακομαθημένο! Μεγαλωμένο από πλούσιους γονείς, με σπουδές σε ακριβά ιδιωτικά σχολεία και έτοιμες δουλειές υψηλού επιπέδου να τους περιμένουν. Ακριβή ζωή, μοναδικά αυτοκίνητα, ωραίες γυναίκες κ.λπ., κ.λπ. Η ελληνική αστυνομική λογοτεχνία είναι παιδί φτωχών γονιών, χωρίς καμιά κληρονομιά να το περιμένει, που πρέπει να αγωνιστεί σκληρά για να επιβιώσει και να καταξιωθεί. Η μόνη διαφορά βρίσκεται τελικά στον αριθμό των αναγνωστών στους οποίους απευθύνεται η ξενόγλωσση λογοτεχνία και στα χρήματα που επενδύονται από το εκδοτικό μάρκετινγκ για χάρη της. Πάντα υποστήριζα ότι ποιοτικά δεν υπάρχουν ουσιαστικές διαφορές. Η εγχώρια αστυνομική λογοτεχνία δεν έχει να ζηλέψει πολλά από τον μέσο όρο της αντίστοιχης ξενόγλωσσης. Και η πρόκληση που απευθύνω στους Ελληνες αναγνώστες είναι απλή … Ας διαβάσουν ένα βιβλίο αξιόλογου (Ελληνα) αστυνομικού συγγραφέα, έχοντας καλύψει το όνομα με μια αδιαφανή ετικέτα, και αν τους αρέσει, να αναρωτηθούν αν το έγραψε Ελληνας ή ξένος, πριν βγάλουν την ετικέτα και αποκαλυφθεί το όνομα…
Ποια είναι τα θέματα, πιστεύετε, που αφήσαμε άλυτα, ή ακόμα και ανέγγιχτα, στην αστυνομική λογοτεχνία;
Προτιμώ το «ανέγγιχτα». Η αστυνομική λογοτεχνία δεν επιλύει θέματα, αλλά τα αναλύει με τον δικό της τρόπο και δίνει αντίστοιχα ερεθίσματα για σκέψη και αναστοχασμό στους αναγνώστες. Θεωρώ λοιπόν ότι λίγα μόνο θέματα έχουν μείνει μακριά από την πένα των αστυνομικών συγγραφέων, και περισσότερο αυτά που έχουν μεν μεγάλη βαρύτητα, αλλά παράλληλα η αναφορά σε αυτά απαιτεί ιδιαίτερη τόλμη και στέρεη πολιτικοκοινωνική άποψη. Ενα τέτοιο θέμα είναι σίγουρα το οργανωμένο έγκλημα και οι παραφυάδες του, η διαφθορά και η διαπλοκή σε υψηλά επίπεδα. Κι είναι ακριβώς το θέμα που αναπτύσσεται μέσα στις σελίδες της «Οργάνωσης», του βιβλίου μου που κυκλοφόρησε πρόσφατα.
Ο Μαρξ κάπου λέει πως οι άνθρωποι δημιουργούν την ίδια τους την ιστορία, τη δημιουργούν, όμως, όχι όπως τους αρέσει, όχι μέσα σε συνθήκες που οι ίδιοι επιλέγουν, μα μέσα σε συνθήκες που υπάρχουν, που είναι δοσμένες και κληροδοτήθηκαν από το παρελθόν. Αν, λοιπόν, ο 20ός αιώνας ήταν κυρίως ο αιώνας της δράσης σε όλα τα επίπεδα, ο νέος αιώνας είναι -τουλάχιστον μέχρι στιγμής- ο αιώνας των συνεπειών;
Το δείγμα είναι μικρό ακόμη, αλλά όπως φαίνεται μέχρι τώρα, συμφωνώ ότι είναι η εποχή των συνεπειών. Και κάποιες από τις συνέπειες, για παράδειγμα αυτές που αναφέρονται στην κλιματική αλλαγή και τις πιθανές καταστροφικές οικολογικές επιπτώσεις, μπορεί να αποβούν τρομακτικές. Οι δικοί μου φόβοι περισσότερο επικεντρώνονται στις μεταλλάξεις του καπιταλιστικού συστήματος και τις επιπτώσεις στις σύγχρονες κοινωνικές συνθήκες. Και σε απειλές που ονομάζονται οικονομική πίεση, μεγιστοποίηση κερδών για λίγους και ακόμη πιο άδικη κατανομή του παγκόσμιου πλούτου και έμφαση στην εξατομικοποίηση του ανθρώπου, δηλαδή εξαφάνιση της ομαδικότητας και της αλληλεγγύης ανάμεσα στις κοινωνικές ομάδες. Ο εφιάλτης μου είναι μήπως ζούμε μια εποχή που αποτελεί απλά πρόβα τζενεράλε, ένα τεστ, για μια ζοφερή πραγματικότητα που μας κλείνει σαδιστικά το μάτι, κρυμμένη στην επόμενη γωνία.
Ειδήσεις σήμερα
Σύνοδος ΝΑΤΟ: Έτοιμος να «σηκώσει το γάντι» ο Μητσοτάκης στις προκλήσεις της Τουρκίας
ΗΠΑ: Τουλάχιστον 46 μετανάστες βρέθηκαν νεκροί μέσα σε ρυμουλκούμενο φορτηγό
Δολοφονία στη Ραφήνα: Τον σκότωσαν για ένα σκούντημα στον ώμο