Στο εξωτερικό, στην Αγγλία, από το 2009 και πιο πρόσφατα στη Δανία το 2019 η πολιτιστική συνταγογράφιση έχει γίνει μέρος της δημόσιας υγείας για την πρόληψη ή ακόμα και για τη θεραπεία ψυχικών νοσημάτων. Αυτή η πρωτοποριακή δράση που έχει μεταμορφώσει τις ζωές πολλών ανθρώπων στο εξωτερικό, οι οποίοι πάσχουν από ψυχικές διαταραχές δρομολογείται να εφαρμοστεί και στην Ελλάδα.
Ο υφυπουργός Πολιτισμού και Αθλητισμού, αρμόδιος για θέματα Σύγχρονου Πολιτισμού Νικόλας Γιατρομανωλάκης και η υφυπουργός Υγείας, αρμόδια για θέματα Ψυχικής Υγείας και Εξαρτήσεων, Ζωή Ράπτη, υπέγραψαν τον Σεπτέμβριο του 2021 «Μνημόνιο Συνεργασίας» για το σχεδιασμό και την εφαρμογή του προγράμματος Πολιτιστικής Συνταγογράφησης στη χώρα μας.
Το ερευνητικό πρόγραμμα για την καινοτόμο πρωτοβουλία «Πολιτιστική Συνταγογράφηση» αρχίζει καθώς υπεγράφη η προγραμματική σύμβαση μεταξύ του ΥΠΠΟΑ και του Ερευνητικού Πανεπιστημιακού Ινστιτούτου Ψυχικής Υγείας, Νευροεπιστημών και Ιατρικής Ακριβείας «Κώστας Στεφανής» (ΕΠΙΨΥ). Το ερευνητικό σκέλος συντονίζει ο διευθυντής της Α’ Ψυχιατρικής Κλινικής του ΕΚΠΑ, Κώστας Στεφανής.
«Το πρόγραμμα θα ολοκληρωθεί το 2025» σημειώνει στον «Ε.Τ.» ο κ. Γιατρομανωλάκης και μας εξηγεί ότι θα ξεκινήσουν και οι πιλοτικές δράσεις από πολιτιστικούς φορείς, τα αποτελέσματα των οποίων θα αξιολογηθούν στο πλαίσιο του τρέχοντος ερευνητικού προγράμματος.
Η υλοποίηση της Πολιτιστικής Συνταγογράφησης ξεκινά με τη διεξαγωγή ερευνητικού έργου για το σχεδιασμό, την εφαρμογή και την αξιολόγηση των επιμέρους δράσεων. Το πρόγραμμα, το οποίο έχει ενταχθεί στο Εθνικό Σχέδιο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας «Ελλάδα 2.0», επενδύει στις τέχνες και τον πολιτισμό ως μέρος της προληπτικής και θεραπευτικής αγωγής ψυχικών νόσων όπως κατάθλιψη, αγχώδης διαταραχή, κοινωνική απομόνωση και άλλες. Ταυτόχρονα, το πρόγραμμα μεριμνά και για την προληπτική προαγωγή της ψυχικής υγείας και ευεξίας των πολιτών μέσω του ευεργετικού ρόλου της σύγχρονης καλλιτεχνικής δημιουργίας στην υγεία του ατόμου.
Τη Διυπουργική Ομάδα Εργασίας συγκροτούν μεταξύ άλλων ο καθηγητής Ψυχιατρικής στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, αντιπρόεδρος της Ελληνικής Ψυχιατρικής Εταιρείας, εκπρόσωπος της Ελλάδας στον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας για θέματα Ψυχικής Υγείας, Κωνσταντίνος Φουντουλάκης, ο καθηγητής Ψυχιατρικής, διευθυντής Β’ Ψυχιατρικής Κλινικής Βασίλειος-Παντελεήμων Μποζίκας και η επίκουρη καθηγήτρια, στο Τμήμα Παραστατικών και Ψηφιακών Τεχνών, Πανεπιστήμιο Πελοποννήσου, επιστημονική συνεργάτιδα του NHS Development Northwest, της Μ. Βρετανίας, Γεωργία Γιωτάκη.
ΣΕ ΒΡΕΤΑΝΙΑ ΚΑΙ ΔΑΝΙΑ
Θεραπεία για άγχος και κατάθλιψη
Σύμφωνα με ξένο δημοσίευμα της βρετανικής «Guardian» του 2019 με τίτλο «Η θεραπεία του πολιτισμού: η ‘συνταγογραφούμενη’ τέχνη βγάζει τους ανθρώπους από την κατάθλιψη» αναφέρονται οι υποδομές του αντίστοιχου προγράμματος στη Μεγάλη Βρετανία και τη Δανία και για το πώς οι Τέχνες ως μέρος της θεραπείας συμβάλλουν στην ανάπτυξη της δημιουργικότητας των ανθρώπων με ψυχικές διαταραχές. Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι η ιστορία ενός 36χρονου Δανού, ο οποίος όπως ο ίδιος κατέθεσε έπασχε από αγοραφοβία, σπάνια έβγαινε από το σπίτι του και δεν μπορούσε να σκεφτεί τίποτα χειρότερο από μια έξοδο… Τα όνειρά του όμως τα θυμάται. Με μεταπτυχιακό στις ευρωπαϊκές σπουδές, είχε ονειρευτεί μια καριέρα στις Βρυξέλλες! «Αλλά τα πράγματα έγιναν τόσο άσχημα που δεν μπορούσα καν να φύγω από το σπίτι. Ηταν… μια κλοτσιά στο στομάχι», ανέφερε ο ίδιος για τη ψυχική συνθήκη που τον είχε κυριεύσει.
Στη συνέχεια, εμφανίστηκε το αντίστοιχο δανέζικο πρόγραμμα «Βιταμίνες πολιτισμού», προσφέροντας στον 36χρονο και σε άλλους ανθρώπους με ψυχικές διαταραχές άγχους ή κατάθλιψης την ευκαιρία να παρακολουθήσουν μαθήματα πολιτισμού. Οι συμμετέχοντες κλήθηκαν να πραγματοποιήσουν δύο ή τρεις πολιτιστικές δράσεις την εβδομάδα για 10 εβδομάδες. «Ηταν μια δραστηριότητα που με έβγαλε από το σπίτι, κάτι που δεν ήταν ιατρικό ραντεβού και που θα με αντιμετώπιζαν ως φυσιολογικό άτομο. Γιατί εγώ δεν είμαι το άγχος μου, είμαι “εγώ”. Και αυτή η δράση με βοήθησε να νιώσω ξανά “εγώ”»!
Ειδήσεις σήμερα
ΕΛΣΤΑΤ: Πρωτογενές πλεόνασμα 0,1% πέτυχε η ελληνική οικονομία το 2022
Ιταλία: Έφοδος σε πλοίο ελληνικών συμφερόντων – Εντοπίστηκαν 850 κιλά κοκαΐνης
Υπόθεση Γεωργούλη: Παραλήρημα χυδαιότητας από στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ