Αν και έχει χαρακτηριστεί ως η «χρυσοτόκος όρνιθα» του υπουργείου Πολιτισμού, το Ταμείο δεν έχει καταφέρει να ανταποκριθεί με επάρκεια στο ρόλο του, που είναι να εισπράττει, να διαχειρίζεται και να αναπτύσσει τα έσοδα που προέρχονται από τη λειτουργία των αρχαιολογικών χώρων, μουσείων και μνημείων, όπως και από τη διαχείριση της ακίνητης περιουσία του ΥΠΠΟΑ που παραμένει, σε μεγάλο βαθμό, αναξιοποίητη.
Οι αριθμοί αποτυπώνουν τη δυναμική που θα μπορούσε να αναπτύξει το Ταμείο εφόσον επουλωθούν οι χαίνουσες πληγές (δυσλειτουργία αναψυκτηρίων-πωλητηρίων, ανάγκη για αναβάθμιση των προσφερόμενων υπηρεσιών προς τους επισκέπτες κ.ά.).
Το 2019 τα μουσεία και οι αρχαιολογικοί χώροι δέχτηκαν 17.536.455 επισκέπτες, με τις εισπράξεις από τα εισιτήρια να ανέρχονται σε 119.829.051 ευρώ. Την ίδια περίοδο, από τη λειτουργία των πωλητηρίων μπήκαν στο ταμείο 1.934.251 ευρώ, ποσό που βρίσκεται σε αναντιστοιχία με τον αριθμό των επισκεπτών, οι οποίοι προφανώς και δεν ενθουσιάστηκαν από τα προτεινόμενα προϊόντα.
Αυτήν την εικόνα φιλοδοξεί να αλλάξει στο σχέδιο νόμου του ΥΠΠΟΑ με τίτλο «Αναδιοργάνωση του Ταμείου Αρχαιολογικών Πόρων και Απαλλοτριώσεων και μετονομασία του σε Οργανισμό Διαχείρισης και Ανάπτυξης Πολιτιστικών Πόρων, ίδρυση ΝΠIΔ με την επωνυμία “Μουσείο-Ελαιοτριβείο Βρανά” στον Δήμο Λέσβου, προβολή της πολιτιστικής κληρονομιάς στο εξωτερικό, ρυθμίσεις για το ιστορικό μουσείο Κρήτης και το Mουσείο “Φοίβος Ανωγειανάκης” και άλλες διατάξεις του υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού».
Εποπτευόμενο ΝΠΔΔ
Η σημερινή λειτουργία του ΤΑΠ διέπεται από νόμο του 1977, ο οποίος χαρακτηρίζεται απαρχαιωμένος. Ο νέος φορέας διατηρεί την ίδια νομική και διοικητική μορφή (ΝΠΔΔ εποπτευόμενο από το ΥΠΠΟΑ), προβλέπεται ωστόσο (άρθρο 5) ότι με Προεδρικό Διάταγμα μπορεί να συστήνεται νομικό πρόσωπο ιδιωτικού δικαίου για την αξιοποίηση της ακινήτων που ανήκουν στο ΥΠΠΟΑ, όπως και των αναψυκτηρίων.
Βραχυπρόθεσμοι στόχοι του Οργανισμού είναι «η δημιουργία των απαραίτητων οργανωτικών συνθηκών για την αντιμετώπιση της σημαντικής μείωσης των εσόδων λόγω των φετινών χαμηλών τουριστικών ροών» (1.314.830 επισκέπτες από τον Ιανουάριο έως και τον Μάιο του ’20), αλλά και «η προετοιμασία της νέας εξωστρεφούς αναπτυξιακής πολιτικής πωλήσεων και προβολής του οργανισμού για το έτος 2021, προκειμένου να καλυφθούν οι απώλειες του τρέχοντος έτους». Το σχέδιο νόμου, μεταξύ άλλων, προβλέπει:
Τη θέσπιση οργανικής μονάδας Γενικής Διεύθυνσης, η οποία «θα εξασφαλίσει τον αναγκαίο συντονισμό δράσεων μεταξύ των υπηρεσιών, καθώς διαπιστώνεται ότι “πολλά από το σοβαρά προβλήματα που ταλανίζουν το ΤΑΠ προέρχονται από την υποκατάσταση της μόνιμης διοικητικής ιεραρχίας, από τους pπροέδρους των Δ.Σ.». Σήμερα το 50% των αρμοδιοτήτων (λειτουργία αναψυκτηρίων-πωλητηρίων, είσπραξη εσόδων, διενέργεια δαπανών κ.ά.) ασκείται από το τμήμα Λογιστηρίου. Δύο νέες Διευθύνσεις θα προστεθούν στις 3 υπάρχουσες με αντικείμενο την πολιτική πωλήσεων και προβολής και την περαιτέρω ανάπτυξη των οικονομικών πόρων.
Το Δ.Σ. του ΟΔΑΠ θα έχει λόγο στο πρόγραμμα αξιοποίησης των αρχαιολογικών χώρων (εκδηλώσεις κ.ά.), το οποίο θα εγκρίνεται από τον υπουργό μετά από γνωμοδότηση του αρμόδιου συμβουλίου. Στα έσοδα του Οργανισμού (εισιτήρια, πωλητέα, ψηφιακές εφαρμογές, εκδόσεις, ανάπτυξη καινοτόμων προγραμμάτων, εκμίσθωση ακινήτων κ.ά.) περιλαμβάνεται και «η ίδρυση και λειτουργία προγραμμάτων σπουδών σε συνεργασία με εκπαιδευτικά ιδρύματα».
Ως προς τη λειτουργία των αναψυκτηρίων, τα οποία συχνά δοκιμάζονται από άγονους διαγωνισμούς και ένδικες διαδικασίες, προβλέπεται ότι σε περίπτωση άμεσης ανάγκης θα είναι δυνατή «η εφάπαξ σύναψη συμβάσεων μίσθωσης χωρίς διαγωνισμό, με συνολική διάρκεια που δεν μπορεί να υπερβαίνει συνολικά τους δεκαοκτώ (18) μήνες, κατόπιν δημοσίευσης δημόσιας πρόσκλησης εκδήλωσης ενδιαφέροντος…». Ανάλογη ρύθμιση είχε ψηφιστεί και επί κυβερνήσεως ΣΥΡΙΖΑ.
Ενδιαφέρον προκαλεί και η διάταξη -ορισμένοι διατείνονται πως «κοιτάζει» προς το Βρετανικό Μουσείο- που προβλέπει τη δυνατότητα δανεισμού αρχαιοτήτων για έναν αιώνα ( η διάρκεια εξαγωγής «δεν μπορεί να υπερβεί τα πενήντα (50) έτη, δυνάμενη να ανανεωθεί άπαξ»), εφόσον -όπως επισημαίνεται- «παρέχονται επαρκείς εγγυήσεις για την ασφαλή μεταφορά, έκθεση και επιστροφή τους» και «ιδίως όταν η ονομασία του τόπου έκθεσής τους ταυτίζεται με ή περιέχει εκείνη του εξάγοντος μουσείου και εκτίθενται μόνο δικές τους συλλογές». Διαφωνίες εκφράζει ως προς τη συγκεκριμένη διάταξη ο Σύλλογος Ελλήνων Αρχαιολόγων, ο οποίος μιλάει, επίσης, για «ρουσφετολογικού τύπου προσλήψεις» και «εμπορευματοποίηση λειτουργιών του Δημοσίου».
Κλειστά μέχρι και των Φώτων σχολεία, εστίαση και ψυχαγωγία
Χριστούγεννα χωρίς μετακινήσεις από νομό σε νομό και με απαγόρευση κυκλοφορίας το βράδυ
Μητσοτάκης: Εξαιρετικά προσεκτικοί στο άνοιγμα – Εμβολιασμοί από αρχές Ιανουαρίου
Κορωνοϊός: Ασκήσεις προσομοιώσεις εμβολιασμού στα κέντρα υγείας