Η Αθήνα των δεκαετιών του ’50, ’60 και ’70 μεταμορφώνεται ως σκηνικό μέσα από τη φαντασία, τη μνήμη και το βίωμα. Εβδομήντα οκτώ δημιουργοί, διακόσια δύο εικαστικά έργα και είκοσι δύο ταινίες γίνονται ντοκουμέντα μιας άλλης εποχής και συγκροτούν τη νέα έκθεση με τίτλο «Αστυγραφία. Η ζωή της πόλης τις δεκαετίες 1950-1970», που ξεκινάει σήμερα. Εργα ζωγραφικής, γλυπτικής, χαρακτικής, εγκαταστάσεις, φωτογραφίες, σχέδια και αφίσες -με αποσπάσματα από τον δημοφιλή ελληνικό κινηματογράφο, τις ταινίες της εκάστοτε εποχής- αφηγούνται επιδέξια τις τρεις δεκαετίες που σημάδεψαν την υπόλοιπη ζωή πολλών από εμάς, τη διαχρονικότητα της Τέχνης, προσφέροντας την πανανθρώπινη αίσθηση του ανήκειν, του βιώματος… Μια πολυσύνθετη έκθεση που μας ωθεί να κοιτάξουμε κατάματα το συνολικό εύρος της έννοιας «αστικό βίωμα», την Ιστορία και την Τέχνη μέσα από ανθρώπινες και βαθιά καλλιτεχνικές προσεγγίσεις, παρέχοντάς μας μια μοναδική εικαστική απόλαυση, ελευθερία περιήγησης και συνάμα ερεθίσματα ενδοσκόπησης και κοινωνικού προβληματισμού.

«Οι καλλιτέχνες ερμηνεύουν την πόλη όχι μόνο ως δομημένο περιβάλλον που τους εμπεριέχει, αλλά και ως καθημερινό βίωμα, ένα πλαίσιο με το οποίο έρχονται αντιμέτωποι είτε με όρους αναγνώρισης, ασφάλειας και αποδοχής είτε με όρους ανίχνευσης, διαπραγμάτευσης και σύγκρουσης», είπε χθες, κατά την παρουσίαση της έκθεσης, η διευθύντρια της ΕΠΜΑΣ και επιμελήτρια, Συραγώ Τσιάρα. Ο ραγδαίος μετασχηματισμός της μεταπολεμικής Ελλάδας από την αστικοποίηση του ’50 συνομιλεί με τον τρόπο που ο άνθρωπος της δεκαετίας του ’70 συμμετέχει ή αντιστέκεται στον κοινωνικό ιστό. Η κ. Τσιάρα, στην αρχή της ξενάγησης, μας μίλησε για την ιδέα της έκθεσης: «Ηταν κάτι που το είχα μέσα μου. Για να νιώσω κομμάτι της ΕΠΜΑΣ και ιστορικά και σήμερα. Αισθάνομαι ότι η έκθεση γεννήθηκε ως επιθυμία για να κατανοήσω ιστορικά το περιβάλλον στο οποίο βρίσκομαι». Η διακεκριμένη επιμελήτρια ήθελε να αποτυπώσει εικαστικά το πώς φτιάχνεται η πόλη μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο και τον Εμφύλιο, να παρουσιαστούν δηλαδή η αστικοποίηση, η ανοικοδόμηση και η μετανάστευση -εσωτερική και εξωτερική-, που προσδιορίζουν καθοριστικά το πλαίσιο των ραγδαίων αλλαγών στην ελληνική κοινωνία.

«Η Τέχνη προσπαθεί να διασώσει την πόλη που εξαφανίζεται», ανέφερε η κ. Τσιάρα, όταν μας μιλούσε για την έκθεση, η οποία αναπτύσσεται ως μια ανοιχτή διαδρομή σε επτά ενότητες που φέρουν τις έννοιες: «Σκηνογραφία», «Νοσταλγία», «Γιαπί», «Κοντινό Πλάνο», «Θέαμα», «Ονειρα και Συγκρούσεις», «Υλικότητες». «Η εκθεσιακή αφήγηση μετακινείται διαρκώς από τη μεγάλη στη μικρή κλίμακα, από την πανοραμική λήψη στο κοντινό πλάνο», σχολίασε η Συραγώ Τσιάρα κατά την ξενάγηση και ομολόγησε πως αυτή η συνθήκη εναλλαγής αποτελεί αναφορά στον κινηματογράφο και στα σκηνοθετικά πλάνα από τις ταινίες της εποχής. «Η οικοδομή» του Παναγιώτη Τέτση «συνομιλεί» με τον «Μικρόκοσμο της οδού Γουέμπστερ» του Σπύρου Βασιλείου, αλλά και «Ο φέρων την πόλη του» του Αλέκου Φασιανού με την «Πλύστρα», ένα γλυπτό από τον Χρήστο Καπράλο, λίγα βήματα πιο κάτω. Ακριβώς απέναντι το επιβλητικό σε μέγεθος «Φούτμπολ Ι» του Τέτση, που αφηγείται τη ζωή εκτός καθημερινότητας στην πόλη.

Εν πολλοίς, πρόκειται για μια εξαιρετική έκθεση, όπου η πόλη επινοείται ως σκηνικό, οι δημιουργοί επιλέγουν την οπτική γωνία και συνθέτουν το κάδρο αντλώντας αναφορές από την πραγματικότητα, τη μνήμη και την επιθυμία. Κατά τη δεκαετία του 1960 αναδεικνύεται η ρεαλιστική πρόθεση ορισμένων δημιουργών να επισημάνουν τα προβλήματα και τις αντιθέσεις της καθημερινής ζωής στη μεγαλούπολη με κριτική ματιά. Προς το τέλος της ιστορικής περιόδου που εξετάζει η έκθεση, η υλικότητα αποκτά καινούργιο νόημα στο έργο καλλιτεχνών που εξετάζουν εννοιολογικά τη διάσταση του αστικού βιώματος.

Η έκθεση περιλαμβάνει 202 εικαστικά έργα, εκ των οποίων τα μισά προέρχονται από τη Συλλογή της Εθνικής Πινακοθήκης και τα υπόλοιπα συμπεριλαμβάνονται στην έκθεση κατόπιν δανεισμού από δημόσιες και ιδιωτικές συλλογές. Στην έκθεση προβάλλονται 22 κινηματογραφικές ταινίες, αποσπάσματα από 18 ταινίες μεγάλου μήκους και 4 πλήρεις ταινίες μικρού μήκους. Επίσης, έχουν διοργανωθεί παράλληλες δράσεις που θα πλαισιώνουν την έκθεση, ενώ θα παρουσιαστεί από τον Σεπτέμβριο και ο κατάλογος, μια έκδοση στην ελληνική και την αγγλική γλώσσα.

(info)

• «Αστυγραφία/Urbanography. Η ζωή της πόλης τις δεκαετίες 1950-1970».
• 21 Ιουνίου 2023 – 3 Μαρτίου 2024, στην Αίθουσα Περιοδικών Εκθέσεων.
• Εθνική Πινακοθήκη – Μουσείο Αλεξάνδρου Σούτσου (Βασ. Κωνσταντίνου 50, Αθήνα).

Ειδήσεις σήμερα

Κως: «Βόμβα» Κατερινόπουλου για την 27χρονη Αναστάζια – Απολογείται ο 32χρονος για τη δολοφονία της Πολωνής [βίντεο]

ΟΠΕΚΑ: Ξεκινά το παιδικό κατασκηνωτικό πρόγραμμα – Όλες οι πληροφορίες

Θεσσαλονίκη: «Οδύσσεια» για αγοράκι 6 ετών που χτύπησε στο κεφάλι – Περιφερόταν από νοσοκομείο σε νοσοκομείο για να βρει αξονικό τομογράφο [βίντεο]