Τα συμπεράσματα αυτά προκύπτουν από τα δυναμικά επιχειρήματα της ελληνικής πλευράς στη μακροσκελή δήλωση εκπροσώπου του Βρετανικού Μουσείου στον «Ε.Τ.» της Κυριακής έπειτα από σειρά ερωτημάτων που απευθύναμε στο ίδρυμα του Λονδίνου. Στον στίβο του διαλόγου, το Βρετανικό Μουσείο υποστηρίζει στον «Ε.Τ.» της Κυριακής την «κοινή χρήση» των Γλυπτών, σε όσο το «δυνατόν πλουσιότερο φάσμα πλαισίων», μακριά από «νομικίστικο πλαίσιο διαμάχης» και υπογραμμίζει τα διαφορετικά μουσειακά αφηγήματα που προσφέρουν τα δύο ιδρύματα, το Βρετανικό Μουσείο και το Μουσείο της Ακρόπολης.
Ο «Ε.Τ.» της Κυριακής επικοινώνησε με τον διακεκριμένο καθηγητή Αρχαιολογίας, γενικό διευθυντή του Μουσείου Ακρόπολης Νικόλα Σταμπολίδη, μέλος της ελληνικής αντιπροσωπείας στις συνόδους διακυβερνητικής επιτροπής της UNESCO, οποίος αποδομεί με τον εξαιρετικά κατανοητό λόγο του τα επιχειρήματα του εκπροσώπου του Βρετανικού Μουσείου και υπενθυμίζει το «τρώσας και ιάσεται», δηλαδή «αυτός που άνοιξε την πληγή, αυτός και θα τη θεραπεύσει»…
Γλυπτά του Παρθενώνα: ΕΚΠΡΟΣΩΠΟΣ ΒΡΕΤΑΝΙΚΟΥ ΜΟΥΣΕΙΟΥ
«Η κοινή χρήση τους στο επίκεντρο των συνομιλιών»
«Τα Γλυπτά του Παρθενώνα είναι όμορφα έργα τέχνης, τα οποία θαυμάζονται παγκοσμίως. Πιστεύουμε ότι η κοινή χρήση τους σε όσο το δυνατόν πλουσιότερο φάσμα πλαισίων θα πρέπει να βρίσκεται στο επίκεντρο αυτών των συνομιλιών. Το κοινό αποτυγχάνει όταν οι συνομιλίες περιορίζονται σε ένα νομικίστικο πλαίσιο διαμάχης.
Τα σύγχρονα μουσεία μέσα από τις συλλογές τους πυροδοτούν τη δημιουργικότητα, βοηθώντας μας να κάνουμε συνδέσεις με το παρελθόν, το παρόν και το μέλλον. Η αρχαία πόλη-κράτος της Αθήνας ήταν μια πολιτιστική δύναμη επηρεασμένη από τους μεγάλους πολιτισμούς της Αιγύπτου και της Μέσης Ανατολής και μια στρατιωτική υπερδύναμη που συναγωνίστηκε για λίγο την πανίσχυρη Περσική Αυτοκρατορία για κυριαρχία στην Ανατολική Μεσόγειο. Τα λογοτεχνικά και πολιτιστικά της επιτεύγματα έχουν εμπνεύσει μεταγενέστερους πολιτισμούς και πολιτισμούς μέχρι σήμερα.
Τα εκατομμύρια επισκέπτες μας μπορούν να περιηγηθούν σε αυτό το συνδεδεμένο παγκόσμιο αφήγημα στο Βρετανικό Μουσείο, όπου τα Γλυπτά του Παρθενώνα αποτελούν αναπόσπαστο μέρος μιας συλλογής που επιτρέπει στο κοινό να εξερευνήσει αυτό το τεράστιο τόξο της Ιστορίας, βοηθώντας το να κατανοήσει πώς ο σύγχρονος κόσμος εξακολουθεί να επηρεάζεται από αυτούς τους μεγάλους αρχαίους πολιτισμούς. Στην Αθήνα, το Μουσείο της Ακρόπολης παρουσιάζει τον Παρθενώνα ως σημαντικό χαρακτηριστικό της αρχαίας Αθήνας. Στο Λονδίνο, το Βρετανικό Μουσείο συνδέει τα Γλυπτά του Παρθενώνα με τον ευρύτερο κόσμο, φέρνει σε επικοινωνία έναν από τους εξέχοντες πολιτισμούς με μια ευρύτερη παγκόσμια κληρονομιά.
Η εμβάθυνση της δημόσιας πρόσβασης και κατανόησης, η δημιουργία νέων τρόπων και ευκαιριών για κοινή χρήση και κατανόηση των συλλογών σε ολόκληρο τον κόσμο και η δημιουργία συνδέσεων μεταξύ του παρόντος και του παρελθόντος παραμένουν στον πυρήνα αυτών που επιδιώκει να επιτύχει το Βρετανικό Μουσείο».
Γλυπτά του Παρθενώνα: ΝΙΚΟΛΑΣ ΣΤΑΜΠΟΛΙΔΗΣ (Αρχαιολόγος, καθηγητής και γενικός διευθυντής Μουσείου Ακρόπολης)
«Ο τρώσας και ιάσεται»
«Πράγματι όταν οι συνομιλίες περιορίζονται σε ένα νομικίστικο πλαίσιο διαμάχης συνήθως αποτυγχάνουν. Η Μεγάλη Βρετανία θα πρέπει να ακολουθήσει τη φωνή του λαού της, των εφημερίδων της που διαβάζονται από ένα πλήθος ανθρώπων και την παγκόσμια κοινή γνώμη που στη συντριπτική πλειοψηφία της επιθυμεί τα Γλυπτά του Παρθενώνα να επανενωθούν στο μνημείο του οποίου αποτελούν αναπόσπαστα μέλη και στον τόπο που τα γέννησε. Και αυτό μπορεί να επιτευχθεί απλά, με την αλλαγή της απόφασης (Act) του 1963 από το Βρετανικό Κοινοβούλιο, χωρίς πολλές νομικίστικες ή άλλες διατυπώσεις και σοφίσματα. “Ο τρώσας και ιάσεται” (σ.σ.: αυτός που άνοιξε την πληγή, αυτός και θα τη θεραπεύσει).
Το τεράστιο τόξο της Ιστορίας το κατανοούν σήμερα οι επισκέπτες με βιωματικό τρόπο, όχι αποσπασματικά αλλά ολιστικά. Τα Γλυπτά του Παρθενώνα στην Duveen Gallery είναι απλώς έργα εξαιρετικής αισθητικής παραταγμένα ως πίνακες ζωγραφικής που κρέμονται στους τοίχους. Δεν λένε τίποτα στους επισκέπτες, εκτός από την ομορφιά τους, και διδάσκουν την απόσπαση, τη διαίρεση και την κλοπή. Δεν μιλούν για τον Παρθενώνα, τη σχέση του με τον Βράχο της Ακρόπολης, με τα μνημεία γύρω, το περιβάλλον, τη φύση, τον ήλιο κάτω από τον οποίο γεννήθηκαν πριν από 2.500 χρόνια.
Ο Παρθενώνας είναι ένα σώμα που ζητά τα μέλη του πίσω, όχι μόνον ως ελληνικό μνημείο της κορύφωσης του αρχαίου κλασικού πολιτισμού αλλά ως μνημείο-σύμβολο του παγκόσμιου πολιτισμού. Δεν πρόκειται για διαμάχη του Βρετανικού Μουσείου και του Μουσείου της Ακρόπολης, ούτε πάλι θέμα ανάμεσα στο Ηνωμένο Βασίλειο και την Ελλάδα. Είναι ζήτημα και απαίτηση του παγκόσμιου πολιτισμού και του κοινού που θέλουν το μνημείο-σύμβολό τους, το παγκόσμιο μνημείο ενιαίο και αδιαίρετο και το κατανοούν με τον καλύτερο τρόπο στην πατρίδα του.
Εάν το Βρετανικό Μουσείο επιθυμεί να διδάξει το κοινό το τεράστιο τόξο της Ιστορίας, μπορεί να το κάνει με άλλα έργα και μνημεία του κλασικού πολιτισμού, τα οποία το ίδιο διαθέτει ή που η Ελλάδα προθυμοποιείται να του δανείζει. Αλλωστε η Ελλάδα, όσο γνωρίζω, δεν διεκδικεί άλλα έργα εκτός από τα παρθενώνεια γλυπτά. Με το να αποδώσει πίσω τα Γλυπτά του Παρθενώνα και να συνδράμει έτσι στην επανένωσή τους, το Ηνωμένο Βασίλειο θα μπορούσε να διαδραματίσει πρωταγωνιστικό ρόλο στην παγκόσμια ηθική και τον πολιτισμό για πάντα».
Επίκειται συνάντηση Μενδώνη – Πάρκινσον
Η νέα επιχειρηματολογία του Βρετανικού Μουσείου στον «Ε.Τ.» της Κυριακής φαίνεται να μετατοπίζει τη δογματική στάση του, σε μια αναζήτηση νέων πλαισίων συνομιλιών. Αν σε αυτές τις θέσεις προσθέσουμε τις δηλώσεις του διευθυντή του, Τζορτζ Οσμπορν, σε πρόσφατη συνέντευξή του στον ραδιοφωνικό σταθμό LBC πριν από ένα μήνα, όπου εξέφρασε ότι «πρέπει να γίνει μια συμφωνία» με την Ελλάδα σχετικά με την κοινή χρήση -μία διευθέτηση διαμοιρασμού- των Γλυπτών του Παρθενώνα, τότε φαίνεται να σηματοδοτείται μια νέα διάθεση για συζήτηση… Σε έναν διάλογο, όμως, όπου η θέση της Ελλάδας ήταν από την αρχή ξεκάθαρη και παραμένει η ίδια: «Δεν τίθεται θέμα κυριότητας των Γλυπτών του Παρθενώνα, η Ελλάδα δεν αναγνωρίζει νομή ή κατοχή στο Βρετανικό Μουσείο».
Πιέσεις
Παράλληλα, η ελληνική κυβέρνηση συνεχίζει να πιέζει μέσω της διπλωματικής και της επιστημονικής οδού μέχρι τα Γλυπτά του Παρθενώνα να έρθουν εδώ, όπου ανήκουν. Η προσπάθεια ξεκίνησε τον Ιούλιο του 2019. Εκτοτε τα βήματα, σταθερά και ουσιαστικά… «Κορύφωση» των πρώτων βημάτων, η ιστορική «απόφαση» της UNESCO της 29ης Σεπτεμβρίου του 2021. Υστερα από σειρά «συστάσεων» του διεθνούς Οργανισμού, ένα νέο κείμενο-«απόφαση» έθεσε το θέμα σε διακυβερνητική βάση καλώντας να καθίσουν στο ίδιο τραπέζι για πρώτη φορά οι υπουργοί Πολιτισμού Ελλάδας και Βρετανίας. Οπως αναφέρεται στην ανακοίνωση του διεθνούς οργανισμού πριν από δύο μήνες, ο υπουργός Πολιτισμού της Βρετανίας, λόρδος Στίβεν Πάρκινσον, απέστειλε αίτημα για την πραγματοποίηση συνάντησης με την Ελληνίδα ομόλογό του, Λίνα Μενδώνη, η οποία αποδέχθηκε την πρόσκληση. Σύμφωνα με εκπρόσωπο του ΥΠΠΟΑ στον «Ε.Τ.» της Κυριακής, «η συνάντηση δρομολογείται»…
«Η επανένωση των Γλυπτών του Φειδία αποτελεί ηθική υποχρέωση για την Ευρώπη, στο πλαίσιο της προστασίας της κοινής πολιτιστικής της κληρονομιάς, της Δημοκρατίας, της ευημερίας των λαών της. Ζούμε σε μια εποχή μεγάλων προκλήσεων, σε μια εποχή που αμφισβητούνται σταθερά και κεκτημένα. Σήμερα, η επένδυση στις αξίες και στις αρχές του ουμανισμού είναι περισσότερο αναγκαία από ποτέ». Τα λόγια της υπουργού Πολιτισμού και Αθλητισμού Λίνας Μενδώνη κατά τη διάρκεια της ομιλίας της στην ειδική εκδήλωση στις αρχές του Ιουνίου για την οριστική επανένωση του θραύσματος «Fagan» στην ανατολική ζωφόρο του Παρθενώνα συμπυκνώνουν τη συστηματική προσπάθεια της πολιτικής ηγεσίας της κυβέρνησης για το πάγιο αίτημα της χώρας μας. Σημειώνουμε ότι το θραύσμα Fagan αποτελεί τον πρώτο επαναπατρισμό που έγινε από κράτος σε κράτος.
Το Μουσείο της Ακρόπολης εγκαινίασε το 2022 την πρώτη επανένωση γλυπτών με τα μέλη τα οποία υπήρχαν στις αποθήκες του Εθνικού Αρχαιολογικού Μουσείου, ενώ ακολούθησε η συμφωνία για την οριστική επανένωση του Fagan με το Μουσείο του Παλέρμο, με την αυτόνομη κυβέρνηση της Σικελίας και με το υπουργείο Πολιτισμού της Ιταλικής Δημοκρατίας.
Γκάλοπ
Βάσει δημοσκόπησης που έγινε τον Νοέμβριο του 2021, το 59,8% της βρετανικής κοινής γνώμης τάσσεται υπέρ της επιστροφής των Γλυπτών στην Αθήνα. Επίσης η μεταστροφή πολύ σημαντικών διεθνών μέσων μαζικής ενημέρωσης, όπως οι «Times» του Λονδίνου, που σε κύριο άρθρο τους, μετά από 50 χρόνια στήριξης του Βρετανικού Μουσείου, υποστηρίζουν ότι τα Γλυπτά πρέπει να επιστρέψουν στην Ελλάδα.
Εχει διατυπωθεί από την ελληνική πλευρά ότι σε περίπτωση επιστροφής των Γλυπτών, η χώρα μας είναι διατεθειμένη να καλύψει το κενό στην αίθουσα Ντουβίν Γκάλερι με μεγάλες περιοδικές εκθέσεις και σημαντικά εκθέματα από τη χώρα μας. Αυτό μάλιστα είχε τονίσει και ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης σε συνέντευξή του στην εκπομπή «Κέντρο» (ΕΡΤ1) στο Μουσείο Ακρόπολης αναφερόμενος στην επανένωση των Γλυπτών.
Η συνεννόηση μπορεί να είναι στόχος σχεδόν όλων, η φιλοσοφία όμως που απαιτείται ίσως να είναι χάρισμα των ανθρώπων του τόπου που γεννήθηκε η τέχνη του λόγου, του διαλόγου, καλόπιστου και γόνιμου. Κι εφόσον και οι δύο πλευρές επιθυμούν να αντιμετωπίσουν το ζήτημα της επανένωσης των Γλυπτών του Παρθενώνα, μέσα από το ιστορικό, πολιτιστικό, ηθικό και νομικό πλαίσιο, τότε και μόνο τότε οι λύσεις θα βρεθούν!
Ειδήσεις σήμερα
Κεραμέως στον Ε.Τ.: Αναβαθμίζουμε την επαγγελματική εκπαίδευση
Φυσικό αέριο: Αυτό είναι το ελληνικό σχέδιο αν κλείσει τη στρόφιγγα ο Πούτιν