Ο επίτροπος αρμόδιος για τα οικονομικά, Πάολο Τζεντιλόνι, μίλησε για ένα σενάριο «καταιγίδας», εννοώντας την πλήρη διακοπή παροχής ρωσικού αερίου στην Ευρώπη, σημειώνοντας «ότι δεν είμαστε, ακόμα, σε αυτό το σημείο», αλλά κανείς πια, ούτε στην Αθήνα ούτε και στις Βρυξέλλες, δεν αρνείται ότι το σενάριο έχει μεγάλη πιθανότητα να υλοποιηθεί ακόμη και μέσα στον Ιούλιο.
Σε αυτή την περίπτωση η Ελλάδα δεν θα βρεθεί ανοχύρωτη. Ηδη έχει εκπονηθεί σχέδιο με βάση το οποίο η εξάρτηση από το ρωσικό φυσικό αέριο από το 35% των συνολικών αναγκών σήμερα μπορεί ακόμη και να μηδενιστεί. Οι μεγάλες μονάδες ηλεκτροπαραγωγής με καύσιμο το φυσικό αέριο θα μπορούν να κάψουν, με μια μετατροπή, ντίζελ, θα αυξήσουν την παραγωγή τους τα λιγνιτικά εργοστάσια ενώ οι υπόλοιπες ανάγκες θα εξυπηρετηθούν με υγροποιημένο φυσικό αέριο (LNG) μετά και την αύξηση της χωρητικότητας στη Ρεβυθούσα. Ολα αυτά δεν θα γίνουν βέβαια χωρίς επιπλέον κόστος, που θα διατηρήσει τον πληθωρισμό ψηλά για αρκετούς μήνες ακόμη, αφαιρώντας πολλά δισεκατομμύρια από το ΑΕΠ.
Επίσης, μετά τον εισαγόμενο πληθωρισμό, η Ελλάδα, αν το σενάριο αυτό επιβεβαιωθεί, θα έχει και «εισαγόμενη ύφεση». Τούτο με δεδομένο ότι οι μεγάλες οικονομίες της Ευρώπης, όπως η Γερμανία και η Ιταλία, θα έχουν πρόβλημα τροφοδοσίας για τα νοικοκυριά και τη βιομηχανία. Δύσκολα θα περάσει και η Γαλλία, η οποία βασίζεται για την ηλεκτροπαραγωγή στους περίπου 25 μεγάλους πυρηνικούς σταθμούς, οι οποίοι όμως θα μείνουν αρκετούς μήνες εκτός λειτουργίας λόγω συντήρησης.
Ολα αυτά ενώ το κόστος χρήματος θα αρχίσει να ανεβαίνει από την επόμενη εβδομάδα, όταν η ΕΚΤ θα κάνει την πρώτη αύξηση των βασικών επιτοκίων κατά 0,25%, στην προσπάθεια να μειώσει τη ροή ρευστότητας στην αγορά και εξ αυτού να περιορίσει την άνοδο των τιμών.
Η Ελλάδα έχει να ελπίζει από τον τουρισμό, ο οποίος αναμένεται φέτος να ξεπεράσει τον τζίρο-ρεκόρ των 18,5 δισ. του 2019 προσθέτοντας επιπλέον 3 δισ. ευρώ στο ΑΕΠ και 1-1,5 δισ. στα δημόσια έσοδα και τις δημόσιες επενδύσεις που χρηματοδοτούνται από τους κοινοτικούς πόρους του Ταμείου Ανάκαμψης αλλά και του ΕΣΠΑ της περιόδου 2021-2027. Οι δημόσιες επενδύσεις προβλέπονταν στην αρχή του χρόνου στα 11 δισ. και τώρα υπολογίζεται ότι θα ξεπεράσουν τα 14-15 δισ. ευρώ.
Πόσο κοστίζει στην Ελλάδα το αδύναμο ευρώ
Παρ’ όλα αυτά η Ελλάδα έχει ένα μειονέκτημα σε σχέση με τους εταίρους της στην Ε.Ε. Οι εισαγωγές σε πρώτες ύλες (περιλαμβανομένου και του αργού πετρελαίου και του φυσικού αερίου) και προϊόντα που εισάγονται από τρίτες χώρες τιμολογούνται σε ποσοστό 65% με δολάρια.
Η υποχώρηση της ισοτιμίας του ευρώ σε σχέση με το δολάριο προκαλεί ειδικά για την Ελλάδα ένα επιπλέον κόστος και στην αξία των εισαγόμενων καυσίμων και τροφίμων αλλά και στην ανταγωνιστικότητα της οικονομίας.
Τούτο διότι παρά τις διψήφιες αυξήσεις στις εξαγωγές από το 2019, η σχέση εισαγωγών-εξαγωγών σε όρους καθαρής αξίας είναι 1,75:1. Στο πρώτο πεντάμηνο του χρόνου το σύνολο των εξαγωγών μας έφτασε τα 20,5 δισ. ευρώ, ενώ οι εισαγωγές μας ήταν 35,2 δισ. ευρώ. Από τις εισαγωγές μας τα 19,5 δισ. είναι από τρίτες χώρες οι οποίες μας προμηθεύουν εκτός των άλλων και με καύσιμα. Αντίστοιχα οι εξαγωγές σε τρίτες χώρες δεν ξεπερνούν τα 9,3 δισ. ευρώ.
Το σχετικό πλεονέκτημα για πιο ανταγωνιστικές εξαγωγές λόγω αδύναμου ευρώ ισοσκελίζεται σχεδόν πλήρως από το γεγονός ότι ακόμη η χώρα μας είναι εισαγωγική οικονομία (εισάγει περισσότερα από ό,τι εξάγει), καθώς και από το γεγονός ότι τα μηχανήματα και οι πρώτες ύλες για την παραγωγή προϊόντων είναι εισαγόμενα.
Μια δεύτερη ζημιά είναι η μείωση της ανταγωνιστικότητας της οικονομίας. Το γεγονός ότι το 65% των εισαγωγών από τρίτες χώρες, το υψηλότερο ανάμεσα στα μέλη της Ε.Ε., τιμολογείται σε δολάρια, διογκώνει ταχύτερα το εμπορικό έλλειμμα και κατ’ επέκταση το έλλειμμα τρεχουσών συναλλαγών. Τούτο δίνει την εικόνα μια οικονομίας η οποία για να καλύψει τις ανάγκες της θα πρέπει να πληρώνει όλο και μεγαλύτερα ποσά.
Αντίβαρο ο τουρισμός
Το μόνο αντίβαρο στην αύξηση του ελλείμματος τρεχουσών συναλλαγών, το οποίο φέτος αναμένεται να ξεπεράσει το 7,6% του ΑΕΠ, είναι οι αυξημένες εξαγωγές υπηρεσιών, κυρίως μέσω των κλάδων τουρισμού και μεταφορών. Το γεγονός ότι ο τζίρος του τουρισμού μπορεί να φτάσει φέτος ακόμη και τα 19 δισ. ευρώ δίνει μια ελπίδα ότι θα αντισταθμίσει έως ένα μέρος τη διπλή αρνητική επίδραση από τη διολίσθηση του ευρώ και τον συνεχώς αυξανόμενο πληθωρισμό.
Ειδήσεις σήμερα
Γιατί ο Κυριάκος Μητσοτάκης παραμέρισε τα σενάρια για πρόωρες εκλογές