Ενα σκίτσο του Παλαμά με κάρβουνο από τον ζωγράφο Μαλέα που φέρει την αφιέρωση «Στον ποιητή με θαυμασμό, 1918/1927». Στο πίσω μέρος του σκίτσου υπάρχει φόδρα-χαρτί με χειρόγραφο ποίημα του ποιητή με τίτλο «Αρτεμις – η αγάπη πάντα νέα» με ημερομηνία 17 Νοεμβρίου 1927.

Και μία υδατογραφία με το πορτρέτο της Αρτέμιδος Ρέσσου από τον Αλ. Τσάπλιν. Αυτά είναι τα τρία από τα 82 τεκμήρια μιας άγνωστης μέχρι χθες ιδιωτικής συλλογής, η οποία στο σύνολό της αποκαλύπτει και προσθέτει νέα στοιχεία στο έργο και τη ζωή του Κωστή Παλαμά. Το Κεντρικό Συμβούλιο Νεωτέρων Μνημείων γνωμοδότησε θετικά επί το χαρακτηρισμό της ιδιωτικής συλλογής ως μνημείου, η οποία περιλαμβάνει χειρόγραφες επιστολές, ποιήματα, φωτογραφίες και άλλα τεκμήρια του μεγάλου μας ποιητή. Σύμφωνα με το σκεπτικό των μελών του ΚΣΝΜ, το αρχείο συγκροτεί ένα σύνολο με «ιδιαίτερη ιστορική, λογοτεχνική, κοινωνική και καλλιτεχνική αξία» από μια καταγεγραμμένη σχέση του ποιητή, από τη μούσα του, Αρτέμιδα Ρέσσου.

Συγκεκριμένα, το αρχείο -στην πλειονότητά του αδημοσίευτο- περιλαμβάνει τριάντα εννέα χειρόγραφες επιστολές και τριάντα τρία ποιήματα του Κωστή Παλαμά προς την Αρτέμιδα Ρέσσου, επτά φωτογραφίες, καθώς και μία φωτογραφία σχεδίου και μία υδατογραφία. Είναι αξιοσημείωτο πως από τα χειρόγραφα ποιήματα γνωστά είναι μόνο δώδεκα της περιόδου 1918-1927, καταγεγραμμένα σε εξήντα επτά σελίδες. Οσο για τις τριάντα εννέα χειρόγραφες επιστολές της περιόδου 1926-1939, είναι όλες αδημοσίευτες! Από τις εν λόγω επιστολές οι εννιά είναι αχρονολόγητες. Οι χρονολογημένες ξεκινούν στις 16 Σεπτεμβρίου 1926, ένα μήνα περίπου μετά τη γνωριμία του ποιητή με τη Ρέσσου στην Αιδηψό, και σταματούν στις 26 Φεβρουαρίου 1939.

Από το καλοκαίρι του 1926 που ο Παλαμάς γνώρισε την όμορφη νεαρή, γοητεύτηκε ιδιαίτερα όταν η Αρτεμις τόλμησε και του αφιέρωσε ένα χορό και του πρόσφερε ένα κανιστράκι λουλούδια. Η χειρονομία της μάλιστα αυτή στάθηκε αφορμή ώστε ο ποιητής να γράψει μια σπουδαία ποιητική συλλογή, «Δειλοί και σκληροί στίχοι» το 1928, στην οποία περιλαμβάνονται, εκτός από το ποίημα «Ο χορός» με χρονολογία «Αιδηψός, 12 Αυγούστου 1926», που είναι εμπνευσμένο από το χορό της, τα ποιήματα «Απ’ το κανιστράκι της γιορτής» και «Στη γραμμένη ακρογιαλιά», τα οποία περιλαμβάνονται και αυτόγραφα στην εν λόγω συλλογή των κληρονόμων της οικογένειας Ρέσσου.

Μία από τις επιστολές του αρχείου είναι καρτ ποστάλ μέσα σε φάκελο που φέρει γραμματόσημα.

Φιλική σχέση

Σε όλες τις επιστολές περιγράφεται μια σχέση μάλλον φιλική και όχι ερωτική, εκτός από μια εκτενή επιστολή δεκαπέντε σελίδων, γραμμένη σε φύλλα ημερολογίου της εταιρίας πετρελαιοειδών ΣΕΛΛ με μολύβι, όπου ο ποιητής προσφωνεί την παραλήπτρια «Μεγάλη μου αγάπη». Στις περισσότερες την προσφωνεί «Αγαπητή μας Αρτεμις» και σε αρκετές «Αγαπητή μας dea». Στο αρχείο υπάρχουν επτά σπάνιες φωτογραφίες διαφόρων διαστάσεων, η μία με τον Παλαμά σε παιδική ηλικία, με χειρόγραφο ποίημα του ποιητή στην πίσω όψη, το «Ξεθωριασμένη εικόνα πάει για να σβυστεί». Η σχέση της Ρέσσου με τον Παλαμά συνεχίστηκε -σύμφωνα με τα ιστορικά τεκμήρια- ακόμη και μετά το γάμο της με τον Γεώργιο Κατσαρά, το 1930, μαζί με τον οποίο επισκέπτονταν τον ποιητή στο σπίτι του, ενώ πολλές φορές πήγαιναν μαζί και μικρές εκδρομές, γεγονός που επιβεβαιώνεται και από φωτογραφίες που περιλαμβάνονται στο εν λόγω αρχείο, στις οποίες εμφανίζεται ο ποιητής μαζί με τη Ρέσσου και τον Κατσαρά.

ΒΟΧ

ΤΑ ΕΡΩΤΙΚΑ ΠΟΙΗΜΑΤΑ

Οπως χθες σημειώθηκε κατά την εισήγηση, η παγιωμένη και αδιάβρωτη εικόνα του Παλαμά ως εθνικού ποιητή είχε ως αποτέλεσμα να παρακαμφθεί η σημασία και η βαρύτητα της ερωτικής ποίησης στο έργο του, παρά το γεγονός ότι τα ερωτικά του ποιήματα υπερτερούν ποσοτικά και ποιοτικά από οποιαδήποτε άλλη θεματική κατηγορία της ποίησής του. Στο πλαίσιο της ανάδειξης της διαφορετικής αυτής και παραμελημένης, έως τώρα, πτυχής του έργου του Παλαμά εντάσσεται η πρόταση της Διεύθυνσης Νεότερης Πολιτιστικής Κληρονομιάς για χαρακτηρισμό του εν λόγω αρχείου της Αρτέμιδος Ρέσσου ως συνόλου, αφού περιλαμβάνει τεκμήρια και πρωτότυπο υλικό από τη σχέση του ποιητή με τη μούσα του, που αποτέλεσε κορυφαίο έναυσμα για την ποιητική του δημιουργία. Ο κίνδυνος διάσπασης της συλλογής (σε ενδεχόμενη πώληση σε περισσότερους του ενός αγοραστές) καθιστά ακόμη περισσότερο επιβεβλημένη την αναγκαιότητα χαρακτηρισμού της ως μνημείου, και μάλιστα ως ενιαίου και αδιάσπαστου συνόλου.

Ειδήσεις σήμερα

Σάνα Μάριν: Η «ροκ» πρώην πρωθυπουργός της Φινλανδίας παραιτήθηκε από την ηγεσία του κόμματός της

ΗΠΑ: Δημοφιλής YouTuber συνελήφθη για την κακοποίηση των έξι παιδιών της – Τα έδενε και τα άφηνε νηστικά