Τα τρία πρόσωπα, απόλυτα συνδεδεμένα με τις κρίσιμες περιόδους της σύγχρονης ελληνικής Ιστορίας, τους νικηφόρους Βαλκανικούς Πολέμους, τον Εθνικό Διχασμό και τη Μικρασιατική Καταστροφή, πήραν σάρκα και οστά διά χειρός Νίκου Χατζόπουλου. Η τρίτη κατά σειρά δράση «Συνέβη στην Ελλάδα» δραματοποίησε την περίοδο «από τους Βαλκανικούς στη Μικρασία» την Παρασκευή 10 Μαρτίου στην κατάμεστη αίθουσα εκδηλώσεων του κτιρίου Τσίλλερ.

Αξιοι συνοδοιπόροι του Χατζόπουλου σε αυτό το ταξίδι ιστορικής μνήμης αποδείχθηκαν οι ηθοποιοί Μαρία Κίτσου, Νίκος Γιαλελής, Νίκος Καρδώνης και Νικόλας Χανακούλας. Μέσα σε μία ώρα και ένα τέταρτο συμπυκνώθηκε μια περίοδος που αρχίζει με τη γεύση της νίκης και του θριάμβου και καταλήγει σε μια εθνική καταστροφή: ο Μεγάλος Διχασμός, οι πρωταγωνιστές του- φανεροί και αφανείς- και τα επικίνδυνα παιχνίδια της εξωτερικής πολιτικής.

Εχοντας ως πυρήνα τα χρόνια των Βαλκανικών Πολέμων, ο Χατζόπουλος δεν δημιούργησε απλώς μια συγκλονιστική αποτύπωση της Ιστορίας εκείνης της περιόδου αλλά και μίλησε με μοναδικό τρόπο για το σχήμα της ηγεσίας Βενιζέλου, Κωνσταντίνου Α’ και Μεταξά που οδήγησε την Ελλάδα «από τη νίκη στην ήττα».

Η αυτοσχέδια σκηνή στην εντυπωσιακή αίθουσα εκδηλώσεων Τσίλλερ φιλοξένησε τους τρεις άνδρες και την ίδια ώρα φώτισε το ηφαίστειο που ξυπνά… Η αντίστροφη μέτρηση προς τον όλεθρο μέσα από τα ιστορικά ντοκουμέντα και τις αφηγήσεις δημιούργησε έντονη εναλλαγή συναισθημάτων: υπερηφάνειας, οργής, θαυμασμού, απογοήτευσης και θλίψης. Το πιο δύσκολο στοίχημα του Χατζόπουλου, το οποίο και κέρδισε, είναι ότι μέσα από έναν τεράστιο όγκο υλικού εκείνης της εποχής επέλεξε τα πιο εύστοχα κομμάτια για να σκιαγραφήσει αφενός τις προσωπικότητες των τριών αυτών ανδρών, αλλά και το πολιτικό σχήμα που είχε δημιουργηθεί, χωρίς να εγκλωβιστεί στο χιλιοειπωμένο στις σελίδες των σχολικών βιβλίων «βενιζελικοί- αντιβενιζελικοί».

Ως Πηνελόπη Δέλτα

Με ελάχιστα μέσα η χαρισματική Μαρία Κίτσου, άλλοτε σκληρή και απογοητευμένη στο ρόλο της αφηγήτριας και άλλοτε ρομαντική και αισιόδοξη ως Πηνελόπη Δέλτα, αποδίδει τη συναισθηματική απογύμνωση των γεγονότων. Ακριβής και καθηλωτικός, ο Νικόλας Χανακούλας ως εκφραστής «του στέμματος», του βασιλιά Κωνσταντίνου, έχει απέναντί του τον πρωθυπουργό Βενιζέλο. Ο Νίκος Καρδώνης, απόλυτα διαθέσιμος με το λόγο του, υποδύεται τον Βενιζέλο ανήσυχο στη δίνη της κρίσης. Ο Νίκος Γιαλελής έδωσε με ευστοχία το πορτρέτο του φιλόδοξου Μεταξά, του αρχηγού του Γενικού Επιτελείου, συνταγματάρχη που είχε παντρευτεί την αδελφή του Γερμανού Κάιζερ.

Μέσα από το πολύπλοκο και σύνθετο ταξίδι στους Βαλκανικούς Πολέμους των ετών 1912- 1913 πέρασε και ο επαναπροσδιορισμός των συνόρων στη Βαλκανική Χερσόνησο μέσα από χάρτες της εποχής. Στο τέλος της παράστασης το ολιγόλεπτο βουβό βίντεο της Μικρασιατικής Καταστροφής πλημμύρισε ρίγος και συγκίνηση την κατάμεστη αίθουσα. Αν και αφέθηκαν εκτός ύλης η Μικρασιατική Εκστρατεία και οι συνέπειές της λόγω του περιορισμένου χρόνου, η τρίτη θεατρική απόδοση του «Συνέβη στην Ελλάδα» καταχειροκροτήθηκε από το κοινό, που κατέκλυσε κυριολεκτικά τη μεγάλη αίθουσα της πρώτης κρατικής σκηνής της χώρας.

Αξιοσημείωτο είναι ότι για πρώτη φορά στην πορεία του εγχειρήματος στο κοινό υπήρχαν μαθητές με τους γονείς τους, νέοι και μεγαλύτεροι κάθε ηλικίας θεατές. Το δυνατότερο στοιχείο πάντως σ’ αυτό το θεατρικό εγχείρημα είναι η ίδια η θεματολογία: οι προβληματισμοί που αναπτύσσονται γύρω από την Ιστορία, τα συστατικά των ντοκουμέντων και οι πολιτικές επιλογές σε κρίσιμες στιγμές που καθόρισαν την πορεία της Ελλάδας μέχρι σήμερα.

ΞΕΝΙΑ ΣΤΟΥΚΑ
[email protected]

Από την έντυπη έκδοση του Ελεύθερου Τύπου