Στους «Απείθαρχους» η καταξιωμένη δημοσιογράφος και συγγραφέας μάς γνωρίζει τους κατοίκους ενός περίεργου κόκκινου ουρανοξύστη με πενήντα ορόφους, όπου συνυπάρχουν εντελώς διαφορετικά μεταξύ τους πλάσματα. Με το μαγικό της ραβδί διατρέχει το χρόνο και πραγματοποιεί φανταστικές συναντήσεις και πραγματικά συναρπαστικούς διαλόγους ανάμεσα σε ξεχωριστές προσωπικότητες, συγγραφείς, ηθοποιούς, ποιητές, τραγουδιστές, επιστήμονες κ.ά.
Ανάμεσα στους 100 απείθαρχους «ενοίκους», ο Μπόουι, ο Λένιν, η Νίνου, ο Αϊνστάιν, ο Μπέρνχαρντ, η Μονρόε, η Κοτοπούλη, ο Προυστ, ο Αττίλας, η Γουαϊνχάουζ, η Λαμπέτη, ο Βέγγος, ο Σαραμάγκου, ο Φρόιντ, ο Σιδηρόπουλος, ο Γουίλιαμς, η Γώγου, ο Πικάσο, ο Βάρναλης, ο Κομπέιν, η Βασιλειάδου, ο Χόκινγκ κ.ά. Μια παράξενη… Βαβέλ, όπου περιέργως όλοι συνεννοούνται άψογα. Ακόμη και μέχρι το αναπάντεχο τέλος.
Με αφορμή την έκδοση του νέου της βιβλίου η Σεμίνα Διγενή μίλησε στον «Ε.Τ.» της Κυριακής γι’ αυτό το παράξενο σύμπαν που επινόησε.
«Το θεωρώ πιο συμβατό με την ψυχοσύνθεσή μου, απ’ αυτό στο οποίο ανήκω», λέει η ίδια. «Μπορεί να αγωνίζομαι με όποιους τρόπους μπορώ να το αντιμετωπίσω και να το βελτιώσω, αλλά δεν πετυχαίνει πάντα, του λείπουν τα πρόσωπα εκείνα που εμπνέουν, καθοδηγούν και γοητεύουν. Τουλάχιστον, όσο διήρκησε η διαμονή μου στο σύμπαν του Κόκκινου Ουρανοξύστη, η παρέα τόσων μαγικών πλασμάτων ήταν αφάνταστα συναρπαστική. Και στις καλές και στις κακές στιγμές τους».
Με ποιους απ’ όλους, θα ‘θελες να συνυπάρξεις στ’ αλήθεια;
Με τον Αϊνστάιν και τον Πικάσο, όταν είχαν βάλει σκοπό την έρευνα καινούργιων τρόπων κατανόησης του χώρου και του χρόνου, με τη Νίνου όταν ηχογραφούσε το «Τι σήμερα, τι αύριο, τι τώρα», με τον Μπόουι στο παιδικό δωμάτιό του στο Μπρίξτον, με τον Φρόιντ να τον… ψυχαναλύω (με βάση τις θεωρίες του και κυρίως τη θεωρία της σαγήνης), τον Χεμινγουέι, όταν φλέρταρε την Ντίτριχ, αλλά και με τους Ρόμπιν Γουίλιαμς, Βιρτζίνια Γουλφ, Σίλβια Πλαθ, Κατερίνα Γώγου, Σάρα Κέιν, Κώστα Καρυωτάκη και Κερτ Κομπέιν λίγο πριν αυτοκτονήσουν.
Ολα όσα βάζεις στο στόμα των ενοίκων του μαγικού σου ουρανοξύστη είναι αποτέλεσμα συγγραφικής φαντασίας ή κουβέντες τους που πραγματικά ειπώθηκαν;
Διαβάζοντας πολύ για τον καθένα τους, το μεγαλύτερο μέρος των λεγομένων τους είναι πραγματικές κουβέντες και απόψεις τους. Οι διάλογοι, όμως, είναι μυθοπλασία. Οταν, π.χ., συζητώ με τον Αττίλα, λέμε αυτά που φαντάζομαι ότι θα λέγαμε αν βρισκόμασταν. Οπως κι όταν μαλώνω με τον Προυστ ή τον Απολινέρ ή όταν μαγειρεύω με τη Μονρόε, λέμε και κάνουμε όσα υπαγορεύει η σχέση μας μέσα σε αυτή την αλλόκοτη παράταση των ζωών τους.
Το πρώτο βιβλίο σου, το «Κίτρινο Υποβρύχιο», έγινε αμέσως μπεστ σέλερ. Πώς και τόσο γρήγορα το δεύτερο;
Οταν μου ήρθε η ιδέα, «κόλλησα». Πριν ενθουσιαστώ, όμως, τη διηγήθηκα στους δυο πιο αυστηρούς κριτές μου, την Κίρκη και τον Νικόλα. Στην κόρη μου φάνηκε ν’ αρέσει (και λέω «φάνηκε» γιατί δεν καταλαβαίνεις κι εύκολα τι πραγματικά σκέφτεται) και μου έδωσε αμέσως κάποιες «σκηνοθετικές» οδηγίες για το στήσιμο της ιστορίας μου. Ο γιος μου, πάλι, νομίζω πως ερωτεύτηκε αμέσως το θέμα κι είχε και κάποιες πολύ χρήσιμες ιδέες. Υπήρξε κι ένα τρίτο πρόσωπο, ο συγγραφέας Μάνος Λαμπράκης, που ρωτήθηκε αν του άρεσε το αναπάντεχο τέλος που επέλεξα. Μετά τα τρία «οκ» γεννήθηκαν… μ’ έναν πόνο «Οι Απείθαρχοι».
Η ΚΡΙΤΙΚΗ ΜΑΤΙΑ ΤΟΥ «Ε.Τ.»
Πόνημα που δεν… πειθαρχεί στον χρόνο
Πρωτότυπο, τολμηρό, με σουρεαλιστικές διαστάσεις και κινηματογραφική ροή, το νέο βιβλίο της Σεμίνας Διγενή, «Οι Απείθαρχοι», είναι στην ουσία ένα πόνημα για τον χρόνο, τη μνήμη, αλλά και τη λήθη. Τη συγγραφέα την απασχολεί η προσωπική ευθύνη απέναντι στον χρόνο και στο τι αφήνουμε πίσω μας. Γι’ αυτό και οι αναφορές σε περίεργες μηχανές του χρόνου είναι συχνές, όπως ο «μετασχηματιστής, μια μαγική μηχανή που επαναφέρει την πραγματικότητα που θέλεις», στο κεφάλαιο με τον Ντέιβιντ Μπόουι, ή «ο κβαντικός υπολογιστής, όπου αυτά που συμβαίνουν σ’ αυτόν ακολουθούν πορεία αντίθετη προς τη ροή του χρόνου». Ακόμα και στο τελευταίο κεφάλαιο του βιβλίου ο χρόνος δεν προσδιορίζεται ακριβώς. Βρισκόμαστε στο ξημέρωμα της 25ης Δεκεμβρίου ενός άγνωστου έτους.
Οι «Απείθαρχοι» βλέπετε δεν πειθαρχούν στον χρόνο (τι απείθαρχοι θα ήταν αλλιώς;), και καλά κάνουν, καθώς η δημιουργός τους, η Σεμίνα, καταφέρνει να τον καταργήσει και να επιτύχει αυτές τις τόσο ανορθόδοξες και απίστευτα γοητευτικές συναντήσεις.
Οι διάλογοι ανάμεσα στους ενοίκους είναι έξυπνοι, ενδιαφέροντες, ανατρεπτικοί, απρόβλεπτοι. Η Σεμίνα Διγενή χρησιμοποιεί μια γραφή σπιντάτη, όχι φορτωμένη, δημοσιογραφική, κινηματογραφική που πετυχαίνει κατευθείαν τον στόχο, να μας κρατά αμείωτη την ένταση ως το τέλος. Το πόνημά της κρύβει πίσω του πολύ διάβασμα και έρευνα. Είναι δε, πολύ ωραίο που θυμόμαστε μέσα από το βιβλίο της επιλεγμένα σοφά στοιχεία που έχουν να κάνουν με όλους αυτούς τους ξεχωριστούς ανθρώπους. Είναι ένα βιβλίο-μάθημα πολιτισμού, χωρίς όμως διδακτισμό. Ενα μαγικό σενάριο που κονταροχτυπιέται με τον χρόνο και κερδίζει τη θέση του σ’ αυτόν.
Δεν ξέρω τι χρώμα θα έχει το επόμενο βιβλίο της Σεμίνας μετά το «Κίτρινο υποβρύχιο» και τον κόκκινο ουρανοξύστη των «Απείθαρχών» της. Ενα είναι σίγουρο, ότι η γραφή της θα είναι και πάλι πολύχρωμη, όπως και το μέσα της.