Η επανεκκίνηση των συνεργασιακών και ευέλικτων σχέσεων Αθήνας-Αγκυρας είναι ιδιαίτερα σημαντική για την περιφερειακή σταθερότητα, δεδομένου ότι τα δύο κράτη βρίσκονται γεωγραφικά στο κέντρο παρατεταμένων πολεμικών επιχειρήσεων από την Ανατολική Ουκρανία και τη Μαύρη Θάλασσα μέχρι τη Μέση Ανατολή. Αξίζει να σημειωθεί ότι η ολιγόωρη επίσκεψη του Τούρκου προέδρου στην Αθήνα ήταν καλά προετοιμασμένη και με επικυρίαρχη την διπλωματική προσέγγιση, χωρίς εξάρσεις, λεκτικές ακρότητες, υπονοούμενα κ.ά.

Προφανώς δεν σημαίνει ότι ως από μηχανής θεός επιλύθηκαν τα προβλήματα (ειδικά της «σκληρής» ατζέντας), αλλά ενισχύθηκαν και διευρύνθηκαν οι «δίαυλοι επικοινωνίας» και δόθηκε χρόνος για νέες επαφές, συναντήσεις, συχνή ανταλλαγή απόψεων και έμφαση στη «μεγάλη εικόνα». Αξίζει να τονιστεί ότι αποφεύχθηκαν επιμέρους αναφορές σε θέματα αεροναυτικής συμπεριφοράς στο Αιγαίο και ευρύτερα ζητήματα τρομοκρατίας (που στο παρελθόν προκάλεσαν εντάσεις και οξύτατες εκφράσεις).

Και οι δύο ηγέτες τόνισαν εμφατικά την ύπαρξη και το ρόλο του Ανωτάτου Συμβουλίου Συνεργασίας, ενώ αναφέρθηκαν στις επικείμενες δύο διμερείς συναντήσεις τους μέσα στο 2024, δηλαδή στην ανοιξιάτικη επίσκεψη του Ελληνα πρωθυπουργού στην Αγκυρα, καθώς και στη Σύνοδο Κορυφής του ΝΑΤΟ τον προσεχή Ιούνιο στη Ουάσιγκτον (στο περιθώριο της 75ης και ιστορικής Συνόδου από την υπογραφή του Βορειοατλαντικού Συμφώνου), δηλαδή 5 συναντήσεις σε ανώτατο επίπεδο μέσα σε δέκα μήνες!

Υπάρχουν ορισμένα «σημεία» που αξίζει να επισημανθούν, πέραν της παροχής βίζας σε Τούρκους σε δέκα νησιά μας ή του εύρους των εμπορικών συναλλαγών ή των στρατιωτικής φύσης ΜΟΕ ή άλλων επιμέρους κεφαλαίων της χαλαρής ατζέντας.

1 Στο τεράστιο θέμα της Γάζας και των ισραηλινών επιθετικών επιχειρήσεων (που έχουν υπερκεράσει τα όποια όρια της λεγόμενης «αυτοάμυνας» και ενέχουν στοιχεία σοβαρών παραβιάσεων του ανθρωπιστικού δικαίου και της 4ης Σύμβασης της Γενεύης του 1949), ο συνήθως σκληρός στα λόγια του Ερντογάν (κατά Ισραήλ και προσωπικά του Νετανιάχου) αναφέρθηκε στις ισραηλινές ενέργειες (σφαγές τις αποκάλεσε) προσεκτικά, γιατί πολύ πρόσφατα από την Αγκυρα, την Ντόχα, το Ριάντ την Τασκένδη και το Βερολίνο εστίασε στη συμπεριφορά του πολεμοχαρούς Νετανιάχου και της ακροδεξιάς κυβέρνησης, ως και σε στρατιωτικές ακρότητες στη Βόρεια και Νότια Γάζα. Από την πλευρά του, ο Κ. Μητσοτάκης απέφυγε να αναφερθεί στην πολυμερή συνεργασία της χώρας μας με το Ισραήλ, ενώ επεσήμανε την ανθρωπιστική διάσταση και την αντιμετώπιση εξτρεμιστικών ενεργειών.

2 Ο υπογράφων εκτιμά ότι η επίσκεψη Ερντογάν στην Αθήνα κλείνει τον κύκλο της «επανασυγκόλλησης» και επιστροφής στην κανονικότητα των επαφών στις σχέσεις της Τουρκίας με τα κράτη με τα οποία την τελευταία τριετία ήταν σε αντιπαράθεση, ψυχρές σχέσεις και λεκτικές «κορόνες». Αναφέρομαι στα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, τη Σαουδική Αραβία, την Αίγυπτο, την Αρμενία και τώρα στην Ελλάδα. Εξαιρώ το Ισραήλ, γιατί η Γάζα επέφερε νέα υποτροπή στις διμερείς σχέσεις, που είχαν σταδιακά βελτιωθεί το τελευταίο εξάμηνο, π.χ. με επιστροφή πρέσβεων σε Αγκυρα και Τελ Αβίβ κ.ά.

3 Προσεκτικά ο Ελληνας πρωθυπουργός απέφυγε να αναφερθεί στην εντατικοποίηση της τυπικής περίπτωσης της επικύρωσης της εισόδου της Σουηδίας στο ΝΑΤΟ (που εκκρεμεί στην Τουρκική Εθνοσυνέλευση). Αλλοι ηγέτες κρατών της Δύσης το θίγουν συνέχεια και πιεστικά σε συζητήσεις με τον Ερντογάν (πρόσφατα ο Σολτς). Επειδή το θέμα είναι λεπτό και σχετίζεται και με τις τουρκο-αμερικανικές σχέσεις, ο Κυριάκος Μητσοτάκης σωστά δεν το ανέφερε. Αλλωστε είναι τυπικό, αφού η Στοκχόλμη συμμετέχει σε όλες τις συσκέψεις, επιτελεία και ασκήσεις του ΝΑΤΟ.

4 O Τούρκος πρόεδρος δεν παρέλειψε να κάνει αναφορά στον επί χρόνια ενεργό καταυλισμό του Λαυρίου, που προκαλούσε εντάσεις σχετικά με την παρουσία Κούρδων προσφύγων, εξτρεμιστών γκιουλενιστών κ.ά. (που διαρκώς ανέφερε η Αγκυρα). Ο καταυλισμός ήταν προβληματικός και δυστυχώς άφηνε αιχμές για προστασία παράνομων και εξτρεμιστικών στοιχείων. Εκλεισε και έτσι έπρεπε να γίνει. Η Ελλάδα δεν έχει σχέσεις με τρομοκρατικές και ακραίες οργανώσεις.

Βήμα βήμα αναμένεται να προχωρήσει ο διάλογος

Συμπερασματικά, πολλά επιμέρους θέματα θα εξεταστούν και αξιολογηθούν στην πορεία των διμερών σχέσεων. Εγιναν ήδη κάποια σημαντικά βήματα και ο διάλογος είναι απαραίτητος. Ο υπογράφων εκτιμά ότι υπάρχουν «πόρτες και παράθυρα» ευρύτερης και στοχευμένης συνεργασίας των δύο κρατών στα ζητήματα του ΝΑΤΟ, της αντιμετώπισης των φυσικών καταστροφών, σε κοινές ειρηνευτικές πρωτοβουλίες, στην κλιματική αλλαγή, στην αντιμετώπιση των κυβερνοαπειλών κ.ά. Και βήμα βήμα προχωράμε ανάλογα.

Ειδήσεις σήμερα

Ολυμπιακός-Παναθηναϊκός: Σε κρίσιμη κατάσταση ο αστυνομικός που τραυματίστηκε από ναυτική φωτοβολίδα – Το ιατρικό ανακοινωθέν

Το θετικό κλίμα και οι προσδοκίες