Ταυτόχρονα όμως συνιστά και ένα έργο που μπορεί να συμβάλει ουσιαστικά στην ενεργειακή ασφάλεια της ίδιας της Ευρώπης, η οποία εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από τις εισαγωγές ρωσικού αερίου, με τη διαφοροποίηση των πηγών και των χωρών προέλευσης.

Η συμφωνία θα υπογραφεί στις 18.30, σε ειδική τελετή στο Ζάππειο, παρουσία των πρωθυπουργών της Ελλάδας Κυριάκου Μητσοτάκη και του Ισραήλ Μπέντζαμιν Νετανιάχου, καθώς και του προέδρου της Κυπριακής Δημοκρατίας Νίκου Αναστασιάδη, οι οποίοι λίγο νωρίτερα θα πραγματοποιήσουν τριμερή συνάντηση. Θα προηγηθούν και διμερείς συναντήσεις του κ. Μητσοτάκη, στις 10 το πρωί με τον κ. Αναστασιάδη και στις 2 το μεσημέρι με τον κ. Νετανιάχου. Ο πρωθυπουργός του Ισραήλ θα έχει στη διάρκεια της επίσκεψής του στην Αθήνα διμερείς συναντήσεις και με τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας Προκόπη Παυλόπουλο, με τον υπουργό Εξωτερικών Νίκο Δένδια και με τον πρόεδρο της Κυπριακής Δημοκρατίας Ν. Αναστασιάδη, ο οποίος λίγο πριν αφιχθεί στην Αθήνα δήλωσε ότι η υπογραφή της συμφωνίας «δείχνει την ισχυρή πολιτική βούληση τόσο των εμπλεκόμενων κρατών όσο και της Ε.Ε. πως δεν αποδέχονται τις έκνομες ενέργειες και τα τετελεσμένα που η Τουρκία επιδιώκει».

Τη συμφωνία θα υπογράψουν, παρουσία των τριών ηγετών, οι αρμόδιοι υπουργοί Κωστής Χατζηδάκης, Yuval Steinitz και Γιώργος Λακκοτρύπης, ενώ θα ακολουθήσουν δηλώσεις των κυρίων Μητσοτάκη, Νετανιάχου και Αναστασιάδη στα ΜΜΕ.

Η συμφωνία αναμένεται να ολοκληρωθεί το προσεχές διάστημα με την υπογραφή της και από την Ιταλία, η οποία έσπευσε, πάντως, να επιβεβαιώσει τη στήριξή της στο σημαντικό αυτό έργο. Εν όψει της σημερινής τελετής, ο Ιταλός υπουργός Οικονομικής Ανάπτυξης, αρμόδιος για θέματα Ενέργειας, Stefano Patuanelli, απέστειλε επιστολή στον Ελληνα ομόλογό του Κωστή Χατζηδάκη, με την οποία εξέφρασε «τις πιο θερμές ευχές για την επιτυχία της πρωτοβουλίας», σημειώνοντας ότι η Ιταλία συνεχίζει να τη στηρίζει «και στο πλαίσιο των Ευρωπαϊκών Σχεδίων Κοινού Ενδιαφέροντος PCI (Project of Common Interest)».

Στις 12 το μεσημέρι θα υπογραφεί στο υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας το Προσύμφωνο Συνεργασίας μεταξύ της ΔΕΠΑ και της Energean Oil & Gas, με το οποίο «γίνεται ουσιαστικά το πρώτο μεγάλο βήμα για την εμπορική βιωσιμότητα του αγωγού, καθώς η ΔΕΠΑ θα μπορεί να δεσμεύει και να προμηθεύεται ποσότητες φυσικού αερίου από την Energean».

Οπως επισημαίνεται, «το αμοιβαίο ενδιαφέρον των δύο εταιριών αφορά στην εμπορική συνεργασία προμηθευτή και αγοραστή με τη διακίνηση και εμπορία ισραηλινού φυσικού αερίου που ήδη υφίσταται, όπως και αυτού που θα εξορυχθεί μεταγενέστερα στην ισραηλινή ΑΟΖ», ενώ σημειώνεται πως αυτή η συμφωνία «αποτελεί απάντηση σε όσους θεωρούν το σχέδιο του East Med αισιόδοξο, καθώς δίνεται η προοπτική της εμπορικής υπόστασης και οικονομικής βιωσιμότητας στον αγωγό».

Ο κυβερνητικός εκπρόσωπος Στέλιος Πέτσας έχει επισημάνει και από τη δική του πλευρά «τις εκτιμήσεις που έχουμε από το υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας ότι αυτός ο αγωγός είναι βιώσιμος». Ο ίδιος έχει δηλώσει πως «εφόσον μπορεί να προσφέρει ικανές ποσότητες φυσικού αερίου προς την Ευρώπη σε λογικές τιμές, τότε εξασφαλίζει την ενεργειακή ασφάλεια της Ευρώπης με τη διαφοροποίηση των πηγών και των περιοχών προέλευσης της ενέργειας».

Μετά από συνεννόηση με τον πρωθυπουργό, ο κ. Χατζηδάκης επικοινώνησε με τους Γιώργο Σταθάκη και Πάνο Σκουρλέτη από τον ΣΥΡΙΖΑ, και με τον Γιάννη Μανιάτη από το Κίνημα Αλλαγής, προσκαλώντας τους να παραστούν στην τελετή ως πρώην υπουργοί Ενέργειας που συνέβαλαν στην προώθηση του αγωγού, καθώς πρόκειται για ένα σχέδιο στο οποίο «αποτυπώνεται -κατ’ εξαίρεσιν ίσως- η συνέχεια της εξωτερικής και ενεργειακής πολιτικής της χώρας», όπως ανέφερε χαρακτηριστικά.

Σε δήλωσή του ο κ. Χατζηδάκης υπογράμμισε, επίσης, ότι ο East Med «είναι ένα σχέδιο ειρήνης και συνεργασίας στη ΝΑ Μεσόγειο, σε μια περιοχή δυστυχώς διαχρονικά γνωστή για μια σειρά εντάσεων και συγκρούσεων», ενώ πρόσθεσε ότι «φέρνει πιο κοντά την Ελλάδα με την Κύπρο και το Ισραήλ» και ότι «στηρίζεται από την Ε.Ε. και συμβάλλει στην ενεργειακή ασφάλεια της ίδιας της Ευρώπης».

Θα συνδέσει τα κοιτάσματα της Ανατ. Μεσογείου με τις αγορές της Ευρώπης

Ο αγωγός East Med, ο οποίος σχεδιάζεται να λειτουργεί συμπληρωματικά με άλλα έργα της ευρύτερης περιοχής, αποτελεί σήμερα το πιο ώριμο έργο για την επίτευξη του στόχου της Ευρωπαϊκής Ενωσης όσον αφορά τη δημιουργία ενός ενεργειακού διαδρόμου που θα συνδέει τις νέες πηγές φυσικού αερίου της Ανατ. Μεσογείου και τις αγορές της Ευρώπης, συμπεριλαμβανομένης της ΝΑ Ευρώπης.

Τα κοιτάσματα της Ανατ. Μεσογείου, με εξαίρεση αυτά της Αιγύπτου, εκτιμάται ότι επαρκούν για την κάλυψη της εσωτερικής ζήτησης του Ισραήλ, της Κύπρου και της Ιορδανίας προσκείμενων αγορών, επιτρέποντας την εξαγωγή περίπου 25 Bcm/έτος.

Το έργο East Med αναγνωρίζεται, από το 2013, ως Εργο Κοινού Ενδιαφέροντος (PCI) βάσει του κανονισμού της Ε.Ε. 347/2013, και στον πλέον πρόσφατο κατάλογο που δημοσιεύθηκε από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή στις 31 Οκτωβρίου 2019 συμπεριλαμβάνεται στην ίδια ομάδα έργων με τον υποθαλάσσιο αγωγό Poseidon. Η αναγνώριση των έργων του αγωγού East Med και Ποσειδών ως έργων κοινού ενδιαφέροντος είναι εξαιρετικής σημασίας, καθώς παρέχει πρόσβαση σε συγχρηματοδοτικά προγράμματα της Ευρωπαϊκής Ενωσης για τη διεξαγωγή μελετών αλλά και μελλοντικά για έργα κατασκευής.

Κατά την περίοδο 2015-2018 η ΥΑΦΑ Ποσειδών Α.Ε., που ανήκει κατά 50% στη ΔΕΠΑ και κατά 50% στην Edison, με την υποστήριξη επιχορήγησης 2 εκατ. € από την Ε.Ε., ολοκλήρωσε τις τεχνικές, οικονομικές, περιβαλλοντικές μελέτες (pre-FEED phase), επιβεβαιώνοντας ότι το έργο του αγωγού East Med είναι τεχνικά εφικτό, οικονομικά βιώσιμο, ανταγωνιστικό και συμπληρωματικό με εναλλακτικές εξαγωγικές προτάσεις στην περιοχή.

Τον Ιούνιο του 2018 το έργο του αγωγού East Med έλαβε πρόσθετη συγχρηματοδότηση από το πρόγραμμα CEF (Connect Europe Facility) της Ευρωπαϊκής Ενωσης συνολικού ποσού 34,5 εκατ. Η σχετική συμφωνία επιχορήγησης μεταξύ της ΥΑΦΑ Ποσειδών Α.Ε. και της Ευρωπαϊκής Επιτροπής καλύπτει δραστηριότητες που σχετίζονται με την ολοκλήρωση της φάσης FEED (τεχνικές, οικονομικές, περιβαλλοντικές μελέτες), καθώς και τη Λεπτομερή Υποθαλάσσια Ερευνα (DMS) και την ωρίμανση του έργου σε επίπεδο λήψης Τελικής Επενδυτικής Απόφασης (FID).

Τον Σεπτέμβριο 2019 η INEA (θεσμικό όργανο της Ευρωπαϊκής Ενωσης υπεύθυνο για το προαναφερόμενο πρόγραμμα συγχρηματοδότησης) εκταμίευσε προπληρωμή ποσού 13,8 εκατ. € προς άμεση υποστήριξη του έργου. H επιχορήγηση του συνολικού ποσού, έως 34,5 εκατ. €, υπόκειται σε αξιολόγηση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής (INEA και άλλες συναρμόδιες διευθύνσεις) κατόπιν της ολοκλήρωσης των συγχρηματοδοτούμενων δραστηριοτήτων.

Προκειμένου η ΥΑΦΑ Ποσειδών Α.Ε. να προχωρήσει στην επόμενη φάση ανάπτυξης του έργου, οι μέτοχοι της εταιρίας έχουν προσδιορίσει την ανάγκη να εφαρμοστεί μια ταχεία προσέγγιση, αποσκοπώντας στην πλήρωση των προϋποθέσεων που απαιτούνται για τη λήψη της Τελικής Επενδυτικής Απόφασης (FID) εντός δύο έως τριών ετών. Το συνολικό κόστος αυτών των ενεργειών εκτιμάται ότι θα ανέλθει στα 70 εκατομμύρια ευρώ περίπου. Εφόσον η τελική επενδυτική απόφαση ληφθεί το 2022 και ξεκινήσει αμέσως η κατασκευή του, το έργο εκτιμάται ότι θα τεθεί σε λειτουργία έως το 2025.

Από την έντυπη έκδοση του Ελεύθερου Τύπου