Το 1943 η Ασφάλεια εισβάλει στο διαμέρισμα τους αναζητώντας τον πατέρα του που όμως έχει προλάβει να διαφύγει. Μαζί με τον αδελφό του Σπύρο (μετέπειτα διεθνώς αναγνωρισμένος νομικός) ζουν για ενάμιση χρόνο στην παρανομία αλλάζοντας συνεχώς σπίτια μέχρι και ονόματα. Όπως θα πει πολλά χρόνια αργότερα : “Ο πόλεμος καθόρισε τα παιδικά μου χρόνια. Μια αξέχαστη και συγκλονιστική περιπέτεια με φύλακες–αγγέλους τον παππού και την γιαγιά. Για εμάς τα παιδιά ο απόλυτος εχθρός ήταν οι δυνάμεις Κατοχής, οι Γερμανοί. Ξέραμε ότι όποιος τους πολεμάει είναι σωστό. Και δεν νοιώσαμε μοναξιά και εγκατάλειψη. Ο παππούς και η γιαγιά φρόντιζαν”.
Οι Γερμανοί φεύγουν αλλά ο εμφύλιος που ακολουθεί επαναφέρει την ανασφάλεια στην οικογένεια. Ο ίδιος περιγράφει αυτή την τραγική για τη χώρα περίοδο ως εξής :“Φόβος, αδιέξοδα, φόβος ότι η οποιαδήποτε έκβαση θα ήταν αρνητική για τον τόπο”. Το 1949 η οικογένεια μετακομίζει πάλι αυτή τη φορά στην οδό Ακαδημίας 35. “Από τότε ένιωσα αυτό που λέμε μεγαλούπολη. Το στενό χώρο, το θόρυβο, περιορισμένες δυνατότητες για παρέες”.
Πηγαίνει στο Πειραματικό Σχολείο Αθηνών στην οδό Σκουφά, στο οποίο λίγα χρόνια πριν έχει φοιτήσει ο Ανδρέας Παπανδρέου. Από το έντυπο “Φωνή του Πειραματικού Σχολείου” που βγάζουν οι μαθητές του, βλέπουμε τα πρώτα κείμενα του έφηβου Κώστα Σημίτη που χαρακτηρίζουν τις τότε αντιλήψεις του.
Τον Δεκέμβριο του 1953 δημοσιεύεται το ποίημα του “Δημιουργία”:
“Ω σεις, αστραποβόλες του ήλιου αχτίδες
βοηθήστε με, βοηθήστε με να βρω
στην πάλη, στη δίνη αυτή
το τέλειο κι αρμονικό.
Να φτάσω πιο ψηλά ως τη λυτρωτική ιδέα,
να φτάσω τ’ άφαντο τ’ ουρανού σημείο,
τη λυτρωμένη κι ασκλάβωτη πνοή.
Να κατορθώσω να υψωθώ
ψηλότερα απ’ τις λύπες, τις χαρές
και τους μικρούς ανθρώπινους καημούς
ψηλότερα, μακρύτερα
απ’ τις θαμπές, αχνές κι αβέβαιες μορφές,
μακριά από την εφήμερη τ’ ανθρώπου γνώση.
Να φτάσουν τη γνώση του αγνώστου για μένα κόσμου.
Να φτάσω στον ήλιο,
το σκοτεινό μυστήριο της ίδιας μου ψυχής,
να φτάσω το ιδανικό εγώ μου”.
Παρότι είναι επιμελής και πειθαρχημένος μαθητής, μεγαλώνοντας δεν διατηρεί την καλύτερη εικόνα για τα εκεί σχολικά του χρόνια.
“Στο σχολείο όποιος είχε διαφορετική άποψη αποκτούσε φάκελλο στην Ασφάλεια. Καθηγητές ασκούσαν πιέσεις, έκαναν παρατηρήσεις χωρίς λόγο. Με τον αδελφό μου, στο Πειραματικό, δεν ακολουθήσαμε το κύριο ρεύμα, το επίσημο. Ήμασταν διαφορετικοί στις τοποθετήσεις μας. Το Πειραματικό ήταν καλό σχολείο σε σχέση με τα άλλα. Αλλά δεν μου άφησε την ανάμνηση κάποιας σημαντικής προσφοράς ή μιας πνευματικής αναζήτησης. Ήταν η εποχή που στα σχολεία δίνονταν τυποποιημένες γνώσεις χωρίς κανένα ενδιαφέρον”.
Την ίδια περίοδο γράφει έκθεση για την αρχαία Ολυμπία και την αναβίωση των Ολυμπιακών Αγώνων το 1896, μη φανταζόμενος φυσικά ποτέ ότι σχεδόν μισό αιώνα μετά επί πρωθυπουργίας του το 1997 η χώρα θα αναλάμβανε να διοργανώσει εκ νέου τους Ολυμπιακούς Αγώνες …
“Ατενίζων και εγώ την παλαίστραν, το γυμναστήριον, τον ναόν του Διός, τα ανάκτορα των Ρωμαίων αυτοκρατόρων, φαντάζομαι τας καταλεύκους στοάς, τας κοσμημένας με χρυσοποίκιλτα αγάλματα, εις τα οποία ο καλλιτέχνης κατόρθωσε να δώση μορφάς ηρέμους και να ζωγραφίση εις το προσωπόν των το χαμόγελον της χαράς, τον μορφασμόν του πόνου, την έκφρασιν της λύπης. Νομίζω, ότι βλέπω εμπροσθέν μου την νίκην του Παιωνίου, η οποία φαίνεται, ότι πετά ακόμη με το χαρούμενο άγγελμα της νίκης, ενώ έχη σταθεί και τα αετώματα του ναού του Διός, εις τα οποία ο καλλιτέχνης με την σμίλην έδωσε ζωήν, πάθος, κίνησιν εις το άψυχον μάρμαρον. Αισθάνομαι ότι ο τόπος αυτός είναι πολύ διαφορετικός, ότι είναι ιερόν σύμβολον πολλαπλών προσπαθειών. Πιστεύω, ότι όλοι πρέπει να αξιωθούν να επισκεφθούν τον τόπον αυτόν όχι μόνον δια να θαυμάσουν, αλλά και να αισθανθούν την ίδια πνευματικήν ανάτασιν, την οποία ησθάνοντο και οι πρόγονοί μας”.
Στην Ε΄ Γυμνασίου (σημερινή Β΄ Λυκείου) σε εργασία στο μάθημα των Νέων Ελληνικών, ο Κώστας Σημίτης κάνει αυστηρή κριτική στο αφήγημα του ακαδημαϊκού και συγγραφέα Αλέξανδρου Μωραϊτίδη με τίτλο “Ο Βόσπορος” :“Ο λόγος του πολλάς φοράς είναι ασύνδετος, γεμάτος επιδιορθώσεις. Νομίζεις, ότι δεν είχε την δύναμιν ο συγγραφεύς να επιτύχη μια ολόκληρον ορθήν περίοδον. (Εις τον Βόσπορον. Με του βορηά τα κύματα). Όλα αυτά όμως δεν εμποδίζουν το αφήγημα να είναι μια σημαντική επιτυχία. Μέσα του ευρίσκεται κάτι το ζωντανόν, κάτι το πηγαίον, το οποίον κατοπτρίζει την χαράν και την ευτυχίαν των ανθρωπίνων ψυχών”.
Κωνσταντίνος Σημίτης
Ε΄ Τάξεως Γυμνασίου
Ειδήσεις σήμερα
Πότε ξεκινούν οι χειμερινές εκπτώσεις για το 2025 – Τι να προσέχετε
Κρήτη: Οδηγός ΚΤΕΛ στον ΒΟΑΚ έπαιζε με το κινητό του, ενώ οδηγούσε [βίντεο]
Χρυσοχοΐδης: Ο Μητσοτάκης είναι από τους πιο έξυπνους πρωθυπουργούς που έχω συνεργαστεί
Λέκκας για τον σεισμό στην Ηλεία: «Μέχρι στιγμής έχουμε περίπου 100 σεισμικές δονήσεις» [βίντεο]
Αναδρομικά: Μπαίνει καλά το 2025 για 240.000 συνταξιούχους – Αυτοί είναι οι δικαιούχοι