Γράφει ο Αθανάσιος Ε. Δρούγος*

Μπορεί χρονικά να έχουν μεσολαβήσει η Σύνοδος Κορυφής του ΝΑΤΟ και η αντίστοιχη της Ε.Ε. στις Βρυξέλλες και τα περί συνεργασιών με τις ΗΠΑ, ΝΑΤΟ και Ευρωπαίους, αλλά απέναντι στην Κύπρο η ρητορική της Αγκυρας παραμένει επιθετική και προκλητική. Μπορεί η Τουρκία να εμφανίζεται θετική και ευέλικτη στις διασυμμαχικές συνεργασίες (π.χ. σχετικά με το Αφγανιστάν, τη Λιβύη και την Ουκρανία) και ο υπουργός Αμυνας, Χουλουσί Ακάρ, να περιοδεύει και να υπογράφει στρατιωτικές συνεργασίες με την Κιργιζία, το Τουρκμενιστάν και το Τατζικιστάν, αλλά η Ανατολική Μεσόγειος και ειδικά η Κύπρος ήταν, είναι και θα είναι στο στόχαστρο των τουρκικών ενεργειών.

1 Προ εβδομάδων ο Τούρκος πρόεδρος είπε ότι στις 20 Ιουλίου, επισκεπτόμενος τα Κατεχόμενα, θα προβεί σε ανακοινώσεις πολιτικο-τοπικής υφής αναφορικά με τα Βαρώσια/Αμμόχωστο (που προ μηνών προχώρησαν σε περαιτέρω παρανομίες με τον κατοχικό ηγέτη Ερσίν Τατάρ), καθώς και με μέτρα αναβάθμισης και ενίσχυσης της στρατιωτικής παρουσίας των τουρκικών δυνάμεων στη Μεγαλόνησο. Εκανε αναφορά για σύσταση βάσης και μόνιμης παραμονής Μη Επανδρωμένων Αεροσκαφών (ΜΕΑ)/drones στην κατοχική αεροπορική βάση του Λευκού Οίκου (εξοπλισμένα ως και εναέριας αναγνώρισης-συλλογής πληροφοριών). Οι πτήσεις των τουρκικών ΜΕΑ θα φθάνουν μέχρι το Σουέζ, την Ερυθρά Θάλασσα, ενώ η Αγκυρα θα ενεργοποιήσει ακόμα περισσότερο τον θαλάσσιο χώρο από τη Μαρμαρίδα και το Ακσάζ μέχρι την Αττάλεια, το Αμπαμούρ, τη Σελεύκεια, τη Μερσίνη και τον κόλπο του Ισκεντερούν/Αλεξανδρέττας. Τις πρόσφατες επαφές του Ερντογάν με διάφορους Λιβανέζους ηγέτες θα πρέπει να τις δούμε και αναλύσουμε, βάσει των νέων τάσεων και συσχετισμών.

Παράλληλα, δήλωσε ότι η Αγκυρα θα αρχίσει την κατασκευή ναυτικής βάσης/υποστήριξης των θαλάσσιων δραστηριοτήτων στην Ανατολική Μεσόγειο, πιθανότατα στην περιοχή Τρικώμου/βόρεια της Αμμοχώστου, ενώ επανέλαβε ότι η Κύπρος είναι στρατηγικός χώρος στον διευρυμένο τομέα τουρκικής κινητικότητας και παρουσίας από την Κασπία Θάλασσα (βάσει της πρόσφατης συμφωνίας της Σούσας) προς Ουκρανία, Ανατολική Μεσόγειο/Δυτική Λιβύη, Αφρικανικό Κέρας/Σομαλία προς κόλπο πετρελαίων/Κατάρ, όπου σε όλα αυτά τα κράτη η χώρα του έχει στρατιωτικές βάσεις (Μογκαντίσου, Ντόχα, Βόρεια Συρία, Αζερμπαϊτζάν ως και τις 4 ενεργές βάσεις στην Τριπολιτάνα/Δυτική Λιβύη π.χ. Μισράτα-Αλ Ουατίγια κ.λπ.). Επιπλέον, διατηρεί πρόσβαση στην Αδριατική με τη χρήση ναυτικής (κυρίως) βάσης στην Αλβανία, η οποία, όπως και η Ουκρανία και η Πολωνία,θα προμηθευτεί προσεχώς τουρκικά drones.

2 Η πρόσφατα πραγματοποιηθείσα αεροπορική άσκηση ANATOLIAN EAGLE (Aετός της Ανατολίας), την οποία συχνά μέσα στον χρόνο πραγματοποιεί η Αγκυρα στη μεγάλη αεροπορική βάση/πεδίο βολής Ικονίου και στην οποία φέτος είχαν προσκληθεί οι δεδομένοι και «σκληροί» σύμμαχοι της Αγκυρας (Κατάρ, Αζερμπαϊτζάν και Πακιστάν), περιελάμβανε επιμέρους ασκήσεις που παραβίαζαν το FIR Λευκωσίας και «προβάλλοντας» το FIR των Κατεχομένων. Επίσης, πακιστανικό πλοίο διήλθε από την περιοχή με κατεύθυνση τον Εύξεινο Πόντο, όπου συμμετέχει στη διευρυμένη συνεργασιακά εκτασιακά ως και πολύπλευρη άσκηση του ΝΑΤΟ SEA BREEZE 2021 στη Μαύρη Θάλασσα (συμπεριλαμβανομένης της υποστήριξης της Ουκρανίας).

Στη συγκεκριμένη άσκηση συμμετείχαν και εναέρια ραντάρ του ΝΑΤΟ, τα γνωστά AWACS, με πολυεθνικά πληρώματα, αφού το Ικόνιο είναι προωθημένη βάση/FOB για αυτά τα αεροσκάφη/συλλογής πληροφοριών, επιτήρησης, αναγνώρισης κ.λπ. (όπως είναι το Τράπανι στη Σικελία, το Ακτιο στην Πρέβεζα και το Ορλαντ στη Νορβηγία), ενώ η κύρια βάση τους είναι το Γκαϊλενκίρχεν της Γερμανίας (κοντά στα σύνορα με Βέλγιο και Λουξεμβούργο).

Η συμμετοχή των νατοϊκών αεροσκαφών αναβάθμισε πολλές επιμέρους ασκήσεις των 4 κρατών, ενώ για το Αζερμπαϊτζάν ήταν η πρώτη συμμετοχή στον «Αετό της Ανατολίας». Στην Κύπρο με ενδιαφέρον οι αρμόδιοι κύκλοι παρακολουθούσαν τις συγκεκριμένες δραστηριότητες των αεροσκαφών διαφόρων τύπων (αμερικανικά, ρωσικά, γαλλικά και κινεζικά). Αξίζει να τονιστεί ότι την άσκηση παρακολούθησαν παρατηρητές από νατοϊκά κράτη (Βουλγαρία, Ρουμανία, Πολωνία, Ουγγαρία), από δυτικά κράτη που συνεργάζονται με το ΝΑΤΟ (Ουκρανία, Γεωργία, Ιορδανία, Σουηδία), καθώς και από ισλαμικά κράτη που συνεργάζονται με την Τουρκία (Τυνησία, Αλγερία, Μπανγκλαντές, Ομάν, Ιράκ και την Μπουρκίνα Φάσο) μέχρι και την Ιαπωνία.

Είναι, επίσης, σημαντικό να αξιολογήσουμε τις επερχόμενες εξελίξεις στο φως της υπό διαμόρφωση νέας παγκοσμιοποιημένης στρατηγικής του ΝΑΤΟ, της ανθεκτικότητας της Συμμαχίας στις προκλήσεις της ευρύτερης γεωγραφικά περιοχής, τον αναβαθμισμένο ρόλο των βρετανικών βάσεων στην Κύπρο, τις επιπτώσεις των κλιματικών αλλαγών επί θεμάτων άμυνας και ασφάλειας σε αυτές τις ζώνες, καθώς και τις διεισδυτικές κινήσεις (φανερές και μη) του Πεκίνου και της Μόσχας.

3 Προσεγγίζοντας το 2023 (δηλαδή τα 100 χρόνια από τη Συνθήκη της Λωζάννης) ο Ερντογάν είναι δεδομένο ότι δεν πρόκειται να υποχωρήσει στις αναθεωρητικές και μαξιμαλιστικές θέσεις του. Η αλαζονική του συμπεριφορά θα συνεχιστεί και, επειδή η θέση της Τουρκίας είναι πολύ χρήσιμη για τους Ατλαντικούς και Δυτικοευρωπαϊκού σχεδιασμού, θα συνεχίσει να εκμεταλλεύεται τα χαρακτηριστικά των επιμέρους περιοχών, όπου οι Τούρκοι έχουν υπολογίσιμα συμφέροντα. Η Λιβύη, το Αφγανιστάν και η Ουκρανία είναι οι βασικές γεωγραφικές οντότητες, όπου η Αγκυρα θα εμφανίζεται ως έντονα συνεργασιακή με τη Δύση, παίζοντας προφανώς με τα νεύρα της Μόσχας.

Η συνεχιζόμενη απορριπτική θέση του Ερσίν Τατάρ περί διζωνικής λύσης και ότι πρέπει να συσταθούν δύο ξεχωριστά κράτη στην Κύπρο που να είναι ίσα και ισοδύναμα, πέραν του ότι εκτρέπει τις όποιες (έστω και βραδύτατες, προβληματικές, ανούσιες) εξελίξεις στο Κυπριακό, ουσιαστικά ναρκοθετεί τα πάντα. Η τακτική του Νίκου Αναστασιάδη να προσπαθεί μέσω προτάσεων Μέτρων Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης (π.χ. αεροδρόμιο Τύμπου, οδοφράγματα κ.λπ.) δεν επιλύει τα καυτά ζητήματα των Βαρωσίων κ.ά. Η στάση της Αγκυρας-Κατεχομένων είναι βαθύτατα διχαστική, αποσταθεροποιητική, ενώ ο μη παραδειγματισμός της Τουρκίας από Ευρωπαίους και Αμερικανούς στις πρόσφατες Συνόδους ουσιαστικά μεταφράζεται σε ανοχή και συγχωροχάρτι για την Αγκυρα και τα όσα προκλητικά και θρασύτατα προκάλεσε τα τελευταία δύο χρόνια σε κυπριακή ΑΟΖ και Ανατολική Μεσόγειο (σύμπλεγμα Μεγίστης, τουρκολιβυκό μνημόνιο, παράνομες γεωτρήσεις, επίδειξη ναυτικής ισχύος κ.λπ.).

Οπως είναι η κατάσταση στο Κυπριακό, τυχόν συμμετοχή του Νίκου Αναστασιάδη σε μία νέα Πενταμερή/Γενεύη -2 θα ισοδυναμεί με αποδοχή των τουρκο-κατοχικών θέσεων. Επίσης, όπως και να έχουν τα πράγματα, ας είμαστε ρεαλιστές στο Κυπριακό, αφού ύστερα και από 47 χρόνια οι οιωνοί δεν είναι καθόλου καλοί και δεν μπορούν να αποκλειστούν νέες εντάσεις και γενικότερη υποτροπή μίας στατικής κατάστασης που υπό τις παρούσες συνθήκες δεν μπορεί να αλλάξει.

*Ο Δρ Αθανάσιος Ε. Δρούγος είναι Διεθνολόγος-Γεωστρατηγικός Αναλυτής

Από την έντυπη έκδοση του Ελεύθερου Τύπου της Κυριακής

Ακολούθησε το eleftherostypos.gr στο Google News και μάθε πρώτος όλες τις ειδήσεις 

Δείτε όλες τις τελευταίες Ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο, ανά πάσα στιγμή στο EleftherosTypos.gr

Ακολουθήστε το EleftherosTypos.gr σε Instagram, Facebook και Twitter