Γράφει ο Αθανάσιος Ε. Δρούγος*

Τα μηνύματα δεν είναι καθόλου ενθαρρυντικά, δεδομένης της σκληροπυρηνικής θέσης της Αγκυρας και του Τουρκοκύπριου ηγέτη Ερσίν Τατάρ που δεν αποδέχονται τα όσα προ τριετίας συμφωνήθηκαν (πριν από την κατάρρευση των συνομιλιών στο ελβετικό θέρετρο του Κραν Μοντανά), ενώ προτείνουν να δοθεί τέλος σε θεωρίες και σχήματα περί διζωνικής-δικοινοτικής ομοσπονδίας (τη θεωρούν ξεπερασμένη και χωρίς αύριο) και αντ’ αυτής προτείνουν τη διαίρεση της Κύπρου σε δύο κράτη με κυριαρχική ισότητα.

Δεδομένης και της ανέκαθεν υποκριτικής και διχαστικής θέσης του Λονδίνου η πενταμερής για το Κυπριακό  είναι πολύ δύσκολο να προωθήσει κάποια λύση, ενώ τα όσα λαμβάνουν χώρα τα τελευταία χρόνια στην Ανατολική Μεσόγειο έχουν αλλάξει τα δεδομένα. Κάθε φορά που γίνονται επαφές η κατάσταση είναι ακόμα πιο αρνητική για Αθήνα και Λευκωσία. Πάντως ο γ.γ. του ΟΗΕ ελπίζει σε έκδοση κάποιου τελικού ανακοινωθέντος μήπως αυτό οδηγήσει σε επιστροφή σε γύρους ενδοκυπριακών διαπραγματεύσεων που δεν έχουν αύριο.

Πρώτο: Παρά τις συνεχείς παρασκηνιακές επαφές, συζητήσεις και επισκέψεις της εκπροσώπου του γ.γ. Τζέιν Χολ Λουτ στη Λευκωσία δεν έχει διαφανεί κάποια αλλαγή στάσης της τουρκικής πλευράς. Μάλιστα αυτή τη φορά τα μηνύματα από τον Τατάρ είναι πολύ πιο σκληρά συγκριτικά με προηγούμενους ηγέτες της τουρκοκυπριακής κοινότητας, όπως οι Ακιντζί, Ερογλου. Την ίδια στιγμή η ελληνοκυπριακή πλευρά εμμένει σε θέσεις που κούρασαν και δεν είχαν αποτελέσματα στο Κυπριακό. Το τοπίο είναι βαρύ και δυστυχώς μισό αιώνα μετά δεν μπορεί να γίνει κάποιο συγκεκριμένο βήμα που έστω θα δώσει ώθηση. Τουναντίον οι ενεργειακές εξελίξεις στην Ανατολική Μεσόγειο, η έντονη τουρκική υδρογραφική, ερευνητική, στρατιωτική και απειλητική κινητικότητα έχουν προκαλέσει εκτροπή και περιέπλεξαν περαιτέρω τα πράγματα. Οι περιφερειακές τάσεις και οι συνεχώς διευρυνόμενες προς διάφορες κατευθύνσεις διεθνείς σχέσεις έχουν προκαλέσει στο Κυπριακό αυξημένη στασιμότητα και παντελή έλλειψη προόδου.

Δεύτερο: Το εκ μέρος του τουρκοκυπριακού καθεστώτος παραβατικό άνοιγμα της περιοχής Βαρωσίων/Αμμόχωστου ενδέχεται να χρησιμοποιηθεί ως εκβιαστικό μέσο, αφού οι κατοχικοί σχεδιάζουν επιχειρηματική ενεργοποίηση μέχρι την περιοχή Μπογάζι, δηλαδή μία κίνηση που θα φέρει τους Ελληνοκυπρίους σε οριακό σημείο γιατί θα πρέπει να λάβουν κάποιες σημαντικές προσωπικές, ιδιοκτησιακές, επιχειρηματικές και άλλες αποφάσεις συμμετοχής ή μη στα επερχόμενα. Παράλληλα ας μη λησμονούμε ότι η Αγκυρα στο πλαίσιο της περαιτέρω ενδυνάμωσης του δόγματος της «Γαλάζιας Πατρίδας» δεν αποκλείεται να προχωρήσει και στην κατασκευή ναυτικής βάσης όχι μακριά από την Αμμόχωστο και αυτό θα έχει ευρύτερες επιπτώσεις. Επιπρόσθετα η Αγκυρα τον τελευταίο χρόνο έχει οπλοποιήσει την Κυπριακή ΑΟΖ. Και επειδή η Κύπρος δεν έχει ισχυρή και υπολογίσιμη αποτρεπτική δυναμική δεν εκλαμβάνεται σοβαρά από την Αγκυρα. Και φυσικά ούτε οι όποιες τριμερείς ή τετραμερείς που κατά συρροή γίνονται με γειτονικά κράτη θα βελτιώσουν την κατάσταση. Ρεαλιστικά και ωμά. Η Αγκυρα επιβάλλεται στην περιοχή διά της σκιάς ισχύος ενώ οι συσχετισμοί δυνάμεων είναι πολύ αρνητικοί για εμάς. Η Τουρκία ετσιθελικά και προκλητικά προβάλλει αεροναυτική ισχύ από τη Μαρμαρίδα μέσω Αττάλειας, Σελεύκειας και μέχρι το Ισκεντερούν.

Τρίτο: Το ότι δεν υπολογίζουν οι Τούρκοι άλλους παράγοντες μπορεί εύκολα να το διαπιστώσει κάποιος από το ότι καθημερινά παραβιάζουν χωρίς αντίδραση το FIR Λευκωσίας, ενώ και για μία ακόμα φορά το έκαναν στην πρόσφατη άσκηση «Αετός της Ανατολίας». Την ίδια στιγμή είναι όσο ποτέ άλλοτε αναγκαία η μετεξέλιξη και αναδιάρθρωση της Εθνικής Φρουράς. Η παρουσία της -παρά τις κατά καιρούς βελτιώσεις- παραμένει στατική και μη αναπτυξιακή. Με το να προμηθευτείς κάποια σερβικά πυροβόλα δεν τροποποιείς υπέρ σου τα ισχύοντα. Χρειάζεται καλύτερη προσέγγιση στην πραγματικότητα και στις υπό διαμόρφωση καταστάσεις, ανάλυση των νέων παραγόντων και παραμέτρων στα πεδία μάχης, ευρύτερη τεχνική, αναπτυξιακή, ηλεκτρονικοποιημένη επιτήρηση της γραμμής άμυνας και ελαχιστοποίηση της πολιτικοποίησης του τομέα της άμυνας. Ισως η τοποθέτηση-αξιοποίηση ορισμένων Ελλαδιτών με βαθιές και σύγχρονες γνώσεις-εμπειρίες και γνωριμίες σε κρίσιμα πόστα του τομέα άμυνας της Κύπρου θα συνέδραμε θετικά. Δεν μπορεί σε εποχή πεδίων μάχης 4ης προς 5ης γενιάς να σκέφτεσαι με επιλογές μαζινοποίησης και στατικών αντιλήψεων. Οι Τούρκοι με μη επανδρωμένα αεροσκάφη εξαφάνισαν συστάδες ρωσικών όπλων σε Λιβύη, Β. Συρία και Υπερκαυκασία. Για τις δυνάμεις της Κυπριακής Εθνοφρουράς οι ανωτέρω εξελίξεις δεν είναι καλά μηνύματα…

Τέταρτο: Η Κυπριακή Δημοκρατία θα πρέπει να εμπλουτίσει τη φαρέτρα της με ισχυρά διπλωματικά βέλη-επιχειρήματα. Είναι ντροπή που δεν αναγνωρίζει η τουρκική πλευρά την ύπαρξη της Κύπρου ως κράτος. Είναι ντροπή η Αγκυρα να λαμβάνει με την υπογραφή της Κύπρου τεράστια κονδύλια για το μεταναστευτικό από την Ε.Ε. και να μην τυγχάνει κάποιας αναγνώρισης. Οι θεωρίες της αγγλοκινούμενης και αγγλοπροωθούμενης επί χρόνια διζωνικής-δικοινοτικής ομοσπονδίας προκάλεσαν διαχρονικά επιλυσιακή στειρότητα σκέψης και πράξεων στη δική μας πλευρά. Και είναι επίσης λυπηρό πρόεδρος κράτους-μέλους του ΟΗΕ και της Ε.Ε. να συμμετέχει ως κοινοτάρχης σε υποτιμητικές ενδοκοινοτικές συνομιλίες. Είναι απαράδεκτο επί δεκαετίες να έχουμε αποδεχθεί ότι το Κυπριακό από μείζον ζήτημα εισβολής, κατοχής, άθλιου εποικισμού, καταστροφής θρησκευτικών και πολιτιστικών μνημείων, συστηματικής παραβίασης ανθρώπινων δικαιωμάτων, ύπαρξης αγνοούμενων να έχει μετεξελιχθεί σε συζήτηση κοινοτήτων που συζητούν υπό την απειλή του Αττίλα δευτερεύοντα θέματα. Διαδοχικές πολιτικές ηγεσίες της Μεγαλονήσου είναι τραγικά υπεύθυνες για την υποβάθμιση του Κυπριακού σε περιθωριακό ζήτημα.

Πέμπτο: Και αφού κάποιοι σε Λευκωσία και Αθήνα είναι ένθερμοι θιασώτες της… καραμέλας της διζωνικής-δικοινοτικής ομοσπονδοποίησης, γιατί δεν λένε στους αγαπητούς Καναδούς να την υιοθετήσουν με τους γαλλόφωνους του Κεμπέκ, στη Σρι Λάνκα των Σινχαλέζων με τους Ταμίλ, στην Ισπανία των Βάσκων, Καταλανών, ή στην Τουρκία των Κούρδων και άλλων μειονοτήτων ή στη Ρουμανία με την τρανσυλβανική-μαγυάρικη μειονότητα, ή στη Μ. Βρετανία των Ουαλών, Σκοτσέζων και Ιρλανδών προτεσταντών του Μπέλφαστ, αφού είναι τόσο ενδιαφέρον και διαλειτουρκικό σύστημα; Και γιατί δεν το υιοθετεί το Κίεβο απέναντι στους ρωσόφωνους αποσχιστές του Ντονμπάς;

Συμπερασματικά, στη Γενεύη απειροελάχιστα αποτελέσματα μπορείς να αναμένεις. Δεν είναι θέμα απαισιοδοξίας. Είναι πρώτιστα θέμα τουρκικής θρασύτητας, καλοστημένης και απύθμενης προκλητικότητας, αλλά και της δικής μας αμηχανίας, απερισκεψίας, στασιμότητας σκέψης, ωχαδερφισμού και πολιτικαντισμού επί μείζονος εθνικού θέματος.

*Ο Δρ Αθανάσιος Ε. Δρούγος είναι Διεθνολόγος-Γεωστρατηγικός Αναλυτής

Από την έντυπη έκδοση του Ελεύθερου Τύπου της Κυριακής