Φυσικά, το ΑΚΡ έχει ζητήσει ανακαταμέτρηση ψηφοδελτίων για την Κωνσταντινούπολη, καθώς υποστηρίζει ότι έγιναν παρατυπίες, αλλά ακόμη κι αν αλλάξει το αποτέλεσμα, δεν θα μειωθούν ο αρνητικός αντίκτυπος και το πολιτικό ρεύμα που έχει προκληθεί.

Ο υποψήφιος της αντιπολίτευσης Εκρέμ Ιμάμογλου, υποστηριζόμενος από το Λαϊκό Ρεπουμπλικανικό Κόμμα, κέρδισε το δήμο με 48,8% έναντι 48,4% του Μπιναλί Γιλντιρίμ, που προτάθηκε από το ΑΚΡ. Η πόλη των 18 εκατομμυρίων κατοίκων, που παράγει το 40% του Ακαθάριστου Εθνικού Προϊόντος της Τουρκίας, ύστερα από 25 χρόνια ελέγχου από το ισλαμικό κίνημα του Ερντογάν τώρα θα περάσει στα χέρια των κεμαλιστών του CHP. Η ήττα αυτή σε συνδυασμό με τις ήττες στην Aγκυρα, τη Σμύρνη, την Αττάλεια και στα Aδανα έχουν προκαλέσει έναν εκνευρισμό στον κομματικό μηχανισμό του AKP.

Αν και η συμμαχία του AKP με τους εθνικιστές του MHP στο σύνολο της χώρας έλαβε το 52% των ψήφων, αναλυτές εκτιμούν πως σε επίπεδο γοήτρου το κυβερνών κόμμα δέχθηκε πλήγμα, αφού έχασε τις μεγάλες πόλεις της Τουρκίας.

Μαζί με την οικονομική κρίση, σημαντικός παράγοντας της νίκης της αντιπολίτευσης στις πόλεις αυτές είναι η απόφαση του φιλοκουρδικού κόμματος ΗDP να μην κατεβάσει υποψηφίους στις μεγάλες πόλεις και να υποστηρίξει τη συμμαχία CHP και του İyi Parti (Καλό Κόμμα), γεγονός που άλλαξε τις ισορροπίες. Η έντονη εθνικιστική ρητορική του Τούρκου προέδρου εναντίον των Κούρδων ενίσχυσε το αρνητικό αποτέλεσμα.

Το ζήτημα που θέτουν οι περισσότεροι είναι τι θα γίνει από εδώ και πέρα. Tο σίγουρο είναι πως ο Ερντογάν διαθέτει τον απαραίτητο πολιτικό χρόνο για να ανασυνταχθεί. Οι προεδρικές εκλογές εκτός απροόπτου, θα πραγματοποιηθούν σε 4,5 χρόνια. Μέσα σε αυτό το χρονικό διάστημα θα έχει τα περιθώρια να λάβει τα διαρθρωτικά μέτρα για την οικονομία, να αλλάξει τον κομματικό μηχανισμό και να κάνει κάποια βήματα προς τη Δύση για την προσέλκυση επενδύσεων.

Ομως ο έλεγχος των δήμων, που είναι μητροπολιτικοί κι έχουν αρμοδιότητες από τα μέσα μαζικής μεταφοράς μέχρι και την ύδρευση, ενδέχεται να δυσκολέψει την πολιτική ηγεσία του AKP. Για πρώτη φορά η αντιπολίτευση θα έχει τη δυνατότητα της δημιουργίας σχέσης πελατειακού κράτους, να κάνει προσλήψεις, να δίνει επιδόματα, γεγονός που ενδέχεται να προκαλέσει ενδυνάμωση του CHP.

Εμπειροι αναλυτές αναφέρουν πως αν αποτύχει στην εφαρμογή της πολιτικής της η αντιπολίτευση στους δήμους θα ενισχυθεί η θέση του Ερντογάν. Ολοι σχεδόν συμφωνούν πως στους δήμους των μεγάλων πόλεων που ελέγχονται από το AKP έχουν γίνει σημαντικά έργα. Τώρα που η κυβέρνηση αναμένεται να λάβει οικονομικά μέτρα, θα γίνουν και περικοπές δαπανών στους δήμους και αυτό θα προκαλέσει προβλήματα στη λειτουργία τους.

Ο κεμαλιστής με το Κοράνι που… εκπόρθησε το ΑΚΡ στην Κων/πολη

Ο 49χρονος Εκρέμ Ιμάμογλου από την Τραπεζούντα είναι το πρόσωπο των εκλογών καθώς δεν ήταν φαβορί στο Δήμο της Κωνσταντινούπολης, αλλά κατάφερε να κερδίσει τον Μπιναλί Γιλντιρίμ. Εχει διαφορετικό προφίλ σε σχέση με τους κλασικούς κεμαλιστές αφού διαβάζει το Κοράνι μπροστά στις κάμερες, δημοσιεύει φωτογραφίες όταν προσεύχεται στο τζαμί και με τον τρόπο αυτό απευθύνεται και στους συντηρητικούς ψηφοφόρους. Ομως ο πρόεδρος του CHP, Κεμάλ Κιλιτσντάρογλου, δεν έδειξε τη συμπαράστασή του στον Ιμάμογλου στο θέμα της ανακαταμέτρησης των ψήφων. Δεν εμφανίστηκε καθόλου δίπλα του και το μόνο που έκανε ήταν να εκφράσει τη στήριξή του μέσω twitter. Στο CHP υπάρχουν φήμες πως ο Ιμάμογλου προαλείφεται ως μελλοντικός διεκδικητής της ηγεσίας του κόμματος και αυτό μάλλον ενοχλεί τον Κιλιτσντάρογλου.

Πάντως, θεωρείται πολιτικό λάθος του Ιμάμογλου ότι μετά τις εκλογές πήγε στο Μαυσωλείο του Κεμάλ και υπέγραψε στο βιβλίο ως δήμαρχος Κωνσταντινούπολης ενώ δεν είχε λάβει την εντολή από την Επιτροπή Εκλογών της Τουρκίας.

Θηλιά η οικονομία για τον σουλτάνο,

Στην αμερικανική πολιτική κουλτούρα έχει καταγραφεί η φράση «είναι η οικονομία, ηλίθιε!», που είπε ο Τζέιμς Κάρβιλ, επικεφαλής του στρατηγικού σχεδιασμού της εκστρατείας του Μπιλ Κλίντον, το 1992, απευθυνόμενος σε μέλος του προεκλογικού επιτελείου. Η φράση έγινε σλόγκαν από τον Κλίντον, που έπιασε στον αέρα το νόημα και ακολούθως κέρδισε τις εκλογές…

Η οικονομία θα έπρεπε ενδεχομένως να ήταν το διακύβευμα και των δημοτικών εκλογών στην Τουρκία. Ομως, η κατάσταση της τουρκικής οικονομίας δεν είναι καλή και ο πρόεδρος, Ταγίπ Ερντογάν, που ανέλαβε προσωπικά την προεκλογική εκστρατεία για λογαριασμό του κόμματός του, έκανε ό,τι μπορούσε για να εκτρέψει το ενδιαφέρον των ψηφοφόρων σε άλλα θέματα. Πράγμα αδύνατον όμως! Οι πολίτες αντιμετωπίζουν τα αποτελέσματα της ύφεσης στην καθημερινότητά τους και δεν μπορούν να αγνοήσουν την εκτίναξη στις τιμές των τροφίμων και την άνοδο της ανεργίας.

Οι ισχυροί επιχειρηματίες βλέπουν την αξία των επιχειρήσεών τους να μειώνεται και πολλές εταιρίες στη χώρα προσπαθούν να κρατηθούν μετά τη δραματική κατάρρευση του νομίσματος την περασμένη χρονιά. Ο υψηλός πληθωρισμός, το αδύναμο νόμισμα και η ανοδική ανεργία επηρέασαν αρνητικά την ψήφο των κατοίκων των πόλεων, ιδιαίτερα στα παράλια. Ο Ερντογάν έχασε τη μεσαία τάξη, αυτή τη μεγάλη δεξαμενή ψηφοφόρων που τον ανέδειξε από δήμαρχο της Κωνσταντινούπολης σε πανίσχυρο ηγέτη. Μερίδα του ξένου Τύπου μιλούσε την επομένη των δημοτικών εκλογών της περασμένης Κυριακής για «λυκόφως της εποχής Ερντογάν». Το άμεσο μέλλον θα δείξει αν αυτό ισχύει, καθώς η τουρκική οικονομία βρίσκεται επίσημα στην πρώτη ύφεση της τελευταίας δεκαετίας.

Αντιπαράθεση

Η κατάσταση επιδεινώθηκε από την έντονη αντιπαράθεση μεταξύ του Ερντογάν και του Λευκού Οίκου. Η υπόθεση του ιμάμη Φετουλάχ Γκιουλέν -τον οποίο δεν εκδίδουν οι ΗΠΑ στην Τουρκία-, ακολούθως η σύλληψη του Αμερικανού πάστορα Μπράνσον, οδήγησε σε μεγάλη πτώσης την τουρκική λίρα. Ο Ερντογάν αναγκάστηκε να υποχωρήσει, απελευθέρωσε τον Μπράνσον και η λίρα ανέκαμψε μερικώς, όμως το επενδυτικό κλίμα χάλασε και πάλι λόγω της τουρκικής απόφασης για αγορά των ρωσικών αντιπυραυλικών συστημάτων S-400.

Οι ΗΠΑ έχουν δώσει μικρή διορία στην Αγκυρα: πιέζουν για την ακύρωση της παραγγελίας του ρωσικού αντιπυραυλικού συστήματος, διαφορετικά μια επανάληψη της συναλλαγματικής κρίσης αναμένει την τουρκική οικονομία. Ο αντιπρόεδρος των ΗΠΑ, Μάικ Πενς, υπονόησε πως η ισχυρή χώρα του ΝΑΤΟ θα δει την πόρτα της εξόδου από τη Συμμαχία αν προτιμήσει τη συνδιαλλαγή με τους Ρώσους. Ο Ταγίπ Ερντογάν έχει, ωστόσο, βασίσει τη ρητορεία του στον αντιαμερικανισμό (κατηγορώντας τις ΗΠΑ ότι υπέθαλψαν το πραξικόπημα εναντίον του και διώχνουν τους επενδυτές) και στην εθνικιστική πολιτική και είναι δύσκολο να αλλάξει ρότα. Το επόμενο διάστημα θα είναι κρίσιμο για τις ισορροπίες και τις αποφάσεις της γείτονος.

Από την έντυπη έκδοση του Ελεύθερου Τύπου της Κυριακής