Οπως έγινε γνωστό από τουρκικά μέσα ενημέρωσης, μετά την αναστολή παροχής βίζας στους Τούρκους από τις ΗΠΑ, η Τουρκία αφενός αντέδρασε με τον ίδιο τρόπο -αναστέλλοντας τις βίζες για Αμερικανούς- και αφετέρου εξέδωσε νέο ένταλμα σύλληψης για έναν ακόμη υπάλληλο του αμερικανικού προξενείου, ο οποίος αγνοείται.

Η σύζυγος και το παιδί του Αμερικανού διπλωματικού υπαλλήλου συνελήφθησαν και ανακρίθηκαν.

Την περασμένη εβδομάδα, οι τουρκικές αρχές συνέλαβαν τον Μετίν Τοπούζ, υπάλληλο του προξενείου των ΗΠΑ στην Κωνσταντινούπολη, που κατηγορείται ως πράκτορας λόγω των σχέσεών του με το τάγμα Γκιουλέν.

Το βράδυ της Κυριακής, η Αμερική διέκοψε την παροχή τουριστικών θεωρήσεων σε πολίτες της Τουρκίας που έχουν ως μόνιμη κατοικία τη γειτονική χώρα. Από την απόφαση δεν εξαιρέθηκαν ούτε οι Τούρκοι διπλωμάτες! Τα μεσάνυχτα της Κυριακής το τουρκικό υπουργείο Εξωτερικών έλαβε παρόμοια απόφαση απαντώντας στις ΗΠΑ και κάλεσε τον αναπληρωτή πρεσβευτή των ΗΠΑ στη χώρα, από τον οποίο ζήτησε να ανακληθεί το μέτρο με την παροχή βίζας στους Τούρκους πολίτες.

Ο απερχόμενος πρέσβης των ΗΠΑ στην Τουρκία, Τζον Μπας, σε συνέντευξη Τύπου, είπε ότι «κάποιοι στην τουρκική κυβέρνηση κινητοποιούνται από αισθήματα εκδίκησης και όχι δικαιοσύνης».

Ο Ταγίπ Ερντογάν, ο οποίος αναχώρησε για επίσημη επίσκεψη στο Κίεβο, ακύρωσε χθες προγραμματισμένη συνέντευξη Τύπου, γεγονός που δείχνει πως το κλίμα είναι βαρύ στην Αγκυρα. Αυτό επιβεβαιώνουν πληροφορίες που αναφέρουν πως την Κυριακή υπήρξε τηλεφωνική συνομιλία γεμάτη ένταση μεταξύ των υπουργών Εξωτερικών ΗΠΑ και Τουρκίας, Ρεξ Τίλερσον και Μεβλούτ Τσαβούσογλου.

Τούρκοι αναλυτές τονίζουν ότι πρόκειται για ένα πρωτόγνωρο μέτρο το οποίο επιβάλλει η αμερικανική πλευρά στην Τουρκία. «Ακόμη και στην περίοδο της εισβολής της Τουρκίας στην Κύπρο οι εξελίξεις δεν είχαν φτάσει σε τόσο κρίσιμο σημείο», αναφέρει η εφημερίδα «Ηürriyet».

Ο Τούρκος υπουργός Δικαιοσύνης Αμπντουλχαμίτ Γκιουλ είχε διαψεύσει χθες το πρωί τις πληροφορίες για δεύτερη σύλληψη υπαλλήλου του αμερικανικού προξενείου, η οποία όμως επιβεβαιώθηκε λίγο αργότερα με ανακοίνωση της Εισαγγελίας της Κωνσταντινούπολης!

Πριν από ένα χρόνο, οι τουρκικές αρχές συνέλαβαν έναν Αμερικανό θρησκευτικό λειτουργό, ο οποίος υπηρετούσε στην Τουρκία για πάνω από μια εικοσαετία. Λίγους μήνες νωρίτερα, οι τουρκικές αρχές είχαν συλλάβει υπάλληλο του αμερικανικού προξενείου στα Αδανα, με την κατηγορία ότι είναι μέλος του ΡΚΚ.

Η σκακιέρα της αμερικανοτουρκικής αντιπαράθεσης

Η αντιπαράθεση ανάμεσα στις δύο χώρες συμμάχους εντείνεται το τελευταίο διάστημα. Οι συλλήψεις των Αμερικανών διπλωματών ήταν η αφορμή για τον μεταξύ τους «πόλεμο», αλλά οι αιτίες είναι άλλες: Οι λόγοι είναι συγκεκριμένοι:

1. Το Κουρδικό:

Οι αμερικανοτουρκικές σχέσεις έχουν πληγεί λόγω της αμερικανικής υποστήριξης προς τους Κούρδους της Βόρειας Συρίας, με σκοπό την εκδίωξη των μαχητών του Ισλαμικού Κράτους. Σύμφωνα με τα τουρκικά μέσα ενημέρωσης, η Ουάσιγκτον έχει στείλει στους Κούρδους 1.500 νταλίκες με όπλα. Η Τουρκία θεωρεί τους Κούρδους της Συρίας (YPG) ως τρομοκράτες, καθώς τονίζει πως είναι παρακλάδι του PKK και, όπως έχει πει ο Eρντογάν, κάποια στιγμή μπορούν να στραφούν εναντίον των τουρκικών δυνάμεων.

Ο μεγάλος φόβος της Τουρκίας είναι η ίδρυση κουρδικού κράτους στην περιοχή της Συρίας και του Βορείου Ιράκ με τη συναίνεση των ΗΠΑ.

2. «Εισβολή» Τουρκίας στη Συρία:

Η Ουάσιγκτον ενοχλήθηκε από την εισβολή της Τουρκίας στη Συρία και στην επιχείρηση που ξεκίνησε την Κυριακή στην περιοχή Ιντλίμπ μετά από συμφωνία με το Ιράν και τη Ρωσία. Τουρκικά τεθωρακισμένα προήλασαν για να καταπολεμήσουν τους τζιχαντιστές και Ιρανοί πολιτοφύλακες μαζί με τα ρωσικά μαχητικά προστατεύουν τις τουρκικές δυνάμεις.

Η περιοχή αποτελεί προπύργιο της συριακής αντιπολίτευσης μετά την πτώση του Χαλεπίου και γέφυρα ανεφοδιασμού της από την τουρκική επαρχία της Αλεξανδρέττας. Δυνάμεις του Ελεύθερου Συριακού Στρατού μάχονται στην περιοχή τόσο κατά του συριακού στρατού όσο και των τζιχαντιστών της οργάνωσης «Χαγιάτ Ταχρίρ αλ Σαμ» -παρακλάδι της Αλ Κάιντα στη Συρία.

3. Τουρκικό αίτημα έκδοσης του Γκιουλέν:

Η Αγκυρα ζητάει από τις ΗΠΑ την έκδοση στην Τουρκία του ιμάμη Φετουλάχ Γκιουλέν, ο οποίος ζει στην Πενσιλβάνια εδώ και 18 χρόνια. Ο Γκιουλέν θεωρείται από την Αγκυρα ως ιδρυτής τρομοκρατικής οργάνωσης και εγκέφαλος της απόπειρας πραξικοπήματος του 2016. Πριν από λίγες ημέρες, ο Ερντογάν έφτασε στο σημείο να προτείνει στις ΗΠΑ την ανταλλαγή ενός Αμερικανού ιερωμένου που είχε συλληφθεί στην Τουρκία με τον Γκιουλέν.

4. Εντάλματα σύλληψης κατά σωματοφυλάκων του Ερντογάν:

Πριν από λίγο καιρό, η αμερικανική Δικαιοσύνη εξέδωσε εντάλματα σύλληψης εναντίον 12 σωματοφυλάκων του Ερντογάν για τη βίαια συμπεριφορά τους κατά τη διάρκεια της επίσκεψης του Τούρκου προέδρου στην Ουάσιγκτον τον περασμένο Μάιο. Οι σωματοφύλακες του Ερντογάν είχαν ξυλοκοπήσει διαδηλωτές στο αμερικανικό έδαφος.

5. Αγορά ρωσικών πυραύλων από την Αγκυρα:

Η ανακοίνωση από την Τουρκία πως έχει καταβάλει προκαταβολή για την αγορά ρωσικών αντιαεροπορικών συστημάτων S-400, ενώ ετοιμάζεται, μαζί με τη Ρωσία και το Ιράν, να δημιουργήσει ζώνη ασφαλείας εντός της Συρίας, προκάλεσε μεγάλη ενόχληση στην Ουάσιγκτον. Η δε ανακοίνωση του Ερντογάν για την κατασκευή του πρώτου πυρηνικού σταθμού της Τουρκίας από ρωσική εταιρία ενίσχυσε την ενόχληση αυτή.

Μανώλης Κωστίδης
Από την έντυπη έκδοση του Ελεύθερου Τύπου