Υπέρταση ορίζεται η κατάσταση στην οποία η συστολική πίεση (μεγάλη) είναι >140mmHg (χιλιοστά στήλης υδραργύρου) και η διαστολική (μικρή) >90mmHg. Η αυξημένη αρτηριακή πίεση (υπέρταση) αποτελεί έναν από του σημαντικότερους παράγοντες κινδύνου για την εμφάνιση εγκεφαλικών επεισοδίων.

Στο 90-95% των περιπτώσεων τα αίτια για την αύξηση της πίεσης σχετίζονται κυρίως με τον τρόπο ζωής, το αυξημένο σωματικό βάρος, τη μη ισορροπημένη διατροφή, την καθιστική ζωή, το κάπνισμα και το στρες. Γίνεται κατανοητό λοιπόν ότι τόσο η πρόληψη όσο και η θεραπεία της υπέρτασης είναι απαραίτητες για τη βελτίωση των επιπέδων υγείας. Σημαντικός παράγοντας για την αντιμετώπιση της υπέρτασης είναι η τροποποίηση των συνηθειών, με βασικές παραμέτρους τη μείωση του σωματικού βάρους, την υιοθέτηση σωστής διατροφής, την περιορισμένη κατανάλωση αλκοόλ και αλατιού και την αύξηση της φυσικής δραστηριότητας.

Συγκεκριμένα, διεθνείς οργανισμοί, όπως ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας, η Ευρωπαϊκή Εταιρία Υπέρτασης και η Αμερικανική Ενωση Καρδιολογίας εκτιμούν ότι η επαρκής πρόσληψη καλίου (συνιστώμενη ημερήσια πρόσληψη 3.100mg), παράλληλα με τη μείωση του αλατιού, το πρόγραμμα διατροφής DASH (διαιτολόγιο με πολλά φρούτα, λαχανικά, μειωμένης περιεκτικότητας σε αλάτι, γαλακτοκομικά με χαμηλά λιπαρά, με χαμηλή χοληστερόλη και λίγα κορεσμένα λιπαρά) συμβάλλουν στη μείωση της αρτηριακής πίεσης.

Ιδιαίτερα, πληθυσμοί οι οποίοι καταναλώνουν αποκλειστικά μη επεξεργασμένες φυσικές τροφές προσλαμβάνουν περισσότερο κάλιο και λιγότερο αλάτι από τους πληθυσμούς των δυτικών χωρών, με αποτέλεσμα η συχνότητα της υπέρτασης να αγγίζει μόνο το 1%. Αντίθετα, στις αναπτυγμένες χώρες, όπου υπερκαταναλώνονται τρόφιμα πλούσια σε νάτριο (αλάτι) και φτωχά σε κάλιο, 1 στους 3 κατοίκους πάσχει από υπέρταση. Ο μηχανισμός με τον οποίο το κάλιο ρυθμίζει την αρτηριακή πίεση σχετίζεται με τη συμβολή του στην αποβολή του υπερβάλλοντος νατρίου (αλατιού) από τον οργανισμό.

Να προτιμάτε

Αφθονα φρούτα και λαχανικά
Γαλακτοκομικά χαμηλά σε λιπαρά (για τα τυριά προτιμήστε ανάλατη μυζήθρα ή ανθότυρο ή κίτρινο τυρί με χαμηλά λιπαρά)
Οσπρια και μη επεξεργασμένα αρτοσκευάσματα ή δημητριακά (ολικής αλέσεως, πλούσια σε φυτικές ίνες)
Ψάρια
Ανάλατους ξηρούς καρπούς όπως καρύδια ή σπόρους

Να αποφεύγετε

Τη συχνή κατανάλωση κόκκινου κρέατος
Τη χρήση αλατιού στο μαγείρεμα (αντικαταστήστε με σκόρδο, λεμόνι, ξίδι, δυόσμο, βασιλικό ή άλλα μπαχαρικά και καρυκεύματα)
Τη χρήση επιτραπέζιου αλατιού επιπλέον στο φαγητό
Τα τρόφιμα που αποτελούν κρυφές πηγές νατρίου και αλατιού όπως:
 παχιά και αλμυρά τυριά όπως φέτα, παρμεζάνα ή καπνιστά τυριά
 κονσέρβες, παστά, τουρσί, ελιές
 συσκευασμένα τρόφιμα (πατατάκια, ποπ-κορν, αλμυρά σνακ, πίτες)
 προϊόντα με συντηρητικά, όπως σάλτσες, σιρόπια, κύβους από ζωμό, μουστάρδα ή κέτσαπ
 αναψυκτικά με ζάχαρη, σόδα, συσκευασμένοι χυμοί
 αλμυροί ξηροί καρποί
Βούτυρο
Τρόφιμα πλούσια σε λιπαρά (είδη ζαχαροπλαστικής, σοκολάτα, κρουασάν, αλλαντικά, πλήρη γαλακτοκομικά, άσπρες σάλτσες)
Την αυξημένη κατανάλωση οινοπνευματωδών ποτών

*Με τη συνεργασία της Γεωργίας Καπώλη, κλινικής διαιτολόγου-διατροφολόγου, ΜSc επιστημονικής διευθύντριας Κέντρου Διαιτολογικής Υποστήριξης & Μεταβολικού Ελέγχου ΛΟΓΩ ΔΙΑΤΡΟΦΗΣ Νεμέας, www.logodiatrofis.gr, www.activekids.gr, www.care24.gr