– «Εμένα με φωνάζουν Αχμέτ, το δικό σου όνομα ποιο είναι;»
Του είπε ο π. Κύριλλος το όνομά του. Εν τω μεταξύ, η σύζυγος του Αχμέτ είχε διακριτικά αποσυρθεί.

– Παπά, του είπε ανάμεσα σε λυγμούς, είμαι ένας αμαρτωλός, ένας τιποτένιος, ένας προδότης της πίστης μου. Λέγομαι Τούρκος, ενώ είμαι βέρος Πόντιος Ρωμιός. Δεν είχα και δεν έχω το κουράγιο του μαρτυρίου. Ο Θεός να με συγχωρέσει! Θέλω να με ευλογήσεις, να μου δώσεις την ευχή σου.

Ο π. Κύριλλος συγκινημένος προσπάθησε να τον στηρίξει.

– Δεν είμαστε όλοι γεννημένοι για το μαρτύριο, Αχμέτ. Και το ότι χύνεις αυτά τα δάκρυα μετανοίας είναι μεγάλο πράγμα. Τον σήκωσε ο π. Κύριλλος, κάθισαν μαζί στον καναπέ και εκείνος του κρατούσε συνεχώς το χέρι, λες και ήταν κάτι πολύτιμο που δεν ήθελε να το
χάσει, αν και ήξερε ότι σε λίγο θα μείνει πάλι μόνος με τις τύψεις και τη μετάνοιά του.

– Δεν έχω τη δύναμη, παπά, να δηλώσω ότι είμαι Ελληνας και Ορθόδοξος Χριστιανός, επανέλαβε ο Αχμέτ θυμωμένος με τον εαυτό του. Δεν έχω το κουράγιο να σηκωθώ να φύγω από το χωριό μου για την Ελλάδα και εκεί να βρω, αν υπάρχουν, συγγενείς μου… Θα θελα να προσευχηθείς πολύ για μένα, να μου δώσει ο Χριστός το θάρρος να πεθάνω σα Χριστιανός και όχι σα Μουσουλμάνος.

– Ο Θεός είναι κοντά σου. Κάμε ό, τι σε φωτίσει, του είπε ο π. Κύριλλος. Εχεις την πίστη σου, έχεις και τις υποχρεώσεις σου… Εγώ
πάντως θα προσευχηθώ τα τέλη σου να είναι ειρηνικά και χριστιανικά.

Μείνε ήσυχος. Εχεις άλλα παιδιά εκτός από τον Τζαμάλ;

– Εχω τρία ακόμη παιδιά, τα δύο είναι δίδυμα κορίτσια, η Τζαμίλα και η Αμάλ. Ζουν και εργάζονται στην Κωνσταντινούπολη. Η μία είναι γιατρός και η άλλη νοσοκόμα. Παντρεύτηκαν Τούρκους, έκαμαν και παιδιά. Ερχονται μία δύο φορές το χρόνο να μας δουν. Ο άλλος γιος μας είναι ξενιτεμένος στη Γαλλία. Εκαμε εκεί οικογένεια. Παντρεύτηκε Γαλλίδα. Εχουν ένα παιδί. Να πω την αλήθεια λίγα μαθαίνω από εκείνον. Σχεδόν μας έχει ξεχάσει…

– Ξέρουν τα παιδιά σου την καταγωγή σου; Τον ρώτησε.

– Ο μόνος που είμαι βέβαιος ότι την ξέρει είναι ο Τζαμάλ και αυτός δεν την έμαθε από εμένα, αλλά την κατάλαβε. Μπήκε μια νύχτα στην
κρεβατοκάμαρά μας και με είδε να προσεύχομαι και να κάμω το σταυρό μου… Τότε του εξήγησα τι συνέβη με μένα και κατάλαβε. Δεν έχω κανένα παράπονο από αυτόν. Μένει κοντά μας και μας φροντίζει. Για τα άλλα παιδιά δεν βάζω το χέρι μου στη φωτιά αν έχουν καταλάβει κάτι. Εγώ πάντως ποτέ δεν τους μίλησα για την καταγωγή μου. Ολα πήγαν σε τούρκικα σχολεία, όπου καλλιεργείται μίσος κατά της Ελλάδος. Η μητέρα τους είναι Τουρκάλα και γνωρίζει ότι είμαι Ρωμιός, αφού της έχω μιλήσει για το παρελθόν μου, αλλά με αγαπά και μου δείχνει κατανόηση. Από μικρά που ήσαν τα παιδιά μας προσπαθούσε να τα κάνει να μην τρέφουν αρνητικά συναισθήματα για εμάς, τους Ελληνες. Μουσουλμάνος και εγώ, δεν είχαν λόγο να με ρωτήσουν, αν και θα μπορούσαν να θελήσουν να μάθουν για τον παππού και τη γιαγιά από τη μεριά μου, αφού γνώρισαν τον παππού και τη γιαγιά μόνο από τη μεριά της μητέρας τους…

– Ποια είναι η ιστορία σου, Αχμέτ; Τον ρώτησε ο π. Κύριλλος.

– Βαπτίστηκα Λάζαρος. Γεννήθηκα το 1913 σε κοντινό από εδώ χωριό. Το 1923 οι Τούρκοι σκότωσαν τον πατέρα μου και η μητέρα μου για να μην ατιμασθεί πνίγηκε μαζί με την αδελφή μου. Σκοτώσανε και άλλα δύο αδέλφια μου, μεγαλύτερα. Εμένα με έκαμαν Μουσουλμάνο, με έβαλαν στην αρχή σε ορφανοτροφείο και μετά με έδωσαν σε ένα ζευγάρι Τούρκων χωρίς παιδιά.

Αυτοί, αν και ήξεραν την καταγωγή μου, μου φέρθηκαν καλά. Σα νέος μισούσα μέσα μου κάθε τι το τουρκικό, με αυτά που έζησα στην τρυφερή μου ηλικία. Ομως χωρίς να το καταλαβαίνω με παράσερνε η καθημερινότητα. Στρατός, δουλειά, γάμος με Τουρκάλα. Το μίσος κατασίγαζε από τη συνήθεια…

– Λέγεται ότι υπάρχουν πολλοί κρυπτοχριστιανοί στον Πόντο. Ακούμε για  αρκετές χιλιάδες. Εσείς επικοινωνείτε με κάποιον από αυτούς; Τον ρώτησα.

– Προσωπικά δυσκολεύομαι. Δεν ξέρει κανείς ποιον έχουν πιάσει οι τουρκικές Αρχές και τον έχουν εκβιάσει να καταστεί σπιούνος. Και αν κοινοποιηθεί ότι κάποιος συμπεριφέρεται ως Χριστιανός, θεωρείται προδότης και αγνώμων στην «Μητέρα Πατρίδα», την Τουρκία, που τον περιέθαλψε, και τον περιμένουν βάσανα πολλά…

Ο γέροντας Λάζαρος και μετά Αχμέτ σηκώθηκε από τον καναπέ που καθόταν και γονάτισε πάλι στον π. Κύριλλο.

– Πάτερ, ευλόγησέ με. Μου έδωσε ο Χριστός πολλή χαρά απόψε και κουράγιο. Να ’σαι καλά. Και αφού πήρε την ευλογία, σηκώθηκε όρθιος και φώναξε τη γυναίκα του να ειδοποιήσει τον Τζαμάλ, να έρθει να πάρει τον παπά… Οταν κατέβηκε ο π. Κύριλλος στο μαγαζί, είχε μια φωτισμένη όψη. Χαιρετήσαμε τον Τζαμάλ και εκείνος μας χαιρέτησε θερμά. Βγαίνοντας από το μαγαζί, είδαμε τους «Γκρίζους Λύκους».

– Τους ταλαιπωρήσαμε πολύ σήμερα, σχολίασε ο π. Κύριλλος στον  Ιμπραήμ και αυτός γέλασε.

– Δεν πειράζει, παπά, του είπε. Δείχνουν ότι αντέχουν την ταλαιπωρία, κυρίως όταν είναι να κάνουν με Ελληνες…

Το βράδυ, στο ξενοδοχείο, όταν μου διηγήθηκε ο π. Κύριλλος τη συνάντησή του με τον Αχμέτ – Λάζαρο, του είπα εντυπωσιασμένος, μα και συγκινημένος:

– Πάτερ μου, όπως είναι τα πράγματα, οι κρυπτοχριστιανοί του Πόντου, της υπόλοιπης Μικράς Ασίας και της Κωνσταντινούπολης είναι χαμένοι για το Χριστιανισμό και βέβαια για την Ελλάδα. Το τουρκικό σύστημα τους αφομοιώνει και είναι σε έναν κλοιό από τον οποίο δεν μπορούν να βγουν…

– Ουδείς γνωρίζει το σχέδιο του Θεού, μου απάντησε. Σαν άνθρωπος σωστά σκέφτεσαι. Ομως δεν ξέρουμε πώς σκέφτεται Εκείνος…