Κάποιοι που, με αφορμή τα 28 χρόνια από το θάνατο του Α. Παπανδρέου προσπάθησαν να αναβιώσουν το «μύθο του Αντρέα», προσέκρουσαν στην πιο ολοκληρωμένη αποτίμηση της διακυβέρνησής του. Η οποία, εκτός από αυξήσεις μισθών και είσοδο της «άλλης μισής» Ελλάδας στο προσκήνιο και στα ρετιρέ του κράτους, είχε και ελλείμματα και «πακέτα Ντελόρ» στους πέντε ανέμους και σε βαθιές τσέπες. Είχε και «πρασινοφρουρούς» και γιγάντεμα ενός πολιτικού καρκινώματος που ακούει στο όνομα «συνδικαλισμός-εργατοπατερισμός» και «αγροτικοί συνεταιρισμοί». Είχε κι ένα «σήμα διαφθοράς» προς την κοινωνία, μέσω του ιστορικού «είπαμε, βρε Μαυράκη, να πάρεις ένα δωράκι, αλλά όχι και 500 εκατομμύρια». Η ιστορία σπάνια είναι μόνο ύμνος ή «μαύρες σελίδες».

Προσέκρουσαν, όμως, και στην άγνοια των πιτσιρικάδων, οι οποίοι δεν ξέρουν τίποτα για «τα ωραία χρόνια». Εμαθαν το σλόγκαν «ΠΑΣΟΚ, ωραία χρόνια» ή από διηγήσεις ή από την προσπάθεια που καταβλήθηκε-με σχετική επιτυχία-να ξαναγίνει «μόδα» με την εκλογή του Ν. Ανδρουλάκη. Η μόδα πέρασε τόσο γρήγορα όσο γρήγορα ο Ν. Ανδρουλάκης, από εν δυνάμει «μεγάλος παίκτης», έγινε «πολιτικός νάνος», κατά τον Π. Ευθυμίου.

Οι αναμνήσεις και οι «μόδες» δεν κάνουν ΠΑΣΟΚ κανέναν σήμερα. Πέραν των άνω των 60-70, οι οποίοι είναι δεμένοι συναισθηματικά με τον Αντρέα και με την «Πασοκάρα». Αλλά αυτοί ήταν, είναι και πιθανώς θα είναι ΠΑΣΟΚ. Αντε και λίγοι από τους πολιτικούς σαλταδόρους, οι οποίοι πήδηξαν βουλιμικά στο σαπιοκάραβο του Α. Τσίπρα και μετά το 15% έχασαν κάθε ελπίδα να επιβιώσουν, σαν μουσαφίρηδες στο «αυθαίρετο» του ΣΥΡΙΖΑ.

Οι σκεπτόμενοι κεντρώοι, που παραμένουν στο ΠΑΣΟΚ, το στοίχημα δεν είναι να αβγατίσουν, αλλά να μη φύγουν κι αυτοί. Ηδη τα ελαφριά πηδηματάκια, παρά τον αφόρητο καύσωνα, γίνονται αντιληπτά. Τι μένουν; Κάτι «αντιδεξιοί». Αλλά κι αυτοί είναι λίγοι και μαθημένοι κοντά και μέσα στην εξουσία. Τέτοια προοπτική, όμως, ακόμα δεν υπάρχει, ούτε καν σαν υποψία.

Την ίδια ώρα, ο Ν. Ανδρουλάκης δείχνει πολύ μόνος και πανταχόθεν βαλλόμενος. Οι «δικοί» του, αν δεν τον εγκαταλείπουν, δείχνουν να έχουν υπογράψει τη δική τους Βάρκιζα. Τη στιγμή που ο πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ βάλλεται ταυτοχρόνως από ιστορικά στελέχη του κόμματος, από εκσυγχρονιστές, από «κηπουρούς του ΓΑΠ». Βάλλεται κι από έναν «αόρατο επισκέπτη» που ακούει στο όνομα Χ. Δούκας. Εναν «από το πουθενά», ο οποίος χάρις σε μια ανεπανάληπτη ιστορική συγκυρία κατάφερε να πάρει τον Δήμο Αθηναίων με 14%, με έναν άκρως ετερόκλητο συνασπισμό ΠΑΣΟΚ, ΣΥΡΙΖΑ, Χρυσής Αυγής, ΑΝΤΑΡΣΥΑ και διάφορων που δεν ήθελαν τον Κ. Μπακογιάννη. Κι όμως ο Χ. Δούκας δείχνει να πιστεύει πως είναι ο «νέος Ζακ Σιράκ». Ο οποίος μέχρι να γίνει πρόεδρος, ήταν ταυτοχρόνως δήμαρχος και αρχηγός κόμματος…

Η ρευστότητα που επικρατεί στο ΠΑΣΟΚ, εν όψει Κ.Ε. και προσφυγής στη βάση του κόμματος για την εκλογή αρχηγού, μοιάζει απόλυτη. Τη στιγμή, μάλιστα, που η πολιτική φυσιογνωμία του είναι εντελώς θολή και σχεδόν ουδείς συζητάει πως θα ξεθολώσει. Ο Ν. Ανδρουλάκης στα τρία χρόνια που είναι αρχηγός κατάφερε μικρές νίκες, οι οποίες όλες μαζί έγιναν μια μεγάλη ήττα. Και το κατάφερε αυτό, απονευρώνοντας τον θεσμικό και πατριωτικό ρόλο που είχε το ΠΑΣΟΚ, κάνοντάς το να μοιάζει με κακέκτυπο ενός κόμματος όπως ΣΥΡΙΖΑ, που έπεφτε και πέφτει.

Ποιος να είναι, λοιπόν, ΠΑΣΟΚ σήμερα; Ποιος άλλος εκτός από τους λίγους και δεδομένους που περιγράφηκαν παραπάνω; Και τι ρόλο μπορούν να παίξουν, πέραν της αέναης και ανούσιας μάχης για τη δεύτερη θέση, αν δεν υποστεί το χειρότερο: Να αφομοιωθεί, σε έναν σημαντικό βαθμό, από κάποιο ενδεχόμενο κόμμα του πολυτραυματία Α. Τσίπρα ή του κομήτη Στ. Κασσελάκη;