Παρότι ο Ραούλ Κάστρο παρέδωσε την εξουσία στον πρόεδρο Μιγκέλ Ντίας Κανέλ το 2018 -τον πρώτο Κουβανό ηγέτη που γεννήθηκε μετά την επανάσταση του 1959- το επώνυμο Κάστρο εξακολουθεί να κινεί τα νήματα της διπλωματίας και της εξουσίας. Τουλάχιστον συμβολικά. Γι΄ αυτό, όταν ο Ραούλ απουσίαζε από την επίσημη υποδοχή του Το Λαμ, τα social media πήραν φωτιά γύρω από τον θάνατό του. «Ισως επειδή αυτό περιμένουν περισσότερο οι απλοί Κουβανοί», είπε πικρόχολα η κάτοικος της Αβάνας, Λισμπέτ Τάσε, στην ανταποκρίτρια της «El Pais».

Εκτός από τον μεγάλο αδελφό τού Φιντέλ, που απεβίωσε το 2016 σε ηλικία 90 ετών, ο Ραούλ αποχαιρέτησε τα τελευταία χρόνια πέντε συντρόφους της παλιάς επαναστατικής φρουράς. Η τελευταία του δημόσια εμφάνιση ήταν στην κηδεία του στρατηγού και αναπληρωτή υπουργού Αμυνας, Ραμόν Εσπινόσα Μαρτίν. Ωστόσο ένα μεγάλο μέρος του Υπουργικού Συμβουλίου εξακολουθεί να θυμίζει μαυσωλείο. Σε πόστα εξουσίας παραμένουν ο 92χρονος Ραμίρο Βαλδές Μενέντες, ο 93χρονος Χοσέ Ραμόν Ματσάδο Βεντούρα και ο Γκιγιέρμο Γκαρσία Φρίας, 96 ετών!

Μαζί με αυτούς προσπαθεί να κρατηθεί στη ζωή και η Κούβα, που περνάει τη χειρότερη κρίση των τελευταίων 60 χρόνων. Λόγω της οικονομικής δυσπραγίας από διάφορες αιτίες (αμερικανικό εμπάργκο, πανδημία, διεθνής ενεργειακή και οικονομική κρίση), της σοβαρής έλλειψης τροφίμων, φαρμάκων, ακόμη και πόσιμου νερού και της μικρής πλην αισθητής αύξησης της εγκληματικότητας, ένα τεράστιο κύμα φυγής παρατηρείται τα τρία-τέσσερα τελευταία χρόνια προς τις ΗΠΑ, ενώ η λαϊκή δυσαρέσκεια εκφράζεται πιο δυναμικά.

Τον Ιανουάριο ο Ραούλ κάλεσε όσους από τη σημερινή ηγεσία «δεν μπορούν να ανταποκριθούν στις δύσκολες απαιτήσεις των καιρών να παραιτηθούν». Κάποιοι πιστεύουν ότι ο θάνατός του θα δρομολογήσει πολιτικές εξελίξεις στο «κόκκινο νησί».