Σήμερα, επτά χρόνια μετά, στα 55 της χρόνια, δεν μιλά απλώς ως ασθενής με καρκίνο του μαστού, αλλά ως μια γυναίκα που ξαναβρήκε τη δύναμή της. Και όπως λέει η ίδια στον «Ε.Τ.» της Κυριακής, «το Νοσοκομείο “Αττικόν” έχει γίνει το δεύτερο σπίτι μου. Εκεί, με βοήθησαν να σταθώ ξανά στα πόδια μου, να μάθω να θωρακίζω τον οργανισμό μου. Να αγαπώ τον εαυτό μου!».

Τον Νοέμβριο του 2023, η Κωνσταντίνα ήταν από τους πρώτους ασθενείς που εντάχθηκαν στη νεοσύστατη τότε Κλινική Επιζώντων Καρκίνου, που λειτουργεί εδώ και δύο χρόνια στο Νοσοκομείο «Αττικόν». Μια καινοτόμος υπηρεσία που λειτουργεί αθόρυβα τα τελευταία δύο χρόνια για ανθρώπους που είτε έχουν ολοκληρώσει είτε μόλις ξεκινούν είτε συνεχίζουν τη δύσκολη διαδρομή τους με τον καρκίνο.

«Ο,τι καλύτερο»

«Η κλινική αυτή και οι επιστήμονες που την πλαισιώνουν ήταν ό,τι καλύτερο μπορούσε να μας συμβεί», λέει η Κωνσταντίνα συγκινημένη. «Μάθαμε να τρεφόμαστε σωστά, να κοιμόμαστε καλά, να μην παραμελούμε την ψυχική μας υγεία. Κάνω ψυχοθεραπεία κάθε 15 ημέρες. Μου έμαθαν να βλέπω αλλιώς τα προβλήματα στο σπίτι, στη ζωή. Ολα αυτά δυναμώνουν τον οργανισμό μας απέναντι στον καρκίνο», τονίζει.

Η καθημερινότητα της Κωνσταντίνας άλλαξε ριζικά. Γυμνάζεται τρεις φορές την εβδομάδα στο γυμναστήριο του νοσοκομείου. Τρέφεται με φρούτα, λαχανικά, όσπρια, κεφίρ και ξηρούς καρπούς. Εκοψε το κρέας. Πίνει πολύ νερό. Κοιμάται σωστά.

«Ο,τι μου λένε το κάνω, γιατί ξέρω ότι με βοηθά. Η κ. Ψυρρή, η κ. Καλαϊτζή, ο κ. Σουκάκος… Τους χρωστάω τη ζωή μου. Ενδιαφέρονται για εμάς, μας ρωτάνε αν κοιμόμαστε σωστά, αν τρεφόμαστε σωστά, αν έχουμε συμπτώματα κατάθλιψης. Ολα αυτά μάς δίνουν δύναμη. Επίσης, κάνουμε και θεραπευτική άσκηση. Εγώ αγαπώ πολύ την άσκηση, πηγαίνω στο γυμναστήριο στο Νοσοκομείο “Αττικόν” τρεις φορές την εβδομάδα. Δεν βλέπω την ώρα να πηγαίνω στο ραντεβού μου και πάω με λαχτάρα κάθε φορά. Το πιστεύετε; Κι όταν πάω εκεί, ξεχνάω ότι νοσώ», τονίζει η 55χρονη γυναίκα.

Η Κωνσταντίνα είναι μία από τις δεκάδες ασθενείς που έχουν ωφεληθεί σε πολλά επίπεδα, περνώντας το κατώφλι της Κλινικής Επιζώντων Καρκίνου του Πανεπιστημιακού Νοσοκομείου «Αττικόν», που λειτουργεί πιλοτικά από την Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών, από τις αρχές του 2023. Πρόκειται για την πρώτη κλινική στην Ελλάδα που παρέχει επιστημονική καθοδήγηση σε ογκολογικούς ασθενείς, όλων των βαθμίδων του καρκίνου, σχετικά με τον τρόπο και την ποιότητα ζωής.

Παροχές

Η κλινική παρέχει δωρεάν ψυχολογική υποστήριξη, εκπαίδευση σε τεχνικές διαχείρισης stress, εκπαίδευση στη μεσογειακή διατροφή και την υγιεινή του ύπνου, συνταγογράφηση θεραπευτικής άσκησης, καθώς και παραπομπή σε αντίστοιχα ιατρεία για τη διακοπή αλκοόλ, καπνίσματος και άλλων εξαρτήσεων.

Η επιστημονικά υπεύθυνη, καθηγήτρια Ογκολογίας Αμάντα Ψυρρή, διευθύντρια της Β’ Προπαιδευτικής Παθολογικής Κλινικής του Πανεπιστημίου Αθηνών, εξηγεί στον «Ε.Τ.» της Κυριακής: «Αυτή η παρέμβαση πρέπει να ξεκινάει νωρίς, με τη διάγνωση. Επιζών είναι κάθε ασθενής από τη στιγμή που του γίνεται η διάγνωση. Δηλαδή, όλοι οι ασθενείς με καρκίνο είναι δυνητικά επιζώντες και ως τέτοιοι πρέπει να έχουν από νωρίς στήριξη».

Η Κλινική Επιζώντων είναι μια ολιστική δομή που αξιολογεί τον ασθενή σε πολλά επίπεδα από την πρώτη, μάλιστα, επίσκεψη και προχωρά σε παραπομπές και συνεργασίες με εξειδικευμένα τμήματα, όπως: το Ιατρείο Διακοπής Καπνίσματος ● το Ιατρείο Υπνου ● την ψυχολόγο της Διασυνδετικής Ψυχιατρικής ● το Καρδιολογικό Ιατρείο ● την Ορθοπαιδική Κλινική για θεραπευτική άσκηση μέσω του προγράμματος Action for Cancer, που χρηματοδοτείται από το Ιδρυμα Σταύρος Νιάρχος».

«Σας δίνω ένα παράδειγμα. Εχουμε έναν ασθενή με καρκίνο του λάρυγγα που καπνίζει. Εάν συνεχίσει το κάπνισμα, οι πιθανότητες επιτυχίας της θεραπείας του μειώνονται σημαντικά. Ομως, αν διακόψει το κάπνισμα, η ακτινοθεραπεία και η χημειοθεραπεία έχουν διπλάσια πιθανότητα επιτυχίας. Επομένως, πρέπει να του δώσουμε υποστήριξη να το κόψει άμεσα», συνεχίζει η κ. Ψυρρή. 

Ανταπόκριση

Η ανταπόκριση των ασθενών είναι συγκινητική, γιατί απολαμβάνουν υπηρεσίες υψηλού επιπέδου, μέσα από το δωρεάν σύστημα Υγείας, χωρίς κόστος. Το πρόγραμμα έχει αγκαλιαστεί με ενθουσιασμό, όμως η δομή λειτουργεί ουσιαστικά εθελοντικά, με προσωπική αφοσίωση του προσωπικού. «Η ψυχίατρος της Διασυνδετικής αφιερώνει ατελείωτες ώρες εθελοντικά, μιλάει με τους ασθενείς στο τηλέφωνο, τους υποστηρίζει. Και όλοι εμείς προσπαθούμε χωρίς εξωτερική χρηματοδότηση. Οι ανάγκες, όμως, είναι τεράστιες. Μας καλούν από όλη την Ελλάδα, από δημόσια και ιδιωτικά νοσοκομεία», αναφέρει η κ. Ψυρρή.

Ενα μεγάλο βήμα για την ενίσχυση της κλινικής είναι η δωρεά Μαρτίνου, που επιτρέπει την ολοκλήρωση ενός νέου ογκολογικού κέντρου στο «Αττικόν». Εκεί θα στεγαστεί και ένας πιο ανθρώπινος, άνετος χώρος για την Κλινική Επιζώντων, έξω από την κλασική εικόνα του νοσοκομείου. «Θέλουμε ο ασθενής να μπαίνει εκεί και να αισθάνεται καλά. Να χαλαρώνει, να μη νιώθει ότι βρίσκεται σε έναν απρόσωπο διάδρομο. Είναι κάτι που του αξίζει», καταλήγει η καθηγήτρια Ογκολογίας κ. Ψυρρή.

ΚΑΛΛΙΟΠΗ ΚΑΛΑΪΤΖΗ, ΓΙΑΤΡΟΣ

«Η αλλαγή lifestyle είναι εργαλείο θεραπείας»

Το 80% των χρόνιων νοσημάτων μπορεί να προληφθεί μέσω αλλαγών στον τρόπο ζωής, έχει αποφανθεί ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας.

Η Καλλιόπη Καλαϊτζή, γιατρός Φυσικής Ιατρικής και Αποκατάστασης και ακαδημαϊκή υπότροφος, η οποία ειδικεύεται στη λεγόμενη lifestyle medicine, την «Ιατρική του τρόπου ζωής», που ήδη εφαρμόζεται στις ΗΠΑ, προσθέτει πως η παραπάνω διαπίστωση δεν αφορά μόνο την πρόληψη. «Οι αλλαγές στον τρόπο ζωής μπορούν να λειτουργήσουν επικουρικά στη θεραπεία, βελτιώνοντας την αποτελεσματικότητα των φαρμάκων, την πρόγνωση, αλλά και την ψυχική ανθεκτικότητα των ασθενών», σημειώνει και παραθέτει τα αποτελέσματα της πολύ γνωστής ευρωπαϊκής έρευνας EPIC, στην οποία μελετήθηκαν τέσσερις βασικοί παράγοντες: φυσιολογικός ΔΜΣ (<30), αποχή από το κάπνισμα, τουλάχιστον 3,5 ώρες ήπιας άσκησης την εβδομάδα και διατροφή μεσογειακού τύπου.

«Οσοι τηρούσαν και τους τέσσερις αυτούς άξονες είχαν 93% μικρότερη πιθανότητα για σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2, 81% για έμφραγμα, 50% για εγκεφαλικό, 36% για καρκίνο», αναφέρει η γιατρός και προσθέτει πως όλα τα παραπάνω χωρίς καμία φαρμακευτική παρέμβαση.

Οδηγίες

Οι κατευθυντήριες οδηγίες για την αντιμετώπιση του καρκίνου εστιάζουν σε 6 κρίσιμους τομείς για την αλλαγή του τρόπου ζωής, σύμφωνα με την κ. Καλαϊτζή. Αυτοί οι τομείς είναι: 1. Διατροφή. 2. Ασκηση. 3. Υπνος. 4. Ψυχική υγεία. 5. Διακοπή καπνίσματος και αλκοόλ. 6. Σχέσεις και κοινωνική δικτύωση.

«Η θετική συμβολή του ύπνου και της διατροφής – και ειδικότερα της μεσογειακής διατροφής- στην αντιμετώπιση του καρκίνου δεν είναι μια εικασία», λέει η κ. Καλαϊτζή. «Η μεσογειακή διατροφή, με την αντιφλεγμονώδη της δράση, ενισχύει το μικροβίωμα και φαίνεται πως λειτουργεί ως επικουρική θεραπεία στον καρκίνο. Δεν μιλάμε για εναλλακτική, αλλά για παράγοντα που βελτιώνει τα αποτελέσματα της βασικής θεραπείας, την ποιότητα ζωής και τελικά την επιβίωση», τονίζει.

Παρόμοια είναι και η αξία της σωματικής άσκησης. «Η άσκηση προετοιμάζει τον οργανισμό για το χειρουργείο ή τις θεραπείες, μειώνει την κόπωση -ειδικά τη χημειοθεραπευτική, για την οποία δεν υπάρχει φαρμακευτική λύση- και βελτιώνει την ψυχική υγεία. Είναι ένα ισχυρό αγχολυτικό και αντικαταθλιπτικό χωρίς παρενέργειες», αναφέρει και προσθέτει πως έχει αποδειχθεί, επίσης, πως περιορίζει σημαντικά την εμφάνιση επιπλοκών, όπως η νευροτοξικότητα. 

«Οι αλλαγές στον τρόπο ζωής, λοιπόν, δεν είναι “πολυτέλεια” ή “προαιρετικές”. Είναι εργαλείο θεραπείας», σημειώνει.

Πρώτο βήμα

Η κ. Καλαϊτζή επισημαίνει ότι η κινητοποίηση του ασθενούς ξεκινά από την πρώτη στιγμή, όταν η ίδια θα πρέπει να τον πείσει ότι η αλλαγή του τρόπου ζωής είναι μέρος της θεραπείας και έχει πολύ μεγάλη βαρύτητα. Το επόμενο βήμα είναι η ψυχολογική στήριξη. Το σοκ της διάγνωσης μπορεί να οδηγήσει σε κατάθλιψη. «Η ολιστική προσέγγιση σήμερα δεν είναι απλώς μια θεωρία ή μια lifestyle συμβουλή. Είναι κατευθυντήρια ιατρική οδηγία από τους μεγαλύτερους διεθνείς επιστημονικούς φορείς», καταλήγει η κ. Καλαϊτζή.