Αντιγράφουμε από εφημερίδα της εποχής: «Ξαφνικά κατάλαβα. Βερολίνο. Το Τείχος. Το Τέλος. Και έκλαψα. Επρεπε να πάω εκεί. Δεν χωρούσε αμφιβολία. Αυτό που συνέβαινε με αφορούσε. Στον ταξιτζή φώναξα: “Στο Τείχος”. “Το Τείχος είναι μεγάλο. Πού ακριβώς;”. “Οπου θέλετε! Δεν με νοιάζει!”. Τα λόγια είναι ανίκανα να εκφράσουν ορισμένες χαρές. Οι λέξεις είναι φτωχές, ασήμαντες, ανεπαρκείς. Υπάρχει όμως η μουσική. Μπαχ, φυσικά, πάντα». Είναι 1989 και ο Ρώσος τσελίστας και μαέστρος Σλάβα Ροστροπόβιτς σκορπίζει νότες με το τσέλο του μπροστά από το Τείχος του Βερολίνου.

ΑΝΤΙΓΡΑΦΟΥΜΕ από εφημερίδα της εποχής: «Διανοούμενοι και καλλιτέχνες, οι ίδιοι οι οποίοι είχαν διοργανώσει την εκδήλωση στο Σύνταγμα για τον Οτζαλάν, έχουν προγραμματίσει για σήμερα, στις 8.30 το βράδυ, καθιστική ολονύκτια διαμαρτυρία, διαμαρτυρόμενοι για την επίθεση στη Γιουγκοσλαβία. Οι Θάνος Μικρούτσικος, Μάρω Δούκα, Διονύσης Τσακνής, Παντελής Βούλγαρης, Ιωάννα Καρυστιάνη, Γιώργος Νταλάρας, Λάκης Λαζόπουλος, Σωκράτης Μάλαμας, Κυριάκος Κατζουράκης κ.ά. με ανακοίνωσή τους καλούν τους πολίτες της Αθήνας να αφήσουν τη θαλπωρή της πολυθρόνας τους και να κατεβούν απόψε στην αμερικανική πρεσβεία, για να διαμαρτυρηθούν κατά των βομβαρδισμών του ΝΑΤΟ στη Σερβία». Είναι 1999, οι καλλιτέχνες ενώνονται για τη Σερβία.

ΑΝΤΙΓΡΑΦΟΥΜΕ το κεντρικό σύνθημα των διοργανωτών της συναυλίας του Συντάγματος: «Καμία εμπλοκή στους ιμπεριαλιστικούς σχεδιασμούς ΗΠΑ, ΝΑΤΟ, Ε.Ε. και Ρωσίας». Και για όσους δεν κατάλαβαν, είμαστε με τον άνθρωπο.

Είναι 2022, η Ρωσία βομβαρδίζει την Ουκρανία, οι καλλιτέχνες τραγουδούν για τον άνθρωπο. Γενικώς και αορίστως, με μια εσάνς δημιουργικής ασάφειας.

ΒΕΒΑΙΩΣ, ΥΠΑΡΧΟΥΝ και χειρότερα. Οπως να απέχουν εντελώς, κοινώς να «ρίχνουν πόρτα», όπως έκαναν οι συνδικαλιστές της Κρατικής Ορχήστρας Αθηνών και της Ορχήστρας της ΕΡΤ στον Λεωνίδα Καβάκο. Είχε προηγηθεί η άρνηση μελών της Συμφωνικής Ορχήστρας του Δήμου Αθηναίων να ερμηνεύσουν τον Εθνικό Υμνο της Ουκρανίας. Η συναυλία του διεθνούς φήμης βιολονίστα, ακαδημαϊκού και κοινωνικά ενεργού Λεωνίδα Καβάκου, βέβαια, θα γίνει σε πείσμα όλων. Οπως έγινε και η συναυλία του στη Ζυρίχη στις 25 Μαρτίου με Ουκρανούς και Ρώσους μουσικούς, όπως έγιναν και οι εμφανίσεις του στη Νέα Υόρκη με τον Εθνικό Υμνο της Ουκρανίας να ανοίγει το πρόγραμμα. Τα έσοδα της συναυλίας στο Μέγαρο Μουσικής θα διατεθούν για την ανέγερση του μαιευτηρίου της Μαριούπολης, αν και κάποιοι Ελληνες μουσικοί έθεσαν ως… όρο συμμετοχής τους να μην αναφερθεί πουθενά στην ανακοίνωση της συναυλίας η Ουκρανία!

«ΜΟΝΟ ΟΤΙ ΘΑ ΠΑΙΖΑΜΕ για την ανοικοδόμηση του μαιευτηρίου. Λες και γκρεμίστηκε από μόνο του…», έγραψε ο Λεωνίδας Καβάκος, εκφράζοντας ένα παράπονο, αλλά όχι και έκπληξη, αφού γνωρίζει καλά πως όπου και αν ταξιδέψει, όπου και αν βρεθεί, στις μεγαλύτερες αίθουσες με τις σπουδαιότερες ορχήστρες του κόσμου, η Ελλάδα πάντα θα τον πληγώνει.

ΟΜΩΣ, ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ ο Καβάκος ούτε ο Σαββόπουλος αυτοί που υφίστανται τη μεγάλη πληγή. Είναι οι Ουκρανοί, που απειλούνται και πεθαίνουν σε έναν άδικο πόλεμο. «Μη σιωπήσετε. Ακολουθήστε τον δρόμο της καρδιάς σας. Βοηθήστε, όπως μπορεί ο καθένας, τους Ουκρανούς. Είναι το δικό τους θυσιασμένο αίμα τώρα που έρχεται να σώσει αυτό που κανένας, ποτέ, κανένας ολοκληρωτισμός δεν θα καταφέρει να νικήσει: το μεγαλείο της ζωής», όπως είπε ο εθνικός μας Νιόνιος περικλείοντας σε ένα «Μουσικό Κουτί» τις ωραιότερες νότες της μουσικής ανεξαρτήτως είδους.

ΤΙ ΑΛΛΟ ΝΑ ΠΟΥΜΕ; Μέγαρο Μουσικής Αθηνών, 14 Απριλίου 2022. Οι Λεωνίδας Καβάκος στο βιολί, Βασίλης Βαρβαρέσος στο πιάνο, Ηλίας Λιβιεράτος στη βιόλα και Τιμόθεος Γαβριηλίδης Πετρίν στο τσέλο θα ερμηνεύσουν το Κουαρτέτο με πιάνο αρ. 3 σε ντο ελάσσονα, έργο 60 και το Κουαρτέτο με πιάνο αρ. 1 σε σολ ελάσσονα, έργο 25 του Γιοχάνες Μπραμς.