ΑΣ δούμε, όμως, τι συμβαίνει στην Ελλάδα. Το ρεπορτάζ που παρουσιάζει σήμερα ο «Ε.Τ.» είναι αποκαλυπτικό. Η φετινή ανομβρία οδηγεί σε πρωτοφανή μείωση της παραγωγής έως και 80% σε σταφύλια, βερίκοκα, λεμόνια, πατάτα Νάξου, ενώ ακόμα υπάρχει αγωνία για το πώς θα κινηθεί η σοδειά στο ελαιόλαδο. Και ο μεγαλύτερος φόβος είναι το τι θα συμβεί τα επόμενα χρόνια. Εχει έρθει η ώρα να ξαναδούμε από μηδενική βάση το μοντέλο της πρωτογενούς παραγωγής. Από τη μια, πρέπει να υπάρξει επιστημονική στήριξη προς τους καλλιεργητές, ώστε να υιοθετήσουν μεθόδους που απαιτούν πολύ λιγότερο νερό, και, από την άλλη, να προχωρήσει η κατασκευή φραγμάτων και ταμιευτήρων, που θα εξασφάλιζαν τα απαιτούμενα υδάτινα αποθέματα.

ΑΝ πάμε αρκετά βορειότερα, στην Ολλανδία, θα διαπιστώσουμε ότι υπάρχουν λύσεις. Η χώρα έχει έκταση μικρότερη από το ένα τρίτο της Ελλάδας. Πριν από δύο δεκαετίες υπήρχε μεγάλη ανησυχία για το αν θα μπορεί να καλύψει τις ανάγκες των κατοίκων της σε αγροτικά και κτηνοτροφικά προϊόντα. Τότε αποφασίστηκε να αλλάξει όλο το μοντέλο της πρωτογενούς παραγωγής. Να καταφέρουν να παράγουν τα διπλάσια προϊόντα χρησιμοποιώντας τους μισούς πόρους. Φάνταζε αδιανόητο. Κι όμως, το πέτυχαν. Σήμερα είναι ο δεύτερος μεγαλύτερος εξαγωγέας αγροτικών προϊόντων στον κόσμο μετά την Αμερική, αλλά και μια χώρα-μοντέλο στην τεχνολογία τροφίμων.

ΠΩΣ έγινε αυτό το θαύμα; Μεταρρύθμισαν το μοντέλο. Με κάθετες καλλιέργειες, με υψηλή τεχνολογία στην παραγωγή σπόρων,  με τη χρήση ρομποτικής στο μάζεμα της σοδειάς και στο άρμεγμα των ζώων, με καινοτομίες για μειωμένη χρήση νερού και χαμηλό αποτύπωμα άνθρακα. Τα στοιχεία είναι εντυπωσιακά. Μία ολλανδική φάρμα καταναλώνει μόλις 3,79 λίτρα νερού για την παραγωγή μισού κιλού ντομάτας, ενώ ο παγκόσμιος μέσος όρος είναι στα 106 λίτρα. Τα θερμοκήπια είναι υψηλής τεχνολογίας, ενώ έχει ελαχιστοποιηθεί η χρήση φυτοφαρμάκων. Οι ολλανδικές εταιρίες, που είναι οι μεγαλύτεροι εξαγωγείς σπόρων στον κόσμο, επενδύουν εκατοντάδες εκατομμύρια, ώστε νέες ποικιλίες να είναι ανθεκτικές στην κλιματική αλλαγή, αλλά και για μέρη όπου το αρδευτικό νερό έχει υψηλή ποσότητα αλατιού.

ΟΛΑ αυτά δείχνουν τον δρόμο που πρέπει να ακολουθήσει η αγροτική και κτηνοτροφική παραγωγή στην Ελλάδα. Εδώ η συντριπτική πλειονότητα των αγροτών χρησιμοποιεί ακόμα παραδοσιακές μεθόδους. Αρνούνται καν να συμβουλευτούν γεωπόνους και ειδικούς επιστήμονες. Περιμένουν να σωθούν, ακόμα, από τις ευρωπαϊκές επιδοτήσεις. Δεν δείχνουν καμία διάθεση για εκσυγχρονισμό. Δεν δείχνουν και καμία διάθεση να αντιμετωπίσουν το μεγαλύτερο πρόβλημα της χώρας, που είναι ο μικρός κλήρος, δημιουργώντας σύγχρονους και αξιόπιστους αγροτικούς συνεταιρισμούς.

ΑΝ δεν αλλάξει κάτι, όσο περνούν τα χρόνια η αγροτική παραγωγή θα φθίνει, τόσο σε ποσότητα όσο και σε ποιότητα. Η κυβέρνηση οφείλει να υλοποιήσει μια εμβληματική αγροτική μεταρρύθμιση. Ας υιοθετήσουμε το ολλανδικό μοντέλο στην αγροτική και κτηνοτροφική παραγωγή. Αν υπάρξει πολιτική βούληση και ένα ρεαλιστικό πλάνο, τότε και οι αγρότες θα ακολουθήσουν. Είναι δύσκολο, αλλά αξίζει. Γιατί θα αναγεννήσει την ελληνική περιφέρεια και θα προσθέσει πολλά δισεκατομμύρια στο ΑΕΠ.