Oτι, δηλαδή, απλώς και μόνο η ιδιαιτερότητα της πρώην Ανατολικής Γερμανίας, όπου γεωγραφικά ανήκουν τα κρατίδια της Θουριγγίας και της Σαξονίας, εξηγεί την άνοδο των δύο άκρων, της ακροδεξιάς Εναλλακτικής για τη Γερμανία και της ακροαριστερής (αλλά με κάποιες «αριστεροδέξιες» θέσεις) Συμμαχίας Ζάρα Βάγκενκνεχτ (BSW). Το αντιδημοκρατικό ιδεολογικό, πολιτικό και κοινωνικό πλέγμα που λειτούργησε στα δύο αυτά κρατίδια είναι μία από τις πάμπολλες τρανές αποδείξεις ότι το πρόβλημα αφορά ολόκληρο τον ελεύθερο δυτικό κόσμο.

Πόσω μάλλον τους λαούς της Ευρώπης όπου υπάρχουν υπολογίσιμα ποσοστά ακραίων φανατικών που βαφτίζουν «χούντα» οτιδήποτε δεν βολεύει τις ιδεολογικές εμμονές της λαϊκίστικης εκδοχής των κομματικών τους μηχανισμών (βλ. Ελλάδα). Υπάρχουν, επίσης, και τάσεις κοινωνικών και πολιτικών ομάδων να εκφράζουν εμπιστοσύνη σε όσους υπόσχονται μεγαλύτερη αυταρχικότητα και πειθαρχία, ιδίως προς όλους όσοι εμφανίζονται -εξίσου λαϊκίστικα- ως πηγές πρόκλησης μεγαλύτερης ανασφάλειας, όπως οι μετανάστες. Η απελευθέρωση της Αν. Γερμανίας, επίσης, δεν είχε τα ίδια αποτελέσματα στους Ανατολικογερμανούς που μακροπρόθεσμα συγκρίνουν το βιοτικό τους επίπεδο με εκείνο της Βαυαρίας ή της Βάδης-Βυρτεμβέργης, κάτι που δημιουργεί πολλά θέματα κοινωνικής παθολογίας.

Στην περίπτωση, όμως, των κρατιδίων της πρώην Αν. Γερμανίας υπάρχουν και κάποιοι εξαιρετικά σημαντικοί ιστορικοί λόγοι που πιθανώς να εξηγούν τη στροφή προς τα άκρα και σε ό,τι άλλο υπόσχεται λιγότερη δημοκρατία ως θεραπεία των κοινών δεινών. Η κοινωνία της Αν. Γερμανίας, από τις παραμονές του Β’ Παγκόσμιου Πολέμου μέχρι και την Πτώση του Τείχους, ουδέποτε είχε ζήσει ούτε και είχε εκπαιδευτεί να ζει σε δημοκρατικές συνθήκες. Δεν είναι τυχαίο, άλλωστε, ότι ο Ανατολικογερμανός καγκελάριος, την περίοδο της Πτώσης, Χέλμουτ Κολ υπήρξε ιστορικώς ο διάδοχος του… Χίτλερ.

Το καθεστώς της Ανατολικής Γερμανίας υπήρξε αποδεδειγμένα το πιο σκληρά ανελεύθερο των χωρών-δορυφόρων της πρώην ΕΣΣΔ. Μεταξύ άλλων, υπήρχε μια σχεδόν «επαγγελματική» ιδιότητα: «Inofizielle Mitarbeiter», Ανεπίσημος Συνεργάτης. Ηταν οι πιο μισητοί άνθρωποι στην Αν. Γερμανία. Συνεργάτες των ενστόλων της Στάζι, κατέδιδαν φίλους, συναδέλφους και συγγενείς τους εφαρμόζοντας τον «κατάλογο του χαφιέ», ένα σύνολο δικαιολογιών που έδινε το καθεστώς ώστε οι πολίτες να καταλαβαίνουν γρήγορα τους εχθρούς του. Στο Γ’ Ράιχ αντιστοιχούσε ένας πράκτορας της Γκεστάπο σε 2.000 κατοίκους, στην ΕΣΣΔ του Στάλιν ένας πράκτορας της KGB σε 5.830 πολίτες. Στη Λαϊκή Δημοκρατία της Γερμανίας των 16,4 εκατ. κατοίκων αντιστοιχούσε ένας πράκτορας-χαφιές ανά 6,5 κατοίκους. Οταν δεν είσαι εκπαιδευμένος στη Δημοκρατία, είναι εύκολο να επιθυμήσεις ό,τι ισχυρίζεται ο ακραίος λαϊκισμός ότι θα σε κάνει να νιώσεις ασφαλής…