ΑΥΤΕΣ οι συνθήκες είναι η χαρά του λαϊκισμού και της δημαγωγίας. Καθώς το καθημερινό ροκάνισμα των εισοδημάτων οδηγεί ταυτοχρόνως σε δύο «ανάγκες»: 1. Κάποιος να τάζει λαγούς με πετραχήλια και «σωτήριες λύσεις». 2. Κάποιος να φταίει. Ο τίτλος -για την πρώτη «ανάγκη»- έχει περάσει δικαιωματικά από τον μακαρίτη Δ. Τσοβόλα-«δώστα όλα» στον άλλοτε «χαρισματικό» που τα κάνει όλα «με ένα νόμο κι ένα άρθρο». Η δεύτερη «ανάγκη» οδηγεί συνήθως στο να την «πληρώνει» ο εγγύτερα ευρισκόμενος. Αντί να φταίει ο Πούτιν, ο Μπάιντεν ή ο Σολτς, είναι πιο εύκολο να φταίει όποιος κυβερνά. Αυτός είναι και πιο κοντά μας. Κι ας ξέρει η μεγάλη πλειοψηφία των πολιτών πως ό,τι συμβαίνει στη χώρα δεν οφείλεται κατά το συντριπτικό ποσοστό του σε πράξεις ή παραλείψεις της κυβέρνησης. Ο,τι συμβαίνει στην Ελλάδα συμβαίνει σε όλη την Ευρώπη. Το ότι η μεγάλη πλειοψηφία το ξέρει, αποδεικνύεται από το γεγονός πως η φθορά της κυβέρνησης, σύμφωνα με όλες τις δημοσκοπήσεις, δεν κατευθύνεται στην κάλπη του ΣΥΡΙΖΑ ή του ΚΙΝ.ΑΛ. «Τσιμπάνε» ελάχιστα τα μικρότερα κόμματα στα δεξιά της Ν.Δ. με το κόμμα του Γ. Βαρουφάκη να φυλλοροεί. Ο κύριος όγκος της πηγαίνει στον κεντρικό σταθμό των αναποφάσιστων. Εκεί δηλαδή που υπάρχουν «δρομολόγια» προς όλα τα κόμματα. Υπάρχουν δρομολόγια που πάνε ακόμα πιο μακριά, από εκεί που έφυγε ο ταξιδιώτης. Υπάρχουν και δρομολόγια επιστροφής. Ουδείς γνωρίζει ποιο εισιτήριο θα κόψει ο ταξιδιώτης σε ένα χρόνο από τώρα. Η κίνηση είναι μεγάλη. Κόσμος πάει κι έρχεται. Σαστισμένος, θυμωμένος, φοβισμένος, ανασφαλής. Και κυρίως, με αβεβαιότητα. Η οποία θα μεγαλώνει όσο διαρκούν ο πόλεμος και η κρίση. Ενώ είναι γνωστό από τώρα ότι, ακόμα κι αν τελείωνε αύριο ο πόλεμος, η οικονομία θέλει μήνες για να ισορροπήσει ξανά.

ΜΕΣΑ σε τέτοια αβεβαιότητα και τόσα παράδοξα, δεν είναι παράδοξο ότι, ενώ η Ν.Δ. φθείρεται, ο Κ. Μητσοτάκης διατηρεί την ηγεμονία και το μεγάλο προβάδισμά του έναντι του Α. Τσίπρα. Οι λόγοι μάλλον είναι απλοί. Στους 32 μήνες που κυβερνά έχει δώσει επαρκή δείγματα γραφής. Και στην παραγωγή μεταρρυθμιστικού έργου (φοροελαφρύνσεις, ψηφιοποίηση του κράτους, παιδεία, δημόσια ασφάλεια, διπλωματικές και αμυντικές συμφωνίες κ.λπ.) και στην αντιμετώπιση κρίσεων (από τον Εβρο έως την πανδημία) και στην επέκταση του κοινωνικού κράτους. Συγκρίνεται όμως -και μάλιστα, την ώρα της τρικυμίας- με έναν δοκιμασμένο καπετάνιο ο οποίος δεν ήξερε πού είναι τα σύνορα στη θάλασσα κι έναν νέο και εντελώς αδοκίμαστο Ν. Ανδρουλάκη, ο οποίος δεν έχει διαμορφώσει ακόμα ένα ολοκληρωμένο και συμπαγές πολιτικό αφήγημα. Αρα, το παράδοξο δεν είναι και τόσο παράδοξο. Αλλά δεν σημαίνει και σχεδόν τίποτα για το πώς θα είναι το πολιτικό τοπίο μετά από 12-14 μήνες.

ΠΟΣΩ μάλλον όταν ο μισθός συνεχίζει να τελειώνει πιο νωρίς από ό,τι τέλειωνε, π.χ., πριν από 5 μήνες. Οι φωνές των υπουργών για το πόσα χρήματα έχει δώσει η κυβέρνηση θα γίνονται κουραστικές και θα εξασθενίζουν. Ενώ δεν είναι απίθανο να δημιουργηθεί η αίσθηση ότι τα πακέτα μέτρων πάνε σε ένα βαρέλι δίχως πάτο. Όταν -και αν- δημιουργηθεί αυτή η αίσθηση, τότε θα λιγοστεύουν εκείνοι που θα μπορούν να σκεφτούν, π.χ., ότι η ακρίβεια σε μεγάλο ποσοστό είναι εισαγόμενη. Εδώ τείνουν να ξεχαστούν τα 43 δισ. που έδωσε η κυβέρνηση, προκειμένου να αντιμετωπιστούν η πανδημία και οι τεράστιες συνέπειές της.

Ο ΔΡΟΜΟΣ για τον Κ. Μητσοτάκη και την κυβέρνησή του μοιάζει με μονόδρομο: Να σκεφτούν και θα δράσουν out of the box («έξω από το κουτί»). Αλλιώς, θα πρέπει να ποντάρει κυρίως στη δοκιμασμένη ανεπάρκεια του ΣΥΡΙΖΑ. «Εξω από το κουτί» σημαίνει ένα ακόμα πιο παρεμβατικό κοινωνικό κράτος το οποίο δεν χάνει την υπευθυνότητά του και εμπνέει εμπιστοσύνη. Σημαίνει αμείλικτη πάταξη της αισχροκέρδειας και άμεση αντιμετώπιση περίεργων φαινομένων, όπως, π.χ., να μειώνεται ο ΕΝΦΙΑ και τα ενοίκια να εκτοξεύονται. Σημαίνει προσωρινή εγκατάλειψη των excels, χωρίς εγκατάλειψη του αναπτυξιακού μοντέλου. Σημαίνει μεγαλύτερη επαφή με την κοινωνική πραγματικότητα. Και κυρίως σημαίνει νέες ιδέες για τη δημιουργία των νέων προσδοκιών που μπορούν να υπάρξουν μετά την καταιγίδα.

ΚΙ ΑΛΛΗ «ΚΥΒΕΡΝΗΣΗ ΚΟΥΡΕΛΟΥ»;

Η νίκη του ΣΥΡΙΖΑ στις επόμενες εκλογές -τότε που «θα ήταν αλλιώς»- στο δρόμο έγινε «προοδευτική διακυβέρνηση». Μετά κατηφόρισε στη νίκη «με μία ψήφο». Και τώρα αρχίζει, όπως συζητείται ενδοοικογενειακά, να διολισθαίνει σε «κυβέρνηση ανοχής». Δηλαδή σε κυβέρνηση μειοψηφίας, που θα έχει τουλάχιστον 120 βουλευτές, οι οποίοι θα πρέπει να είναι πλειοψηφία σε ένα «μικρότερο Κοινοβούλιο», η οποία με τη σειρά της μπορεί να προκύψει μόνο διά της αποχής κόμματος ή κομμάτων… Με απλά λόγια, συζητείται μετά τις εκλογές της απλής αναλογικής ο σχηματισμός κυβέρνησης μειοψηφίας με την αποχή του ΚΚΕ και του ΜέΡΑ25 -εφόσον μπει στη Βουλή- ή κάποιου άλλου κόμματος που θα καταφέρει να περάσει τον πήχη του 3%.

Η πρώτη παρατήρηση είναι πως ο λογαριασμός γίνεται χωρίς τον ξενοδόχο. Η συμμετοχή του φιλόδοξου Ν. Ανδρουλάκη σε ένα τέτοιο θνησιγενές σχήμα θεωρείται περισσότερο απίθανη παρά πιθανή. Αλλωστε, έχει δεσμευτεί σε «αυτόνομη πορεία», καθώς και ότι δεν θα γίνει «δεκανίκι κανενός». Και δεν μοιάζει με αυτοκαταστροφικό πολιτικό. Η δεύτερη και ίσως πιο ουσιαστική παρατήρηση είναι πού μπορεί να οδηγήσει η πολιτική απελπισία και η εξουσιολαγνεία ένα κόμμα. Ενα κόμμα που προσπαθεί να εμφανιστεί σοβαρό και υπεύθυνο: Να συζητάει το σχηματισμό κυβέρνησης μειοψηφίας σε τέτοιες συνθήκες.

Δηλαδή, χωρίς να ξέρει, όπως και κανείς άλλος, τι θα γίνεται σε ένα χρόνο με τον πληθωρισμό και την ενεργειακή κρίση, τι άλλο μπορεί να περάσει από το μυαλό του Πούτιν και πώς θα εξελιχθεί η πανδημία. Αλαλα τα χείλη των ασεβών. Αν και ο ΣΥΡΙΖΑ έχει αποδείξει ότι δεν ορρωδεί προ ουδενός. Συγκυβέρνησε με τον Π. Καμμένο. Κι όταν τα απομεινάρια των ΑΝ.ΕΛ. αποσύρθηκαν από τη συγκυβέρνηση, δημιούργησε την απίθανη «κυβέρνηση κουρελού», προκειμένου να ψηφιστεί η Συμφωνία των Πρεσπών. Οπότε μάλλον καμία έκπληξη.

ΔΕΥΤΕΡΕΣ ΣΚΕΨΕΙΣ ΓΙΑ ΤΗΝ «ΟΜΙΚΡΟΝ 2»

Αύριο συνεδριάζει η Επιτροπή των Ειδικών προκειμένου να εισηγηθεί το χρονοδιάγραμμα και τον τρόπο της χαλάρωσης των μέτρων για την πανδημία. Η αναζωπύρωση που έχει προκαλέσει η «Ομικρον 2» -χθες τα κρούσματα εκτοξεύτηκαν στα 27.490 και οι θάνατοι ανέβηκαν στους 73- έχει ανησυχήσει και την Επιτροπή. Σύμφωνα με πληροφορίες, εξετάζεται το ενδεχόμενο το πιστοποιητικό εμβολιασμού για την είσοδο σε κλειστούς χώρους (κυρίως στην εστίαση και στο λιανεμπόριο ) να μην καταργηθεί πριν από το Πάσχα, αλλά την Πρωτομαγιά.