Ο Ελγιν, από το 1801, απέσπασε αετώματα, μετόπες, τη ζωοφόρο από τον Παρθενώνα, γλυπτά-μέλη από το μνημείο της Απτέρου Νίκης και από το Ερέχθειο – ανάμεσά τους μία Καρυάτιδα-, κιονόκρανα από το θέατρο του Διονύσου κι έναν κίονα από το χορηγικό μνημείο του Θρασύλλου. Αμέτρητες ήταν οι κεφαλές, τα γλυπτά, οι επιγραφές, οι επιτύμβιες στήλες που αφαίρεσε από τα μνημεία. Πολλά από αυτά τα αριστουργήματα θεωρούνται έργα του Φειδία και του Αγοράκριτου.
Νομίζετε ότι ο Ελγιν πριόνισε μόνο τα αριστουργήματα του Παρθενώνα; Πλιατσικολόγησε αρχαία γλυπτά και αγάλματα από την Αίγινα, την Ελευσίνα, τους Δελφούς, τη Νεμέα, τις Μυκήνες, από τις οποίες μάλιστα επιχείρησε να αποσπάσει και τους δύο λέοντες της πύλης. Απέτυχε λόγω του βάρους τους.
Επισκέφθηκε για να αξιολογήσει τι θα άρπαζε από την Αρχαία Ολυμπία, η οποία γλίτωσε, επειδή θα του κόστιζε πολύ η μεταφορά των κλοπιμαίων! Η επιχείρηση καταλήστευσης των ελληνικών αρχαιοτήτων ολοκληρώθηκε σε μία δεκαετία. Πολλές μεταφορές έγιναν με βρετανικά πολεμικά(!) και με το ιστιοφόρο του Ελγιν, ΜΕΤΩΝ, που βούλιαξε στον Αβλέμονα των Κυθήρων.
Η έκρηξη της Ελληνικής Επανάστασης έβαλε τέρμα στο πλιάτσικο του Ελγιν, με το οποίο αυτός πλήρωσε τα χρέη του προς το βρετανικό κράτος και του έμειναν τόσα, ώστε στην εποχή του να θεωρείται πολύ πλούσιος. Ανακαίνισε τον πύργο του, στη Σκωτία, εντοιχίζοντας αρχαία αρχιτεκτονικά μέλη, ενώ ο απόγονός του, πριν από μερικά χρόνια, χρησιμοποιούσε αττικό αγγείο για να τινάζει τη στάχτη από το τσιγάρο του.
Το δίμηνο της φωτιάς
Πολλά από τα εκατοντάδες αρχαία που έκλεψε ο Ελγιν σκονίζονται σήμερα στις αποθήκες του Βρετανικού Μουσείου. Το αττικό φως έλαμψε επάνω τους τελευταία φορά το 1810.
Κάθε έξι μήνες στην έδρα της Unesco συνέρχεται η σύνοδος για την επιστροφή των κλαπέντων θησαυρών από όλο τον κόσμο. Η υπόθεση της διεκδίκησης από την Ελλάδα των Γλυπτών του Παρθενώνα μπήκε εμφαντικά από τη Μελίνα Μερκούρη, στη δεκαετία του ’80.
Η ελληνική αντιπροσωπεία του ΥΠΠΟΑ, που βρίσκεται στο Παρίσι, από την Τετάρτη, μετέχει στη σύνοδο. Η βρετανική αντιπροσωπεία αφενός πρότεινε συνάντηση με την υπουργό Πολιτισμού και Αθλητισμού -για να καλυφθεί έναντι της απόφασης της Unesco, τον περασμένο Σεπτέμβριο- και αφετέρου δήλωσε προχθές ότι η στάση της για την επανένωση των Γλυπτών είναι αμετακίνητη.
Ενα χρόνο πριν ήταν αμετακίνητη και για την όποια συνάντηση με την Ελληνίδα υπουργό Πολιτισμού. Ο Τσόρτσιλ επέμενε ότι everything is a matter of time… Δεν το γνωρίζουν;
* Ολα είναι ζήτημα χρόνου…