Γράφει ο Γιώργος Κύρτσος*

Κατέληξα στο συμπέρασμα ότι βρισκόμαστε αντιμέτωποι με νέες προκλήσεις, ότι η Ελλάδα έχει χάσει πολύτιμο χρόνο και κινδυνεύει να εγκλωβιστεί στην προηγούμενη φάση της Ε.Ε., όπου απόλυτη προτεραιότητα ήταν η αντιμετώπιση της οικονομικής κρίσης και των κοινωνικών συνεπειών της. Οι καλές σχέσεις του κ. Μητσοτάκη με τους κορυφαίους εκπροσώπους των κομμάτων του ΕΛΚ αποτελούν εγγύηση για μια καλύτερη πορεία της Ελλάδας σε ένα πιο σύνθετο και απαιτητικό ευρωπαϊκό περιβάλλον μόλις το επιτρέψουν οι πολιτικές συνθήκες.

Μόνοι με το Μνημόνιο

Στη διάρκεια της τελευταίας διετίας σημειώθηκαν τρεις βασικές αλλαγές που έκαναν ακόμη πιο δύσκολη τη χάραξη ολοκληρωμένης και αποτελεσματικής ευρωπαϊκής στρατηγικής για τη χώρα μας.

Πρώτον, η Ελλάδα μετατράπηκε, μετά την έξοδο της Κύπρου από το δικό της Μνημόνιο τον Μάρτιο του 2016, στη μοναδική μνημονιακή χώρα της ευρωζώνης. Αυτό σημαίνει ότι εξασθένησε κι άλλο η διαπραγματευτική της θέση, γιατί δεν αποτελεί πλέον μέρος μιας ομάδας μνημονιακών χωρών για τις οποίες η ευρωζώνη είναι υποχρεωμένη να δείξει κατανόηση αλλά ανήκει στη δική της κατώτερη κατηγορία. Η κυβέρνηση Σαμαρά είχε προετοιμάσει την έξοδο της Ελλάδας από το πρόγραμμα – Μνημόνιο αλλά η επιθετική δημαγωγία της ριζοσπαστικής Αριστεράς έφερε την επιτάχυνση των πολιτικών εξελίξεων, το σχηματισμό της πρώτης κυβέρνησης Τσίπρα και τον εγκλωβισμό της ελληνικής οικονομίας σε ένα τρίτο πρόγραμμα – Μνημόνιο, το οποίο έχει επίσημη διάρκεια μέχρι τον Αύγουστο του 2018, αλλά είναι εξαιρετικά πιθανό να παραταθεί εφόσον η κυβέρνηση έχει καθυστερήσει ήδη το κλείσιμο της δεύτερης αξιολόγησης για περισσότερους από 14 μήνες.

Η μετατροπή της Ελλάδας στη μοναδική μνημονιακή χώρα της ευρωζώνης συνδυάζεται με τη βελτίωση της οικονομικής κατάστασης και της προοπτικής στις άλλες 18 χώρες της ευρωζώνης. Αυτό σημαίνει ότι οι εταίροι αρχίζουν να δίνουν μικρότερη σημασία στις οικονομικές δυσκολίες και τις κοινωνικές επιπτώσεις τους σε μια περίοδο κατά την οποία παρατηρείται κλιμάκωση της οικονομικής και της κοινωνικής κρίσης στην πατρίδα μας.

Χώρα εγκλωβισμού προσφύγων

Η δεύτερη αλλαγή προς το χειρότερο που σημειώθηκε την τελευταία διετία είναι η μετατροπή της Ελλάδας σε χώρα εγκλωβισμού προσφύγων και μεταναστών.

Το 2015 η κυβέρνηση Τσίπρα άφησε ανεξέλεγκτες τις προσφυγικές – μεταναστευτικές ροές από την Τουρκία προς την Ε.Ε. μέσω Ελλάδας. Η κυβέρνηση Σαμαρά είχε επιτύχει τον περιορισμό των ετήσιων προσφυγικών – μεταναστευτικών ροών από 130.000 στις 75.000 άτομα, αλλά η κυβέρνηση Τσίπρα διευκόλυνε την ξαφνική αύξησή τους στο 1 εκατομμύριο με βάση το σχεδιασμό του τουρκικού κράτους και του παρακράτους.

Οπως τόνισε η καγκελάριος της Γερμανίας, κ. Μέρκελ, στην ομιλία της στο συνέδριο του ΕΛΚ, η Ε.Ε. δεν πρόκειται να επιτρέψει την επανάληψη των ανεξέλεγκτων προσφυγικών – μεταναστευτικών ροών του 2015. Τις αντιμετώπισε κλείνοντας το λεγόμενο βαλκανικό διάδρομο και φτάνοντας σε συμφωνία με την Τουρκία για τη δραστική μείωση των προσφυγικών – μεταναστευτικών ροών. Η Ελλάδα μετατράπηκε, με ευθύνη της κυβέρνησης Τσίπρα, σε χώρα εγκλωβισμού προσφύγων – μεταναστών και είναι εκτεθειμένη στο άνοιγμα των συνόρων της Τουρκίας με πρωτοβουλία Ερντογάν για όσο διάστημα δεν έχει τη δική της πολιτική αποτροπής της αύξησης των προσφυγικών – μεταναστευτικών ρευμάτων με βάση το επιτυχημένο προηγούμενο της πολιτικής που εφάρμοζε η κυβέρνηση Σαμαρά.

Το Brexit σαν καταλύτης

Η επιδείνωση της θέσης της Ελλάδας στην Ε.Ε. με ευθύνη της κυβέρνησης Τσίπρα συνδυάστηκε με το ξέσπασμα μιας ευρωπαϊκής κρίσης, την οποία ο πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, κ. Γιούνκερ, χαρακτήρισε κρίση υπαρξιακών διαστάσεων για την Ε.Ε.

Η επικράτηση των υποστηρικτών της εξόδου του Ηνωμένου Βασιλείου από την Ε.Ε. στο δημοψήφισμα του Ιουνίου του 2016 ήταν αποτέλεσμα της ενίσχυσης της θέσης των δεξιών ευρωσκεπτικιστών και των ακροδεξιών αντιευρωπαίων στο Ηνωμένο Βασίλειο. Οι πρώτοι, δηλαδή οι Συντηρητικοί, έφτασαν να υιοθετήσουν την ατζέντα των δεύτερων, δηλαδή του κόμματος της Ανεξαρτησίας του Ηνωμένου Βασιλείου, που ανέπτυξε ο κ. Φάρατζ, για να ελέγξουν την πολιτική τους άνοδο και να εξασφαλίσουν την ενότητα του Συντηρητικού Κόμματος.
Κατά την άποψή μου, το Brexit, η εφαρμογή του οποίου ξεκίνησε την περασμένη Τετάρτη με την επίκληση από την πλευρά της Συντηρητικής πρωθυπουργού κ. Μέι του Αρθρου 50 της Συνθήκης της Λισαβόνας, θα έχει μόνο χαμένους.

Σε ό,τι αφορά την Ε.Ε., περιορίζει κι άλλο το ειδικό βάρος της στην παγκόσμια οικονομία και πολιτική σε μια περίοδο κατά την οποία μένει πολύ πίσω σε σχέση με τις ΗΠΑ και τη Λαϊκή Δημοκρατία Κίνας σε κρίσιμους τομείς, όπως είναι η αμυντική βιομηχανία και κυρίως η ψηφιακή οικονομία.

Επιπλέον, οι 27 δεν είναι ενωμένοι στη διαχείριση του Brexit ούτε σε ό,τι αφορά την οργάνωση της μετα-Brexit εποχής για την Ε.Ε. Η Γερμανία δείχνει διάθεση συνεννόησης με το Ηνωμένο Βασίλειο, γιατί έχει εμπιστοσύνη στις οικονομικές δυνατότητές της, ενώ η Γαλλία ζητεί μια πιο αυστηρή αντιμετώπιση του Ηνωμένου Βασιλείου σε μια προσπάθεια να ενισχύσει την επιρροή της στις ευρωπαϊκές εξελίξεις, η οποία έχει μειωθεί εξαιτίας χρόνιων οικονομικών και κοινωνικών προβλημάτων.

Πιο σημαντικές είναι οι διαφορές που έχουν σχέση με την οργάνωση της μετα-Brexit περιόδου για τους 27 της Ε.Ε., οι οποίες θα οδηγήσουν πιθανότατα σε μια Ε.Ε. διαφορετικών ταχυτήτων.

Τα δύσκολα… δυσκολότερα

Οι αρνητικές ελληνικές και ευρωπαϊκές εξελίξεις στη διάρκεια της τελευταίας διετίας έχουν κάνει τα δύσκολα… δυσκολότερα για την πατρίδα μας.

● Πρώτον, πρέπει να απεγκλωβιστούμε το συντομότερο δυνατόν από το Μνημόνιο για να αποκτήσει νόημα η συμμετοχή μας στην πρώτη ταχύτητα της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης που είναι η ευρωζώνη. Πρέπει να κινηθούμε όσο το δυνατόν πιο γρήγορα και αποτελεσματικά, γιατί έχει ήδη αλλάξει η ατζέντα στην Ε.Ε. Είναι χαρακτηριστικό ότι το 2015 το ΕΛΚ έδωσε απόλυτη προτεραιότητα στα θέματα της οικονομικής κρίσης και των κοινωνικών συνεπειών της στο συνέδριο που πραγματοποίησε στη Μαδρίτη, ενώ στο συνέδριο που πραγματοποιήθηκε στη Βαλέτα της Μάλτας κυριάρχησαν στην ατζέντα άλλα ζητήματα από το Brexit στην οργάνωση της μετα-Brexit εποχής, μέχρι το προσφυγικό – μεταναστευτικό, τις εξελίξεις στην ευρύτερη γειτονιά της Ε.Ε., τις σχέσεις με την Τουρκία και την πολιτική αστάθεια στα Δυτικά Βαλκάνια.

● Δεύτερον, η Ελλάδα πρέπει να αξιοποιήσει τα συγκριτικά της πλεονεκτήματα σε ζητήματα όπως είναι η χάραξη και η εφαρμογή κοινής ευρωπαϊκής πολιτικής Αμυνας και η προστασία των εξωτερικών συνόρων της Ε.Ε. για να διεκδικήσει την παραμονή της στην πρώτη ταχύτητα της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης.

Στο συνέδριο του ΕΛΚ έγιναν δεκτές με ιδιαίτερα θετικό τρόπο οι ομιλίες και οι παρεμβάσεις του προέδρου της Ν.Δ., κ. Μητσοτάκη, ενώ τέθηκαν από το γενικό γραμματέα του ΕΛΚ, Ισπανό ευρωβουλευτή κ. Λόπεζ Ιστουρίζ, ως βασικός πολιτικός στόχος της ευρωπαϊκής Κεντροδεξιάς η επιστροφή της Ν.Δ. στην εξουσία και ο σχηματισμός κυβέρνησης Μητσοτάκη, στο πλαίσιο της περιθωριοποίησης των δυνάμεων του λαϊκισμού της Αριστεράς που εκφράζονται στην Ελλάδα από τον ΣΥΡΙΖΑ. Το πολιτικό κεφάλαιο που διαθέτουν ο κ. Μητσοτάκης και η Ν.Δ. στην ευρωπαϊκή Κεντροδεξιά, η οποία αποτελεί τη μεγαλύτερη πολιτική δύναμη της Ε.Ε., θα αποδειχθεί εξαιρετικά χρήσιμο για την προσαρμογή της ελληνικής στρατηγικής στο μεταβαλλόμενο ευρωπαϊκό περιβάλλον μετά το αναγκαίο πέρασμα από την κυβέρνηση Τσίπρα στην κυβέρνηση Μητσοτάκη.

* Ο Γιώργος Κύρτσος είναι Ευρωβουλευτής της Ν.Δ.

Από την έντυπη έκδοση του Ελεύθερου Τύπου της Κυριακής