Γράφει ο Γιάννης Παπαδάτος

Ο αστικός μύθος θεωρεί «πρωτοπόρο των μεταμοσχεύσεων» τον Νοτιοαφρικανό καρδιοχειρουργό Κρίστιαν Μπάρναρντ, ο οποίος πραγματοποίησε την πρώτη επιτυχή μεταμόσχευση καρδιάς το 1968. Ισως επειδή εκτός από καλός επιστήμονας ήταν πλεϊμπόι με έντονη προσωπικότητα. Ο αληθινός πιονιέρος του είδους, όμως, δεν ήταν άλλος από τον Τόμας Σταρζλ, ο οποίος το μακρινό 1963 αποπειράθηκε το «φαινομενικά αδύνατον», όπως το χαρακτήρισε ο Ιταλός μαθητής του, Ουμπέρτο Τσίλο, πρόεδρος της Ιταλικής Εταιρίας Μεταμόσχευσης Οργάνων.

Πενήντα τέσσερα χρόνια πριν ο Αμερικανός καθηγητής από την Αϊόβα πραγματοποίησε στο Ντένβερ την πρώτη μεταμόσχευση ήπατος σε τρία παιδάκια, τα οποία δυστυχώς δεν επιβίωσαν. Οι προσπάθειές του καρποφόρησαν όμως το 1967, με αποτέλεσμα οι μεταμοσχεύσεις ήπατος να μετατραπούν σταδιακά σε ρουτίνα, αν και παραμένουν «άκρως περίπλοκες». Η πανεπιστημιακή κλινική του Πίτσμπουργκ, όπου χειρουργούσε ο Σταρζλ ως το 1991 έγινε παγκόσμιο σημείο αναφοράς, καθώς μόλις μέσα στο έτος που προηγήθηκε της απόσυρσής του έγιναν εκεί 471 μεταμοσχεύσεις ήπατος. Ο Αμερικανός επιστήμονας, ακόμη και όταν έπαψε να χειρουργεί, συνέχισε να δραστηριοποιείται στην έρευνα για τη συντήρηση οργάνων, όπως επίσης στις πολυοργανικές μεταμοσχεύσεις, ιδίως του παγκρέατος. Ηταν εξάλλου ο πρώτος που μεταμόσχευσε όργανα από μπαμπουίνο σε άνθρωπο.

Είχε κάποιο μυστικό; Μπα!… Οπως εξομολογήθηκε το 2008, το κίνητρό του δεν ήταν τόσο να δρέψει επιστημονικές δάφνες όσο ο έρωτας με τη δουλειά του! «Ποτέ δεν έκανε περίπλοκα και μεγαλεπήβολα σχέδια», είχε πει. «Απλώς, πήγαινα κάθε μέρα να δουλέψω προσπαθώντας για το καλύτερο».

Από την έντυπη έκδοση του Ελεύθερου Τύπου