Γράφει ο Γιώργος Κύρτσος*

Ο Ιανουάριος της ανεργίας

Σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία, από το πληροφοριακό σύστημα ΕΡΓΑΝΗ και τον ΟΑΕΔ, τα οποία δόθηκαν στη δημοσιότητα την περασμένη Τρίτη, τον Ιανουάριο χάθηκαν 29.817 θέσεις εργασίας περισσότερες από αυτές που δημιουργήθηκαν.

Ο Ιανουάριος είναι παραδοσιακά δύσκολος μήνας για την απασχόληση αλλά η απώλεια τόσων θέσεων αποτελεί αρνητικό ρεκόρ ακόμη και για την εξαιρετικά δύσκολη μνημονιακή περίοδο. Το 2011, που η ελληνική οικονομία αντιμετώπιζε μεγάλη κρίση, χάθηκαν τον Ιανουάριο 28.995 θέσεις, ενώ τον Ιανουάριο του 2014, όταν φάνηκε ότι η κυβέρνηση Σαμαρά είχε αρχίσει να βάζει τάξη στην οικονομία, δημιουργήθηκαν 6.397 θέσεις εργασίας περισσότερες από αυτές που χάθηκαν, με αποτέλεσμα να καταγραφεί η καλύτερη επίδοση από το 2001.
Η οικονομία χάνει περισσότερες θέσεις εργασίας από αυτές που δημιουργεί και έτσι αυξάνεται ο αριθμός εγγεγραμμένων ανέργων στον ΟΑΕΔ. Επιπλέον, κυριαρχούν οι ευέλικτες μορφές απασχόλησης, με το 53,51% των νέων προσλήψεων να αφορά θέσεις μερικής ή εκ περιτροπής απασχόλησης.

Η κυβέρνηση δεν βγάζει τα αναγκαία συμπεράσματα από την αύξηση της ανεργίας και δεν προχωράει σε διορθωτικές κινήσεις, όπως η μείωση της φορολογικής πίεσης που ασκεί στον ιδιωτικό τομέα. Αναζητεί πολιτική διέξοδο μέσα από τις καταγγελίες ότι οι Ευρωπαίοι εταίροι και οι πιστωτές στέκονται εμπόδιο στην εφαρμογή του κοινοτικού κεκτημένου στα εργασιακά ζητήματα, στην Ελλάδα. Στην πραγματικότητα, η άθλια εικόνα της αγοράς εργασίας, με βασικά χαρακτηριστικά την αύξηση της ανεργίας και την αύξηση των ευέλικτων μορφών απασχόλησης, οφείλεται στις λαθεμένες οικονομικές επιλογές της κυβερνητικής ηγεσίας, οι οποίες εμποδίζουν τη βελτίωση των επιδόσεων του παραγωγικού ιδιωτικού τομέα της οικονομίας.

Η μείωση της απασχόλησης τον παραδοσιακά δύσκολο Ιανουάριο συμπληρώνει άλλα στοιχεία, τα οποία μας προειδοποιούν για την επιδείνωση της κατάστασης. Το Ακαθάριστο Εγχώριο Προϊόν (ΑΕΠ) υποχώρησε το τέταρτο τρίμηνο του 2016 κατά 0,4% σε σχέση με το τρίτο τρίμηνο, βάζοντας τέλος σε ένα εξάμηνο μερικής ανάκαμψης της οικονομίας. Επιπλέον, υποχώρησε και η ιδιωτική κατανάλωση, ακόμη και στα σούπερ μάρκετ, όπου οι πολίτες καλύπτουν βασικές καταναλωτικές τους ανάγκες. Παρατηρείται πτώση του ετήσιου κύκλου εργασιών, η οποία ξεπερνάει το 6%, ενώ, σύμφωνα με έρευνα της αγοράς, το 35% όσων επισκέπτονται τα σούπερ μάρκετ έχουν καταναλωτική συμπεριφορά νεόπτωχων, επειδή έχουν περιέλθει σε οικονομική αδυναμία.

Ενας από τους λόγους για την υποχώρηση της ιδιωτικής κατανάλωσης, ιδιαίτερα στα σούπερ μάρκετ, είναι η αύξηση του ΦΠΑ σε βασικά καταναλωτικά αγαθά και τρόφιμα, από το 13% στο 24%, με απόφαση της κυβέρνησης Τσίπρα. Ο οικογενειακός προϋπολογισμός δεν μπόρεσε, σε πολλές περιπτώσεις, να απορροφήσει την προκλητικά άδικη αύξηση του ΦΠΑ σε βασικά είδη, με αποτέλεσμα να περιοριστεί κι άλλο η κατανάλωση.

Λιγότερα τουριστικά έσοδα

Ενας από τους λόγους για τους οποίους αδυνατεί η Ελλάδα να βγει από την περιπέτεια των Μνημονίων είναι η αποτυχία σε ό,τι αφορά τη μεγάλη αύξηση των εξαγωγών. Οι περισσότεροι αναλυτές των προγραμμάτων-Μνημονίων, που εφαρμόστηκαν σε Ιρλανδία, Πορτογαλία, Κύπρο και ανεπίσημα στην Ισπανία, καταλήγουν στο συμπέρασμα ότι οι χώρες που μπόρεσαν να αυξήσουν τις εξαγωγές αγαθών και υπηρεσιών βγήκαν από τα προγράμματα και τα σχετικά Μνημόνια με τις λιγότερες απώλειες σε ό,τι αφορά το ρυθμό οικονομικής ανάπτυξης και την απασχόληση. Κέρδισαν στη διεθνή αγορά με την εξωστρέφεια και την ανταγωνιστικότητα που τους χαρακτηρίζει τα χρήματα για την εκπλήρωση των τοκοχρεολυτικών τους υποχρεώσεων χωρίς να στηρίζονται αποκλειστικά στη δημοσιονομική αυστηρότητα και στην εισοδηματική λιτότητα.

Οι ελληνικές εξαγωγές δέχτηκαν σοβαρό πλήγμα από την περιπέτεια του πρώτου εξαμήνου του 2015 που οδήγησε στα capital controls. Το χειρότερο είναι ότι και ο ελληνικός τουρισμός εμφανίζει επιδόσεις πολύ κατώτερες των προσδοκιών σε ό,τι αφορά τα έσοδα. To 2016 o αριθμός των ξένων τουριστών που επισκέφτηκαν τη χώρα μας αυξήθηκε κατά 5,1% και έφτασε τα 24,8 εκατομμύρια. Δυστυχώς όμως το ρεκόρ στις αφίξεις δεν συνδυάστηκε με ρεκόρ τουριστικών εσόδων. Τα έσοδα υποχώρησαν το 2016 κατά 6,4%, στα 13,2 δισ. ευρώ, βάζοντας τέλος στην ανοδική πορεία των τελευταίων ετών.

Δύο είναι τα βασικά αίτια για τη μείωση των εσόδων από τον τουρισμό, που επιβεβαιώνουν το πρόβλημα εξωστρέφειας που αντιμετωπίζει η ελληνική οικονομία και εμποδίζουν την έξοδό μας από το μνημονιακό τούνελ.
Πρώτον, η μέση δαπάνη ανά τουρίστα μειώθηκε κατά 11,3% το 2016 σε σχέση με το 2015, από τα 579,6 στα 514,3 ευρώ. Η μείωση αυτή αποτελεί αρνητικό ρεκόρ 15ετίας και πρέπει να προβληματίσει τους αρμοδίους.
Η Ελλάδα μετατρέπεται σε χώρα φθηνού τουρισμού. Λειτουργεί σαν εναλλακτικός προορισμός χωρών όπως η Αίγυπτος και η Τουρκία, που αντιμετωπίζουν σοβαρό πρόβλημα ασφάλειας, αλλά δυσκολεύεται στην προσέλκυση τουριστών με μεγαλύτερο προσωπικό και οικογενειακό προϋπολογισμό. Εντυπωσιακή είναι η σύγκριση της χώρας μας με την Ισπανία, η οποία όχι μόνο προσείλκυσε περισσότερους τουρίστες αλλά πέτυχε το 2016 την αύξηση της δαπάνης ανά τουρίστα κατά 5,3%, σε 1.131 ευρώ.

Ο τουρίστας που επισκέπτεται την ανταγωνιστική Ισπανία δαπανά υπερδιπλάσια από τον τουρίστα που επισκέπτεται τη χώρα μας και αυτό τα λέει όλα για την ποιότητα της τουριστικής στρατηγικής που ακολουθείται και τις συνέπειες από τη γενικότερη οικονομική και κοινωνική υποβάθμιση που παρατηρείται.

Δεύτερον, οι αρμόδιες Αρχές αποτυγχάνουν πλήρως στην πάταξη της φοροδιαφυγής στον τουριστικό τομέα. Τα τελευταία χρόνια παρατηρείται δυναμική αύξηση στις ενοικιάσεις πολυτελών κατοικιών σε ξένους τουρίστες μέσω του Ιντερνετ χωρίς κανένα φορολογικό έλεγχο. Δημιουργείται, έτσι, άφθονο αφορολόγητο χρήμα, το οποίο συμβάλλει στην ερμηνεία της εντυπωσιακής πτώσης της δαπάνης των ξένων τουριστών στη χώρα μας. Ενα σημαντικό μέρος αυτής της δαπάνης δεν καταγράφεται και, φυσικά, δεν φορολογείται.

Διορθωτικές κινήσεις

Η αύξηση της ανεργίας πρέπει να αντιμετωπιστεί με τη μείωση των φορολογικών και ασφαλιστικών βαρών των επιχειρήσεων του ιδιωτικού τομέα και τη δημιουργία κλίματος εμπιστοσύνης, εφόσον βέβαια ξεπεραστούν τα εμπόδια στην ολοκλήρωση της δεύτερης αξιολόγησης, η οποία έχει ήδη καθυστερήσει έναν ολόκληρο χρόνο.
Η μείωση της κατανάλωσης που παρατηρείται επιβάλλει την επιστροφή των συντελεστών του ΦΠΑ στα βασικά καταναλωτικά αγαθά και στα τρόφιμα από τον υψηλό συντελεστή που επέβαλε η κυβέρνηση Τσίπρα στο χαμηλότερο συντελεστή που ίσχυε επί κυβέρνησης Σαμαρά.

Η ενίσχυση της εξαγωγικής προσπάθειας περνάει υποχρεωτικά από τον περιορισμό των φορολογικών και ασφαλιστικών βαρών των εξαγωγικών επιχειρήσεων και την άμεση κατάργηση των capital controls, υπό τον όρο βέβαια ότι το επιτρέπουν οι οικονομικές συνθήκες.

Τέλος, η μείωση των τουριστικών εσόδων πρέπει να αντιμετωπιστεί με ενίσχυση της ποιοτικής διάστασης του ελληνικού τουρισμού, βελτίωση του οικονομικού και κοινωνικού περιβάλλοντος στους βασικούς τουριστικούς προορισμούς της χώρας και καταπολέμηση της φοροδιαφυγής, ιδιαίτερα των εύπορων συμπολιτών μας, οι οποίοι ενοικιάζουν τις πολυτελείς κατοικίες τους στα τουριστικά μέρη της χώρας, στο πλαίσιο της παράλληλης οικονομίας.

* Ο Γιώργος Κύρτσος είναι Ευρωβουλευτής της Ν.Δ.

Από την έντυπη έκδοση του Ελεύθερου Τύπου της Κυριακής