Γράφει η Δέσποινα Κονταράκη

Μετά τη θυσία χιλιάδων Αμερικανών στρατιωτών και τα δισεκατομμύρια δολάρια που τους έχουν στοιχίσει οι στρατιωτικές επιχειρήσεις, η αποχώρηση από το Αφγανιστάν ήταν μια μη επιλογή για τους Αμερικανούς προέδρους. Μέχρι που έγινε. Η χώρα αφέθηκε στο έλεός της, οι Ταλιμπάν κατέλαβαν την Καμπούλ και η Δύση μιλά για ένα ιστορικό φιάσκο. Και τώρα;

Οι διεθνείς αναλυτές έχουν βάλει κάτω τα σενάρια της επόμενης ημέρας και το ένα είναι χειρότερο από το άλλο. Σε όλες όμως τις πιθανές εκδοχές που αναλύονται υπάρχει ένα κοινό στοιχείο: Οτι όλοι οι δρόμοι περνούν από την Τουρκία. Ηδη εκτιμάται ότι καθημερινά περίπου 1.000 πρόσφυγες από το Αφγανιστάν περνούν τα σύνορα της χώρας (εκτίμηση του διεθνολόγου Κωνσταντίνου Φίλη), καθιστώντας τον Ερντογάν για μία ακόμα φορά ρυθμιστή των μεταναστευτικών ροών προς την Ευρώπη και την Ελλάδα.

Το ερώτημα λοιπόν είναι πώς θα διαχειριστεί τη νέα κατάσταση, τόσο ως προς το εσωτερικό της χώρας του όσο και στις σχέσεις του με τη διεθνή κοινότητα. Ο Τούρκος πρόεδρος θα πρέπει να επιλέξει με ποιους θα συγκρουστεί και για ποιο λόγο και η απόφασή του μας αφορά άμεσα.

«Η Τουρκία φιλοξενεί ήδη 3,8 εκατ. πρόσφυγες, κυρίως Σύρους, που έχουν διαφύγει από τις συγκρούσεις στη Συρία και το Αφγανιστάν. Το καθεστώς τούς προκαλεί διχασμό: Ορισμένοι Τούρκοι θέλουν να τους φιλοξενήσουν για ανθρωπιστικούς και θρησκευτικούς λόγους, ενώ άλλοι κατακρίνουν τη χρήση πόρων, τη στέγαση και τις κρατικές δαπάνες σε μια χώρα με προβληματική οικονομία», σημειωνόταν στην ανάλυση του Stratfor που δημοσιεύθηκε στον Ελεύθερο Τύπο της Κυριακής της 1ης Αυγούστου.

«Ακόμη και το ΑΚΡ, το οποίο εξακολουθεί να τηρεί τη δέσμευσή του για τη φιλοξενία των προσφύγων, τόσο για ανθρωπιστικούς λόγους όσο και ως μοχλό πίεσης έναντι της Ευρωπαϊκής Ενωσης για την απόσπαση οικονομικών παραχωρήσεων, είναι πιθανό να εμπλακεί όλο και περισσότερο σε μια ρητορική νατιβισμού σε μια προσπάθεια να φέρει πίσω τους εθνικιστές και τους οικονομικά προβληματισμένους ψηφοφόρους εν όψει των εθνικών εκλογών της Τουρκίας το 2023».

Το δίλημμα για τον Ερντογάν λοιπόν θα είναι αν θα συγκρατήσει τους πρόσφυγες στα εδάφη του εκβιάζοντας περισσότερα χρήματα από την Ευρώπη ή αν θα ανοίξει τη στρόφιγγα των ροών. Σε κάθε περίπτωση, είτε αποφασίσει το ένα είτε το άλλο, είτε έναν υβριδικό συνδυασμό και των δύο, η Ε.Ε. θα πρέπει να είναι έτοιμη να αντιδράσει. Θα είναι; Αυτό είναι το ερώτημα του 1 εκατομμυρίου δολαρίων.

*Η Δέσποινα Κονταράκη είναι αρχισυντάκτρια του Ελεύθερου Τύπου