Γράφει ο Πάνος Αμυράς*

Η Ελλάδα στάθηκε όρθια παρά το γεγονός ότι η πανδημία ενέσκηψε αμέσως μετά την πολυετή μνημονιακή κρίση και, ταυτόχρονα, η πολιτική ηγεσία της χώρας είχε να αντιμετωπίσει σχεδόν ταυτόχρονα δύο εθνικές απειλές: το μεταναστευτικό και το ντελίριο προκλήσεων από την Τουρκία.

Η νέα χρονιά θα είναι καλύτερη από το 2020, όχι γιατί το χρωστά η Ιστορία στην επέτειο των 200 χρόνων από την Επανάσταση, αλλά γιατί, παρά την πολυμορφική κρίση, η κοινωνία παρέμεινε δεμένη, η επιστήμη υπερίσχυσε του «κομπογιαννιτισμού», και η οικονομία, αν και βαριά πληγωμένη, είναι ζωντανή και μπορεί να αποτελέσει τη βάση για την πρόοδο του αύριο.

Ο δρόμος δεν είναι εύκολος, η πανδημία μαίνεται όχι μόνο στην Ελλάδα αλλά σε όλη την Ευρώπη και οι επόμενοι μήνες θα είναι πιεστικοί για το σύστημα υγείας. Ηδη βλέπουμε ότι ο ιός έχει ξεφύγει σε χώρες που τα είχαν πάει σχετικά καλά μέχρι τώρα, όπως η Γερμανία, ενώ Βρετανία, Γαλλία και Ιταλία μπαίνουν ξανά στο «κόκκινο» με έκρηξη κρουσμάτων και εκτίναξη του αριθμού των νεκρών.

Ωστόσο, υπάρχει πλέον το φωτεινό σημάδι του τερματισμού μέσα από τους εμβολιασμούς, που θα κλιμακωθούν τους επόμενους μήνες. Οι ειδικοί εκτιμούν πως μέχρι το φθινόπωρο θα έχει επιτευχθεί η αποκαλούμενη «ανοσία της κοινότητας» με το 70% του πληθυσμού να έχει εμβολιαστεί και η κανονικότητα θα επέλθει μέχρι το τέλος της χρονιάς. Η ανάκαμψη της οικονομίας αναμένεται να ξεκινήσει από το δεύτερο τρίμηνο του έτους και να ενταθεί το καλοκαίρι, υπό την αίρεση ότι δεν θα υπάρξει κάποια άλλη δυσάρεστη έκπληξη από το υγειονομικό μέτωπο.

Η προσπάθεια για την επανεκκίνηση της αγοράς απαιτεί συντονισμένες ενέργειες εντός και εκτός συνόρων, το χαμένο έδαφος από την ύφεση του 2020 δεν θα καλυφθεί αυτομάτως, απαιτεί πρωτοβουλίες που μπορούν να αναπτυχθούν σε τρία επίπεδα:

Πρώτον, σε επίπεδο Ευρωπαϊκής Ενωσης είναι σαφές πως πρέπει να υπάρξει κοινή δράση για την επόμενη ημέρα. Η Ευρώπη απέτυχε πλήρως στη διαχείριση της πανδημίας, σε αντίθεση με την Κίνα, που ήδη έχει μπει σε ρυθμούς δυναμικής ανάπτυξης, κι αυτό θα κοστίσει ακριβά όχι μόνο στην οικονομία, αλλά και στις γεωπολιτικές ισορροπίες. Οι ηγέτες της Ε.Ε. οφείλουν να αναζητήσουν κοινές λύσεις για το αύριο, αν και ο πήχυς των προσδοκιών παραμένει χαμηλά, λόγω της κοντόφθαλμης οπτικής των «φειδωλών» χωρών και της αδυναμίας της Γερμανίας να αναλάβει καθοδηγητικό ρόλο. Το καλό για την Ελλάδα είναι ότι σε αυτή την προσπάθεια για την οικονομική ανάκαμψη δεν είναι μόνη, όλες οι χώρες της ευρωζώνης έχουν χτυπηθεί από τον ιό της ύφεσης, και ήδη αξιωματούχοι από την Ιταλία και την Ισπανία πιέζουν για λήψη μέτρων με σκοπό τα βάρη της πανδημίας να μην «πλακώσουν» την πραγματική.

Δεύτερον, ο πρωθυπουργός έχει καταστήσει σαφές πως το 2021 θα ενταθούν οι μεταρρυθμίσεις προκειμένου η χώρα να υποδεχθεί επενδύσεις και, κυρίως, να αξιοποιήσει τις ευκαιρίες που διανοίγονται μέσω του Ταμείου Ανάκαμψης. Ηδη έχουν νομοθετηθεί σημαντικές μειώσεις φόρων και εισφορών, ενώ τεχνολογικοί κολοσσοί δείχνουν ενδιαφέρον να επενδύσουν στην Ελλάδα. Χρειάζεται, επομένως, ένας σαφής αναπτυξιακός χάρτης με ξεκάθαρους κανόνες και έμφαση στους τομείς που μπορούν να δημιουργήσουν ποιοτικές θέσεις εργασίας.

Τρίτον, πρέπει η έννοια της εγχώριας προστιθέμενης αξίας να προταχθεί, η πανδημία ανέδειξε τις στρεβλότητες του τωρινού οικονομικού μοντέλου, αλλά και τις τεράστιες παραγωγικές δυνατότητες. Εν μέσω κορονοϊού το ισοζύγιο εισαγωγών και εξαγωγών στον αγροδιατροφικό τομέα μετεβλήθη σε πλεονασματικό, ελληνικές επιχειρήσεις κατέκτησαν νέες αγορές, ο τουρισμός μπορεί να πλαισιωθεί από έναν ισχυρό πρωτογενή τομέα και μια δυναμική βιομηχανία.

Συμπερασματικά, το 2021 κρύβει πολλές ευκαιρίες, πρέπει να τις αξιοποιήσουμε, περνώντας πρώτα από τον δύσκολο κάβο του χειμώνα. Καλή χρονιά σε όλους, με υγεία και προκοπή!

*Ο Πάνος Αμυράς είναι διευθυντής του Ελεύθερου Τύπου

Από την έντυπη έκδοση