Γράφει ο Γιῶργος Μιχαηλίδης*

Ο παραπάνω ισχυρισμός επιβεβαιώνεται τόσο από το άρθρο του πρώην πρωθυπουργού, Κώστα Σημίτη, όσο και από την μέχρι τώρα αντίδραση του Αλέξη Τσίπρα στις προκλήσεις στην νοτιοανατολική Μεσόγειο. Αλλά ας πάρουμε τα πράγματα με την σειρά.

Κατ αρχάς για να αποφύγουμε παρεξηγήσεις πρέπει να ξεκαθαρίσουμε πως οι διεθνείς σχέσεις δεν αμφιταλαντεύονται ανάμεσα στο δίπολο ενδοτισμός ή πόλεμος. Κατά δεύτερον, είναι πολύ πιο πολύπλοκες απ όσο φαντάζονται όσοι προσπαθούν να ερμηνεύσουν το κλίμα μέσα από τα στενά τους κομματικά πλαίσια. Πάμε τώρα στην ουσία.

Η Τουρκία βρίσκεται σε πανικό γιατί από την μία έχει μία εκτενέστατη ακτογραμμή η οποία όμως δεν της παρέχει σχεδόν κανένα δικαίωμα στην ενεργειακή πίτα της νοτιοανατολικής Μεσογείου.

Από την άλλη χρησιμοποιεί την Κύπρο ως σκαλοπάτι. Αξιοποιώντας την ιδιότητά της ως εγγυήτριας δύναμης, επεμβαίνει στην περιοχή με έρευνες και γεωτρήσεις προκειμένου να δημιουργήσει δεδικασμένο και να σύρει τους εμπλεκόμενους σε διαπραγματεύσεις.

Η αλήθεια είναι πως η Τουρκία δεν σκοπεύει να βγάλει πετρέλαιο στην παρούσα φάση. Θέλει όμως, πολύ απλοϊκά να πει «εγώ είμαι εδώ και όποιος διαφωνεί ας έλθει να με μετακινήσει». Έτσι, έχει απέναντί της την Κύπρο η οποία στρατιωτικά δεν δύναται να αντιδράσει και την Ελλάδα που δεν εμφανίζεται διατεθειμένη να εμπλακεί σε κάτι τέτοιο. Έτσι επαναπαύεται γιατί έχει απέναντί της μία μαλθακή Ευρωπαϊκή Ένωση δίχως ίχνος εξωτερικής πολιτικής και μερικές χώρες ακόμα που εμπλέκονται λόγω παρουσίας εταιριών τους στην περιοχή. Η συγκυρία θα μπορούσε να πει κανείς πως είναι ευνοϊκή για την Άγκυρα σε αυτό το επίπεδο.

Αυτό που έχει αλλάξει με το παρελθόν, όμως, είναι πως ευρύτερα διπλωματικά η Τουρκία του Ερντογάν έχει εξαντλήσει την υπομονή των «μεγάλων». Η διοίκηση Τραμπ για πρώτη φορά φαίνεται πως εξετάζει σοβαρότατα το ενδεχόμενο να στραφεί για τα καλά στην Αθήνα και από την άλλη, η συμμαχία με τον Πούτιν είναι εύθραυστη, γιατί Τουρκία και Ρωσία είχαν ανέκαθεν αντικρουόμενα συμφέροντα. Και θα συνεχίσουν να έχουν παρά τις όποιες εκλάμψεις φιλίας.

Το τελευταίος ισχυρισμός μοιάζει θετικός για την Ελλάδα, αλλά δεν είναι. Το Διεθνές Δίκαιο που επικαλείται συνεχώς η ελληνική πολιτική τάξη πάει χέρι-χέρι με το δίκαιο του ισχυρού που επικαλείται ο Ταγίπ Ερντογάν. Όσο κι αν δεν μας αρέσει, αυτό είναι μία απτή πραγματικότητα.

Στο πλαίσιο αυτό, εμείς έχουμε χάσει πολλές ευκαιρίες για να βάλουμε την Τουρκία στην θέση της και να δείξουμε στην διεθνή κοινότητα πως όχι μόνο θέλουμε αλλά και μπορούμε να υπερασπιστούμε τα συμφέροντά μας χωρίς να επικαλούμαστε συνεχώς την Ευρωπαϊκή Ένωση και το ΝΑΤΟ. Για παράδειγμα, μία χαμένη ευκαιρία που δίνει και πάτημα στην Τουρκία είναι και η επέκταση των ναυτικών μιλίων και η ανακήρυξη ΑΟΖ στις δυτικές μας θάλασσες. Με την Δαμόκλειο Σπάθη του casus beli να επικρέμεται πάνω από το κεφάλι μας για το Αιγαίο, η πρόσκαιρη έστω αναγγελία αυτή της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ νομιμοποιεί πως όντως υφίσταται θέμα στο Αιγαίο.

Από την άλλη διαβάσαμε τον κ. Σημίτη να τάσσεται κατηγορηματικά κατά της καταθέσεως συντεταγμένων που θα ορίζουν τα όρια της ελληνικής υφαλοκρηπίδας στην Ανατολική Μεσόγειο. Ο πρώην πρωθυπουργός, υποστήριξε ότι η «κατάθεση συντεταγμένων, με τις οποίες διαφωνεί η Τουρκία, θα είχε ως άμεση συνέπεια κατάθεση συντεταγμένων εκ μέρους της, που θα ήταν ασυμβίβαστες με τις ελληνικές».

Αυτό που ξέχασε να μας πει ο κ. Σημίτης είναι ότι η Τουρκία ήδη έχει καταθέσει δικές της συντεταγμένες. Όπως σημειώνει σε άρθρο του στην Καθημερινή ο καθηγητής και υποψήφιος με την ΝΔ στην Α Αθήνας, Άγγελος Συρίγος, με δύο ρηματικές διακοινώσεις της προς τον ΟΗΕ έχει ορίσει τις συντεταγμένες της περιοχής που θεωρεί δική της υφαλοκρηπίδα (βλ. 2004/Turkuno DT/4739, 2 Μαρτίου 2004 και 2013/14136816/22273, 12 Μαρτίου 2013). Επίσης, με δημοσιεύσεις στην τουρκική εφημερίδα της κυβερνήσεως (16 Ιουλίου 2009 και 27 Απριλίου 2012), το περιεχόμενο των οποίων κοινοποίησε και στον ΟΗΕ, παραχώρησε στην τουρκική κρατική εταιρεία πετρελαίου, ΤΡΑΟ μεγάλες περιοχές ελληνικής υφαλοκρηπίδας στην Ανατολική Μεσόγειο.

Άρα η Ελλάδα θα κληθεί να αμφισβητήσει την Τουρκία εάν καταθέσει συντεταγμένες και θα πρέπει να καταρρίψει τις αιτιάσεις της γείτονος σε κάτι που είναι κυριαρχικό της δικαίωμα!

Το παραπάνω δικαίωμα δίνει στην Τουρκία την ευκαιρία να στείλει πλοία σε τμήμα της ελληνικής υφαλοκρηπίδας τα όρια της οποίας είναι άγνωστα στην ανατολική Μεσόγειο. Βλέποντας τις εξελίξεις στην περιοχή, πότε η ελληνική πολιτική σκηνή περιμένει να αντιδράσει; Πόσος χρόνος ακόμα να χαθεί;

Μετά τα ζωτικά συμφέροντα της Τουρκίας στο Αιγαίο, τις γεωτρήσεις γύρω από την Κύπρο, την αμφισβήτηση της ελληνικής ΑΟΖ, τις γκρίζες ζώνες, την αμφισβήτηση της κυριαρχίας μας σε ελληνικά νησιά, τι άλλο θα δούμε; Δυστυχώς η Ελλάδα βιώνει έναν χρόνιο «Τσαμπερλεϊνισμό*», εάν μου επιτρέπεται ο νεολογισμός.

Για την ιστορία, ο Νέβιλ Τσάμπερλεϊν ήταν ο προκάτοχος του Ουίνστον Τσόρτσιλ στην πρωθυπουργία της Μεγάλης Βρετανίας και ήταν αυτός που σθεναρά υποστήριζε πως δεν έπρεπε η διεθνής κοινότητα να πιέσει τον Χίτλερ. Επιπροσθέτως ήταν αυτός που καλή τη πίστει αποδέχθηκε την δέσμευση του Αδόλφου πως δεν θα ξεκινήσει πόλεμος, την ώρα που η γερμανική μηχανή κάλπαζε στην κεντρική Ευρώπη. Ο Τσάμπερλεϊν στην Ιστορία καταγράφηκε ως η επιτομή της πολιτικής του κατευνασμού.

Το πρόβλημα, όμως, είναι ιστορικά πως όποτε αυτή εφαρμόστηκε από ένα κράτος, τότε μόνο σε εθνικές υποχωρήσεις και απώλειες το οδήγησε.

*Ο Γιῶργος Μιχαηλίδης είναι ο διευθυντής του EleftherosTypos.gr