Γράφει ο Γιάννης Τσαπρούνης*

Τώρα, ξαφνικά, εμφανίστηκε η «ευλογία» του airbnb, που μπορεί όμως πολύ εύκολα να εξελιχθεί σε… κατάρα.

ΣΤΟ παρελθόν την «πατήσαμε» γιατί νομίζαμε ότι μπορεί να «γεννηθεί» φρέσκο χρήμα με εύκολο τρόπο, δίχως κόπο. Και το πιο σημαντικό, χωρίς κανένα ρίσκο. Τελικά, η πραγματικότητα αποδείχθηκε επώδυνη και ο λογαριασμός πληρώνεται μέχρι το τελευταίο ευρώ. Ναι, έχουν ευθύνη οι κυβερνήσεις, έχει ευθύνη και η Ε.Ε., έχουν ευθύνη και οι τράπεζες. Εχουμε, όμως, ευθύνη και όλοι μας ως κοινωνία.

ΑΣ θυμηθούμε μόνο τι γινόταν στα πρώτα -και όχι μόνο- χρόνια των κοινοτικών κονδυλίων. Μπορεί η μισή Ελλάδα τότε να φώναζε «ΕΟΚ και ΝΑΤΟ το ίδιο συνδικάτο», αλλά ήταν αρκετοί εκείνοι που είτε έφτιαχναν επιχειρήσεις – σφραγίδα είτε διπλοζύγιζαν τα αγροτικά προϊόντα απλά για να πέφτει το χρήμα των Ευρωπαίων… κορόιδων. Ετσι, πολύ απλά, αντί το χρήμα των… κορόιδων να γίνει μοχλός ανάπτυξης και εκσυγχρονισμού της χώρας δαπανήθηκε στην «κατανάλωση».

ΥΣΤΕΡΑ ήρθε η «παράνοια» του χρηματιστηρίου. Εταιρίες – «φούσκες» αποκτούσαν χρηματιστηριακή αξία δισεκατομμυρίων ευρώ μέσα σε μια συνεδρίαση. Ο Σημίτης και οι υπουργοί του προέβλεπαν δημοσίως ότι ο δείκτης δεν θα είχε ταβάνι. Στα καφενεία αντί για τάβλι και πρέφα «έπαιζαν» μετοχές. Κάποιοι πόνταραν όλες τις οικονομίες τους, κάποιοι πήραν και μετοχοδάνεια. Κάποιοι έβγαλαν πολλά λεφτά, αλλά οι περισσότεροι έμειναν ταπί και καθόλου ψύχραιμοι. Είναι γνωστό, άλλωστε, πως στον τζόγο «πολλά βάζεις, πολλά χάνεις»!

ΜΟΛΙΣ η χώρα έβγαινε από το σοκ του χρηματιστηρίου έσκασε η νέα «φούσκα». Οι τράπεζες εκλιπαρούσαν τους πολίτες να πάρουν δάνεια. Και η πλειονότητα τα πήρε. Κάπως έτσι οι τιμές των ακινήτων έφτασαν σε εξωπραγματικές τιμές, αλλά κάπως έτσι και πολλά νοικοκυριά υπερχρεώθηκαν από κάρτες και καταναλωτικά.

ΜΕΤΑ ήρθε η χρεοκοπία και τα Μνημόνια. Και η αγορά ακινήτων κατέρρευσε. Τόσο στις πωλήσεις όσο και στις ενοικιάσεις. Οι ιδιοκτήτες έφτασαν να παρακαλούν κάποιους να νοικιάζουν όσο όσο τα διαμερίσματα ίσα ίσα για να βγάζουν τον ΕΝΦΙΑ και τα κοινόχρηστα.

ΞΑΦΝΙΚΑ, όμως, τώρα η χώρα ζει σε ρυθμούς airbnb. Κινέζοι, Ισραηλινοί και άλλοι ξένοι επενδυτές αγοράζουν πολυκατοικίες ολόκληρες στο κέντρο της Αθήνας. Οσοι έχουν ένα μικρό διαμερισματάκι το ανακαινίζουν και το ανεβάζουν στην πλατφόρμα. Πολλοί θεωρούν ότι ανακάλυψαν χρυσωρυχείο. Ναι, μέχρι στιγμής μπορεί να είναι και έτσι.

ΑΛΛΑ υπάρχουν σοβαροί κίνδυνοι το airbnb να μετεξελιχθεί σε μια ακόμη μεγάλη φούσκα. Κατ’ αρχάς, ως γνωστόν, οι τιμές καθορίζονται από τον κανόνα προσφοράς -ζήτησης. Αν οι επενδύσεις σε airbnb κατοικίες συνεχιστούν με τον ίδιο ρυθμό τότε σύντομα θα υπάρξει υπερπροσφορά ενοικιαστηρίων, οπότε και οι τιμές θα πάρουν τον κατήφορο. Παράλληλα, στις περισσότερες ευρωπαϊκές πόλεις ο «υπερτουρισμός» δημιουργεί σοβαρά προβλήματα τόσο στις τιμές ακινήτων όσο και στην ποιότητα ζωής των κατοίκων. Η Μαδρίτη, ήδη, επέβαλε αυστηρούς κανόνες αδειοδότησης βγάζοντας «κόκκινη κάρτα» στο 95% των airbnb σπιτιών. Ολα αυτά πρέπει να χτυπήσουν καμπανάκι σε όσους πιστεύουν ότι θα βρέχει χρήμα για πάντα μέσω airbnb ενοικιάσεων. Γιατί, όπως έχει δείξει η πρόσφατη ιστορία, όπου υπάρχει «εύκολο χρήμα» εκεί κρύβεται και μια φούσκα…

*Ο Γιάννης Τσαπρούνης είναι διευθυντής σύνταξης του Ελεύθερου Τύπου

Από την έντυπη έκδοση του Ελεύθερου Τύπου