Αυξάνονται έτσι οι πιθανότητες οι πάσχοντες να παρουσιάσουν -ανάλογα με τον τύπο που ανήκουν:

α) μετεμμηνοπαυσιακή οστεοπόρωση ή

β) οστεοπόρωση ηλικιωμένων (άνω των 75 ετών), με χαρακτηριστική απώλεια ύψους, κύφωση, οστικές παραμορφώσεις, σπονδυλικά κατάγματα  και κατάγματα άνω ή κάτω άκρων, συνήθως μετά από πτώσεις λόγω απώλειας ισορροπίας.

Να πούμε επίσης εδώ ότι σύμφωνα με πρόσφατες έρευνες η οστεοπόρωση δε θεωρείται πλέον αποκλειστική πάθηση των ηλικιωμένων. Μπορεί να παρουσιαστεί και σε νεαρές ηλικίες όταν συντρέχουν ειδικοί λόγοι, όπως συστηματικά νοσήματα (μεσογειακή αναιμία, νεοπλασίες), ενδοκρινικά (υπερθυρεοειδισμός, σακχαρώδης διαβήτης), παρενέργεια από τη συστηματική λήψη φαρμάκων(κορτιζόνη), διατροφικές διαταραχές.

Σχεδιάζοντας ένα πρωτόκολλο ασκήσεων Pilates για ασθενή με οστεοπόρωση

Όλα τα παραπάνω θα πρέπει να λαμβάνονται σοβαρά υπόψη από τον ειδικό (φυσικοθεραπευτή, γυμναστή, πιστοποιημένο δάσκαλο Pilates) που θα αναλάβει να σχεδιάσει και να εφαρμόσει ένα πρωτόκολλο άσκησης-εφόσον πρώτα από όλα έχει δοθεί άδεια από τον θεράποντα γιατρό και σε διαρκή συνεννόηση μαζί του, το οποίο σαν στόχο θα έχει:

• Αύξηση οστικής πυκνότητας( weight bearing ασκησιολόγιο, αντιστάσεις με λάστιχα, βάρη, ελατήρια)
• Βελτίωση νευρομυϊκής συναρμογής, ισορροπίας(ασκήσεις ιδιοδεκτικότητας)
• Έμφαση στην έκταση της Σπονδυλικής Στήλης (ενεργοποίηση σταθεροποιητών κορμού)
• Βελτίωση της κινητικότητας, ιδιαίτερα της θωρακικής μοίρας της Σπονδυλικής Στήλης, της ωμικής, της πυελικής ζώνης καθώς και της ποδοκνημικής.
• Εκμάθηση σωστής αναπνοής ιδιαίτερα σε άτομα με κύφωση.
• Καρδιοαναπνευστική αντοχή με αερόβιες δραστηριότητες χαμηλής έως μέτριας έντασης χωρίς κραδασμούς(περπάτημα, ελλειπτικό, stair master). Αποφεύγουμε το τρέξιμο ή το σκοινάκι που είναι υψηλής έντασης και μπορεί – πρώτον – να προκαλέσουν συμπιεστικά κατάγματα στη Σπονδυλική Στήλη και – δεύτερον – κατάγματα στους καρπούς ή άλλα οστά, αφού οι πτώσεις κατά τη διάρκεια τέτοιων δραστηριοτήτων είναι πολύ συνηθισμένες.

Η ιδανική μορφή άσκησης για ειδικές πληθυσμιακές ομάδες

Τα τελευταία χρόνια έχουν γίνει γνωστά μέσω συστηματικής έρευνας τα πλεονεκτήματα της μεθόδου Pilates με αποτέλεσμα όλο και περισσότεροι γιατροί να τη συστήνουν ως την πλέον κατάλληλη για τις πληθυσμιακές εκείνες ομάδες που θα τις χαρακτηρίζαμε ως ειδικές όπως:

• αυτές που σχετίζονται με κάποιο τραυματισμό σε γόνατο, ισχίο, οσφυϊκή μοίρα, ωμική ζώνη, αυχένα.
• αυτές που παρουσιάζουν συγκεκριμένες ανάγκες όπως γυναίκες κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης, άτομα με διαβήτη, πάσχοντες από νευρολογικές παθήσεις, άτομα με οστεοπόρωση, ηλικιωμένοι, υπέρβαροι.

Pilates: Αποτρέποντας ένα καταστροφικό “domino” του οργανισμού

Η φιλοσοφία της μεθόδου Pilates αντιμετωπίζει τον άνθρωπο σαν ολότητα και θεωρεί ότι όλα τα μέρη που αποτελούν το σώμα είναι αλληλένδετα και δρουν συνεργατικά. Από μια ανισορροπία σε ένα τμήμα μπορεί να προκύψει πρόβλημα σε κάποιο άλλο. Θα μπορούσαμε να παρομοιάσουμε το ανθρώπινο σώμα με ένα παιχνίδι domino. Η πτώση ενός κομματιού ακολουθείται από διαδοχική πτώση και των υπόλοιπων τμημάτων που το αποτελούν.

Οι βασικές αρχές της μεθόδου :

α) Σταθεροποίηση

β) Έλεγχος

γ) Συγκέντρωση

δ) Ροή

ε) Αναπνοή

ζ) Ακρίβεια

Η εφαρμογή των αρχών αυτών έχει ως αποτέλεσμα την  ανάπτυξη της δύναμης και της αντοχής, την ενεργοποίηση των μυών που σταθεροποιούν τη Σπονδυλική Στήλη, τη βελτίωση της νευρομυϊκής συναρμογής, της κινητικότητας, της αυτογνωσίας, της σωστής στάσης του σώματος και της ισορροπίας, για την αποφυγή των πτώσεων που είναι και το βασικό ζητούμενο στα άτομα που πάσχουν από οστεοπόρωση.

Εξατομικευμένο ασκησιολόγιο

Λέμε ναι λοιπόν σε ένα μάθημα Pilates, είτε γίνεται στο στρώμα είτε με τη χρήση ειδικών οργάνων (Reformer, Cadillac, Wunda chair, props)  αλλά με ασφάλεια, υπό προϋποθέσεις και κάτω από την επίβλεψη πιστοποιημένου δασκάλου. Αρκετές ασκήσεις που χρησιμοποιούνται στο Pilates δημιουργούν μεγάλη τάση στη Σπονδυλική Στήλη και καλό θα ήταν να εκτελούνται αφού έχουν γίνει οι ανάλογες για την περίπτωση τροποποιήσεις. Αποφεύγουμε ασκήσεις που έχουν μεγάλη κάμψη του κορμού, ιδιαίτερα στη θωρακική μοίρα (roll up, spine stretch forward,neck pull), είτε γιατί αυτό αυξάνει την πιθανότητα ενός σπονδυλικού κατάγματος είτε γιατί πολλοί πάσχοντες από οστεοπόρωση έχουν ήδη κύφωση και δεν υπάρχει κανένας απολύτως λόγος να την ενισχύσουμε ακόμη περισσότερο. Δίνουμε έμφαση στην έκταση.

Ειδικός εξοπλισμός και αποφυγή ορισμένων κινήσεων

Χρησιμοποιούμε υποστήριξη όπου χρειάζεται (ειδικά μαξιλάρια, small barrel). Αποφεύγουμε επίσης ασκήσεις που έχουν ρολλάρισμα πάνω στη σπονδυλική στήλη (rolling like a ball, roll over, jackknife, short spine, overhead, tower, monkey) καθώς και αυτές που περιλαμβάνουν έντονη στροφή (spine twist, saw). Ιδιαίτερη προσοχή σε όσους έχουν ήδη υποστεί ένα κάταγμα στη Σπονδυλική Στήλη, στο βραχίονα, καρπό ή μηριαίο οστό, όπως και σε αυτούς που προέρχονται από χειρουργείο πχ. ολική αρθροπλαστική ισχίου.

Έχουμε στο νου μας ότι κάθε άνθρωπος είναι μοναδικός και ως τέτοιος πρέπει να αντιμετωπίζεται. Εκπονούμε ένα πρόγραμμα άσκησης ανάλογα με το άτομο που έχουμε κάθε φορά απέναντί μας, σύμφωνα με το ιατρικό του ιστορικό, το προηγούμενο αθλητικό του ή μη υπόβαθρο, τις προσωπικές του ανάγκες και στόχους, ακόμα και την ψυχολογική του κατάσταση. Η διάρκεια, η ένταση και ο όγκος της προπόνησης καθορίζονται αυστηρά από το ατομικό προφίλ του πάσχοντα από οστεοπόρωση.

Η φιλοσοφία του Pilates και στην οστεοπόρωση: Ευθυγραμμίζω, σταθεροποιώ, κινώ

Επιμένουμε αρχικά στην ευθυγράμμιση και σταθεροποίηση του σώματος, δουλεύοντας από το κέντρο προς την περιφέρεια. Ενισχύουμε όλες τις μικρές ή μεγάλες αρθρώσεις ιδιαίτερα αυτές που παρουσιάζουν μεγάλη αστάθεια όπως την ποδοκνημική, το γόνατο και την ωμική ζώνη. Εστιάζουμε στην έκταση της σπονδυλικής στήλης. Επιμένουμε στη λεπτομέρεια και στη σωστή τεχνικά εκτέλεση των ασκήσεων.

Αν θέλαμε με λίγα λόγια να περιγράψουμε πως αναπτύσσουμε ένα μάθημα Pilates θα λέγαμε: πρώτα ευθυγραμμίζω, μετά σταθεροποιώ και μετά κινώ. Δεν παραλείπουμε να δίνουμε τη σωστή ανατροφοδότηση και αν χρειαστεί προσφέρουμε ψυχολογική υποστήριξη καθώς τα άτομα που έχουν οστεοπόρωση συχνά παρουσιάζουν κατάθλιψη, νιώθουν ανασφάλεια και περιορίζουν σε πολύ μεγάλο ποσοστό τις καθημερινές τους δραστηριότητες.