Οι λεγόμενες «υπερεκρήξεις» σημειώθηκαν σε μια περιοχή του βόρειου Άρη, γνωστή ως Arabia Terra, περίπου 4 δισεκατομμύρια χρόνια πριν και μέσα σε μια περίοδο 500 εκατομμυρίων χρόνων.

Η ανακάλυψη αυτή έγινε από ερευνητές, που μελέτησαν την τυπογραφία και την σύνθεση των μετάλλων του εδάφους της περιοχής. Τα ευρήματα της έρευνας δημοσιεύτηκαν στο επιστημονικό περιοδικό «Geophysical Research Letters», τον Ιούλιο του 2021.

«Καθεμιά από αυτές τις εκρήξεις θα είχε σημαντικό αντίκτυπο στο κλίμα του πλανήτη. Ίσως τα αέρια που απελευθερώνονταν να έκαναν την ατμόσφαιρα πυκνότερη, ή να μπλόκαραν τον ήλιο, κάνοντας την ατμόσφαιρα πιο ψυχρή», λέει ο Πάτρικ Γουέλεϊ, γεωλόγος στο Κέντρο Διαστημικών Πτήσεων «Gorard» της NASA, το οποίο διεξήγαγε την έρευνα στην περιοχή Arabia Terra.

«Όσοι προσπαθούν να δημιουργήσουν μοντέλα του κλίματος στον Άρη, θα χρειαστεί να κάνουν αρκετή δουλειά για να κατανοήσουν τις επιπτώσεις των ηφαιστειακών εκρήξεων στο κλίμα», προσθέτει ο ερευνητής.

Οι πρώτες ενδείξεις ύπαρξης ηφαιστείων στον Άρη υπήρξαν, σύμφωνα με το δημοσίευμα, εφτά καλδέρες που είχαν σχηματιστεί στο έδαφος της Arabia Terra. Αρχικά, οι επιστήμονες θεώρησαν πως οι καλδέρες ήταν το αποτέλεσμα πτώσης αστεροειδών, αλλά το 2013 παρατήρησαν ότι οι καλδέρες έφεραν δείγματα κατάρρευσης και δεν ήταν απόλυτα στρογγυλές.

«Διαβάσαμε την αρχική έρευνα και θελήσαμε να κάνουμε και εμείς την μελέτη μας», λέει ο Γουέλεϊ. «Αντί να ψάξουμε για τα ίδια τα ηφαίστεια, όμως, αρχίσαμε να ψάχνουμε για στάχτη, που θα αποτελούσε τρανταχτό τεκμήριο».

Δουλεύοντας μαζί με την ηφαιστειολόγο Αλεξάντρα Ματιέλλα Νόβακ του Εργαστηρίου Εφαρμοσμένης Φυσικής «Johns Hopkins», η ομάδα μελέτησε τα μέταλλα της επιφάνειας του εδάφους και αξιοποίησε παλαιότερες μετρήσεις που υποδείκνυαν πού θα μπορούσε να έχει προσεδαφιστεί η στάχτη από τις εκρήξεις.

Χρησιμοποιώντας φωτογραφίες από το υπέρυθρο φασματόμετρο του σκάφους Mars Reconnaissance Orbiter, οι επιστήμονες μελέτησαν τα τειχώματα φαραγγιών και κρατήρων του Άρη που βρίσκονταν χιλιάδες χιλιόμετρα μακριά από τις καλδέρες, εντοπίζοντας ηφαιστειακά μέταλλα που είχαν μετατραπεί σε πηλό μετά την ανάμειξή τους με νερό.

Στην τελευταία φάση της έρευνάς τους, οι επιστήμονες δημιούργησαν τρισδιάστατους χάρτες της Arabia Terra και συνέκριναν τα γεωλογικά στοιχεία από τις καλδέρες με αυτά από τις πιο μακρινές περιοχές, για να διαπιστώσουν την ποσότητα της στάχτης στην ευρύτερη περιοχή και το πόσο καλοδιατηρημένη είναι.

Η NASA πρόκειται στη συνέχεια να υπολογίσει ακριβώς πόσο υλικό προέκυψε από την έκρηξη των ηφαιστείων, με βάση τον όγκο της κάθε καλδέρας, ώστε έπειτα να κατανοήσει πόσες ακριβώς εκρήξεις σημειώθηκαν.

Για τους επιστήμονες, ενδιαφέρον παραμένει το ερώτημα του πώς ένας πλανήτης μπορεί να έχει έναν τύπο ηφαιστείου, συγκεντρωμένο σε τόσο μεγάλο βαθμό σε μια μοναδική περιοχή του.

«Είναι πιθανό ότι υπερενεργά ηφαίστεια υπήρξαν επίσης συγκεντρωμένα σε περιοχές της Γης μας στο μακρινό παρελθόν, τα οποία όμως διαβρώθηκαν φυσικά ή μετακινήθηκαν σε άλλες γωνιές του πλανήτη, όταν οι ήπειροι άρχισαν επίσης να μετακινούνται λόγω της δραστηριότητας των τεκτονικών πλακών», λέει η πιο πρόσφατη ανακοίνωση της NASA για το θέμα. «Επίσης, τέτοιου είδους υπερενεργά ηφαίστεια θα μπορούσαν να υπάρχουν σε περιοχές του δορυφόρου του πλανήτη Δία ή και στην Αφροδίτη».

ΠΗΓΗ: New York Post