Ακόμη ένας αιφνίδιος θάνατος αθλητή που συγκλόνισε ους πάντες και άνοιξε ένα πολύ μεγάλο κεφάλαιο σχετικά με τους λόγους που άνθρωποι που φαινομενικά είναι υγιείς και οι εξετάσεις τους καθαρές ξαφνικά πεθαίνουν.

Γράφει ο Μιχάλης Μαρδάς

Το ΕΤ Magazine του EleftherosTypos.gr ανοίγει το κεφάλαιο «αιφνίδιοι θάνατοι» αθλητών παραθέτοντας παραδείγματα αλλά και την επιστημονική άποψη για τις αιτίες που τους προκαλούν.

Σύμφωνα με την ιατροδικαστική εξέταση στον Αστόρι, ο αρχηγός της Φιορεντίνα πέθανε από ανακοπή καρδιάς. Μάλιστα όπως τονίστηκε η καρδιά του Αστόρι δεν σταμάτησε ξαφνικά, αλλά έπεφταν οι παλμοί του σταδιακά κατά τη διάρκεια του ύπνου του, με αποτέλεσμα να μην ξυπνήσει ποτέ.

Οι επιστημονικές αναφορές για τις καρδιοπάθειες στους αθλητές

Σύμφωνα με τους επιστήμονες οι συνηθέστεροι αιφνίδιοι θάνατοι είναι εξαιτίας υπερτροφικών καρδιομυοπαθειών (ΥΚ), στις οποίες ο καρδιακός μυς παχαίνει οδηγώντας σε πιθανή αποδιοργάνωση τον σφυγμό της καρδιάς. Μπορεί να υπάρχει οικογενειακό ιστορικό ή όχι. Μπορεί να συνοδεύεται από συμπτώματα, όπως πόνο στο στέρνο ή λαχάνιασμα, αλλά όχι πάντα.

Αλλά συχνά αίτια αιφνίδιων θανάτων οφειλομένων σε ανεπάρκεια καρδιάς συμπεριλαμβάνουν το σύνδρομο Marfan, μια ανωμαλία, η οποία επηρεάζει τον συνδετικό ιστό του σώματος καθώς και το επίμηκες QT σύνδρομο, στο οποίο ο καρδιακός ρυθμός μπορεί αιφνιδίως να γίνει ανώμαλος.

Το επικίνδυνο είναι ότι μερικές από αυτές τις καρδιακές ανωμαλίες, ιδιαιτέρως η ΥΚ, μπορεί να μη διακρίνεται από το ηλεκτροκαρδιογράφημα ή το ηχοκαρδιογράφημα.

Στην ΥΚ τα τοιχώματα της αριστεράς κοιλίας γίνονται παχύτερα. Το ίδιο μπορεί να συμβεί σε έναν εξαιρετικώς φορμαρισμένο αθλητή. Αυτό μπορεί να είναι μέρος μιας καλοήθους καταστάσεως που είναι γνωστή σαν «καρδιά αθλητή», η οποία συχνά απεικονίζεται από αύξηση του συνολικού μεγέθους των διαμερισμάτων της καρδιάς και της επιβράδυνσης του καρδιακού σφυγμού, μερικές φορές σε 40 σφυγμούς το λεπτό.

Διάσημοι αθλητές που πέθαναν αιφνίδια

Μαρκ Βιβιάν Φοέ: O Καμερουνέζος ποδοσφαιριστής άσος πέθανε στις 26 Ιουνίου του 2003 κατά την διάρκεια του αγώνα Καμερούν-Κολομβία για τα ημιτελικά του Confederations Cup. Στο 73ο λεπτό του αγώνα σωριάστ5ηκε στο έδαφος και λίγο αργότερα διαπιστώθηκε ο θάνατός του από ανακοπή καρδιάς.Υπερτροφική μυοκαρδιοπάθεια έδειξαν οι εξετάσεις. Mια κληρονομική πάθηση η οποία αυξάνει τις πιθανότητες αιφνίδιου θανάτου κατά την διάρκεια σωματικής άσκησης.

https://www.youtube.com/watch?v=BDd8kDeMuPw

Μίκλος Φέχερ: Στις αρχές της επόμενης χρονιάς από τον θάνατο του Φόε πέθανε ο Μίκλος Φεχέρ. Στις 25 Ιανουαρίου του 2004, ο 24χρονος Ούγγρος επιθετικός, υπέστη καρδιακή προσβολή κατά τη διάρκεια του αγώνα της Μπενφίκα με αντίπαλο την Γκιμαράες. Η καρδιοαναπνευστική ανάνηψη που του παρέσχεσε ο γιατρός του αγώνα είχε προσωρινά αποτελέσματα και το βράδυ της ίδιας νύχτας ξεψύχησε, με τους γιατρούς να γνωστοποιούν πως είχε πρόβλημα δυσπλασίας στην καρδιά.

Αντόνιο Πουέρτα: Πέθανε στις 4 Σεπτέμβρη το 2007. Στο 31ο λεπτό της αναμέτρησης της Σεβίλλης με τη Χετάφε λίγες ημέρες πριν το μοιραίο, ο 22χρονος αμυντικός χάνει τις αισθήσεις του, με αποτέλεσμα να καταρρεύσει στον αγωνιστικό χώρο. Ο συμπαίκτης του, Ιβιτσα Ντραγκουτίνοβιτς, του προσφέρει τις πρώτες βοήθειες και στη συνέχεια, με την αρωγή του ιατρικού επιτελείου, ο Πουέρτα επανέρχεται και αποχωρεί υποβασταζόμενος στα αποδυτήρια. Λίγο αργότερα λιποθυμάει ξανά, μεταφέρεται στο νοσοκομείο και αφήνει την τελευταία του πνοή.

Γκρίφιθ Τζόινερ: Η ταχύτερη γυναίκα στον στίβο πέθανε στις 21 Σεπτεμβρίου του 1998 σε ηλικία 38 ετών, κατά τη διάρκεια του ύπνου της. Τον Οκτώβριο του ίδιου έτους ανακοινώθηκε από τις αρχές πως πιθανές αιτίες του θανάτου της ήταν η ασφυξία λόγω θέσης, η επιληπτική κρίση ή σπηλαιώδες αγγείωμα του αριστερού ημισφαιρίου του εγκεφάλου. Η οικογένεια της υποστήριξε πως είχε εκ γενετής μια εγκεφαλική δυσμορφία, η οποία την καθιστούσε ευάλωτη σε κρίσεις και πριν από τον θάνατό της, είχε υποστεί άλλα τρία εγκεφαλικά και τουλάχιστον ένα καρδιακό επεισόδιο.

https://www.youtube.com/watch?v=SFzsN8Eet2w

Κρις Ουίλιαμς: Ο άτυχος μπασκετμπολίστας που τα τελευταία πέντε χρόνια αγωνιζόταν στο Ιράν με τη φανέλα της Μαχάν Ισφαχάν, άφησε την τελευταία του πνοή 16 Μαρτίου του 2017 από θρόμβο αίματος που έφτασε στην καρδιά του. Ηταν μόλις 36 ετών.

Σέικ Τιοτέ: Καρδιακό επεισόδιο υπέστη στη διάρκεια της προπόνησης της Κινέζικης Benjing ο διεθνής ποδοσφαιριστής Σεΐκ Τιοτέ, γνωστός από τη θητεία του στη Νιούκασλ, και κατέληξε ενώ τον μετέφεραν στο νοσοκομείο.

Πιερμάριο Μοροζίνι: Στις 14 Απριλίου του 2012 ο 25χρονος ποδοσφαιριστής  κατέρρευσε εντός γηπέδου στην αναμέτρηση της Λιβόρνο με την Πεσκάρα και άφησε την τελευταία του πνοή στο ασθενοφόρο. το 31ο λεπτό της αναμέτρησης Πεσκάρα – Λιβόρνο. Αμέσως του παρασχέθηκαν οι πρώτες βοήθειες, ενώ χρησιμοποιήθηκε και απινιδωτής από τους γιατρούς, προκειμένου να τον επαναφέρουν. Λίγα λεπτά αργότερα μεταφέρθηκε στο νοσοκομείο, αλλά ενώ βρισκόταν στο ασθενοφόρο υπέστη καρδιακή προσβολή, αφήνοντας την τελευταία του πνοή.

Μπίβαν Μούντι: Ο 22χρονος αθλητής του ράγκμπι είχε καταρρεύσει κατά τη διάρκεια του αγώνα για το πρωτάθλημα της πρώτης κατηγορίας στη Νέα Ζηλανδία. Μεταφέρθηκε στο νοσοκομείο όπου κατέληξε, έπειτα από νοσηλεία του σε κωματώδη κατάσταση. Σύμφωνα με την ιατρική γνωμάτευση, η κατάρρευσή του οφειλόταν σε ανακοπή καρδιάς.

Τα αίτια του κακού 

Ο αιφνίδιος θάνατος ενός αθλητή κατά τη διάρκεια αγώνων,  της προπόνησης ή ακόμη και στον ύπνο του έρχεται σε πλήρη ρήξη με το ιδεώδες του αθλητισμού ως παράγοντα καλής υγείας. Ολοι οι γιατροί συμφωνούν  ότι η τακτική άσκηση αποτελεί ίσως την πιο αποτελεσματική και οικονομική θεραπεία για τις καρδιαγγειακές παθήσεις, και δεν συνοδεύεται από  τις παρενέργειες που μπορεί να έχει μια φαρμακευτική αγωγή. Γιατί λοιπόν συμβαίνουν τα αιφνίδια καρδιακά επεισόδια στους αθλητές;

Σε αυτό το ερώτημα απευθυνθήκαμε στον καρδιολόγο Νίκο Αναγνώστου ο οποίος  με αφορμή το τελευταίο κρούσμα με τον θάνατο του Αστόρι μας είπε:

«Οταν μιλάμε για θάνατο θα πρέπει να γνωρίζετε ότι το πρόβλημα υπήρχε. Ποτέ κάποιος δεν πεθαίνει έτσι ξαφνικά όπως συνηθίζεται να λέγεται. Το να μην εκδηλώνονται συμπτώματα ή να μην δίνουμε σημασία σε κάποιο από τα συμπτώματα μπορεί να συμβεί όχι όμως να μην υπάρχει αιτία.

Οι αιφνίδιοι θάνατοι των αθλητών οφείλονται σε μυοκαρδίτιδες ή μυοκαρδιοπάθειες που δεν έχουν διαγνωσθεί. Ιδιαίτερα η μυοκαρδίτιδα, που αποτελεί προσβολή του μυοκαρδίου κυρίως από ιούς. Οι συνηθέστερες μυοκαρδιοπάθειες που προκαλούν αιφνίδιους θανάτους είναι οι μυοκαρδιοπάθειες που χαρακτηρίζονται από υπερτροφία του μυοκαρδίου (υπερτροφικές) ή διάταση του μυοκαρδίου με ελάττωση της συσταλτικότητάς του (διατατικές).

Στην αναζήτηση της αιτίας υπάρχουν πολλές θεωρίες. Το ντόπινγκ να μην κρυβόμαστε είναι μέσα σε αυτές. όταν χρησιμοποιούνται από αθλητές φάρμακα που είναι επικίνδυνα το πρώτο που μπορούν να προκαλέσουν είναι επικίνδυνες αρρυθμίες που οδηγούν και στον θάνατο. Θα πρέπει πάντως να σας πω ότι δεν θα πρέπει πάντα οι θάνατοι αθλητών να ταυτίζονται με τις υποθέσεις ντόπινγκ. Ξέρετε πόσοι άνθρωποι φεύγουν από τη ζωή παίζοντας ποδόσφαιρο σε γήπεδα 5×5 ή σε ερασιτεχνικές κατηγορίες σε όλο τον κόσμο; Γι’ αυτούς δεν μαθαίνει ποτέ κανείς γιατί είναι μακριά από τη δημοσιότητα και φυσικά δεν ήταν ντοπαρισμένοι.

Μία άλλη αιτία είναι ο ανεπαρκής καρδιολογικός έλεγχος και αυτή η αιτία ίσως είναι και η μεγαλύτερη. Από ότι λίγες  ομάδες έχουν στο ιατρικό τους team καρδιολόγο και αυτό είναι λάθος. Ο έλεγχος πρέπει να είναι καθημερινός και όχι να γίνεται περιστασιακά.

Επίσης η καταπόνηση λόγω της προπόνησης είναι ακόμη μία αιτία. Υπάρχει ο μύθος ότι ο πρωταθλητισμός κάνει καλό στην υγεία γιατί τον μπερδεύουμε με τον αθλητισμό. Θα πρέπει να γνωρίζετε ότι  Αντίθετα, γνωρίζουμε ότι ένας αθλητής έχει αυξημένη πιθανότητα για αιφνίδιο θάνατο κατά δυόμισι φορές περισσότερο από το απλώς ασκούμενο άτομο. Η άσκηση αναμφισβήτητα ωφελεί την καρδιά, όχι όμως ο πρωταθλητισμός».

Η αντιμετώπιση παρόμοιων προβλημάτων

Σύμφωνα με την Ευρωπαϊκή Καρδιολογική Εταιρία οι άξονες γενικά πάνω στους οποίους στηρίζεται μια στρατηγική αντιμετώπισης του αιφνιδίου θανάτου στους νέους και ιδιαίτερα στους αθλητές είναι οι εξής:

• Εντόπιση των ομάδων υψηλού κινδύνου ανάμεσα στους νέους και στους αθλητές.

• Προαγωνιστικός έλεγχος των αθλητών και αθλουμένων.

• Χρήση φιλικών απινιδωτών στους χώρους άθλησης.

Τα άτομα υψηλού κινδύνου ανάμεσα στους νέους και αθλητές είναι αυτοί που:

1. Έχουν οικογενειακό ιστορικό αιφνιδίου θανάτου, ιδιαίτερα νεαρού μέλους της οικογένειας.

2. Έχουν διάγνωση κληρονομικού καρδιαγγειακού νοσήματος στην οικογένεια.

3. Εμφανίζουν συμπτώματα.

Tα βασικά μέτρα ελέγχου που προτείνει η Ευρωπαϊκή Καρδιολογική Εταιρεία είναι τα εξής:

α. Κλινική εξέταση

β. Ατομικό και οικογενειακό ιστορικό

γ. Ηλεκτροκαρδιογράφημα

[dynamic-sidebar id=”post-area-diabaste”]