Εκεί πραγματοποιήθηκε το 1ο Φεστιβάλ Φιλίας, Πολιτισμού και Γαστρονομίας, από τις 22 έως και τις 24 Σεπτεμβρίου 2023, με οικοδέσποινα τη βραβευμένη σεφ Μαρία Εκμεκτσίογλου, η οποία συνδέεται με τον συγκεκριμένο τόπο και είχε την ιδέα για τη διοργάνωση του Φεστιβάλ.
Τουρκία: Ο «Ε.Τ.» στο 1ο Διεθνές Φεστιβάλ Φιλίας, Πολιτισμού και Γαστρονομίας του Φέτιγιε (Fethiye)
Την εκμυστηρεύτηκε στον δήμαρχο της πόλης, Αλίμ Καρατζά (Alim Karaca), καθώς και στην αεικίνητη και δραστήρια κυρία δημάρχου, Τζιγντέμ Καρατζά (Çiğdem Karaca), η οποία είναι και πρόεδρος του Συλλόγου Γυναικών Λυκίας, εκείνη το πήρε προσωπικά, ενθουσιάστηκε, κίνησε γη και ουρανό και μέσα σε μερικές μόνο εβδομάδες το όνειρο έγινε πραγματικότητα.
Σε αυτήν τη γιορτή, όπως εξελίχθηκε, ο ελληνικός πολιτισμός είχε περίοπτη θέση, με τον «Ζορμπά» του Μίκη Θεοδωράκη να ταξιδεύει στο Φέτιγιε και να χορεύεται από τουρκικό χορευτικό σχήμα, ντυμένο στα μαύρα με κόκκινα ζωνάρια στη μέση, κατά την έναρξη του Φεστιβάλ. Οπως και «Το Πέλαγο είναι βαθύ» του Μάνου Χατζιδάκι, που ακούστηκε με τη φωνή του Γιώργου Νταλάρα και χόρεψε (χασάπικο) ένα ζευγάρι Τούρκων χορευτών ντυμένο στα λευκά. Ακούστηκαν και άλλα τραγούδια κορυφαίων Ελλήνων συνθετών και ερμηνευτών, όπως και νεότερων, τα οποία προκάλεσαν συγκίνηση τόσο στους Τούρκους όσο και στους Ελληνες σεφ και δημοσιογράφους, που βρεθήκαμε σε αυτήν τη μοναδική διοργάνωση, που στόχος είναι να γίνει θεσμός και να καθιερωθεί στην πόλη. Η φιλοξενία ήταν πράγματι θεαματική.
Τουρκία: Εναρξη
» Την πρώτη ημέρα του Φεστιβάλ ο δήμαρχος της πόλης κήρυξε την έναρξη, ευχαρίστησε θερμά τη Μαρία Εκμεκτσίογλου, την οποία και βράβευσε για την προσφορά της στη διοργάνωσή του. Μετά οι κουζίνες πήραν φωτιά, τα μάτια άναψαν και οι διακεκριμένοι σεφ, Ελληνες και Τούρκοι, που έφθασαν ειδικά για τη διοργάνωση, άρχισαν να μαγειρεύουν. Τα αρώματα και οι γεύσεις αναμίχθηκαν, με το κοινό της πόλης να γεμίζει ασφυκτικά όλο τον χώρο όπου στήθηκε η γιορτή, δίπλα από το λιμάνι, να δοκιμάζει πιάτα και να χαίρεται πραγματικά με το Φεστιβάλ.
Η Μαρία Εκμεκτσίογλου δημιούργησε μια πολύ ιδιαίτερη συνταγή: γεμιστά με γαλάζια καβούρια, που βρίσκονται σε αφθονία στην περιοχή. Ο καταξιωμένος σεφ του Ναυτικού Ομίλου Ρόδου, Λυσίμαχος Δράκος, έδωσε τη δική του πινελιά με μία μοναδική συνταγή με θαλασσινά και ζυμαρικά. Η Σύμια σεφ Δικαία Μαραβέλια απογείωσε ένα από τα πιο παραδοσιακά πιάτα της Σύμης, την αθερόπιτα. Η Αννίτα Ζάχου, από τη Μύκονο, εμπειρογνώμων δοκιμάστρια παρθένων ελαιολάδων, ειδική στη γευστική αρμονία μεταξύ ελαιολάδου και φαγητού, ιδρύτρια του «Mykonos olive oil tasting» και πρωτοπόρος του εναλλακτικού τουρισμού στην Ελλάδα, ενθουσίασε με τη γευσιγνωσία ελαιολάδου.
Στον κόσμο των παραδοσιακών γεύσεων της Ανατολής μάς ξενάγησαν οι αναγνωρισμένου κύρους σεφ της Κωνσταντινούπολης Ilhan Onay και Audin Demir. Ακαδημαϊκοί και δημοσιογράφοι από την Κωνσταντινούπολη, καθώς και δημοσιογράφοι από το τουριστικό Μπόντρουμ, μίλησαν για τη γαστρονομία, τον τουρισμό, τις χαμένες γεύσεις, την παράδοση, τις κλιματολογικές αλλαγές και το πόσο αυτές επηρεάζουν τη ζωή μας.
Τουρκία: Διαγωνισμός
» Τη δεύτερη ημέρα η γιορτινή ατμόσφαιρα συνεχίστηκε με τον διαγωνισμό μαγειρικής, στον οποίο συμμετείχαν γυναίκες και άντρες από τους συλλόγους 41 χωριών της περιοχής. Τα πιάτα τους δοκίμασαν οι σεφ, οι οποίοι και ξεχώρισαν τρία από αυτά τα οποία βραβεύθηκαν. Η νικήτρια κέρδισε και μία ηλεκτρική κουζίνα και άλλα σκεύη μαγειρέματος, τα οποία δώρισε στην πρώτη κοπέλα που θα παντρευόταν στο Φέτιγιε, αμέσως μετά τη διοργάνωση. Οι διαγωνιζόμενοι χρησιμοποίησαν ολόφρεσκα υλικά του τόπου, που είναι εξαιρετικά εύφορος. Η λαϊκή αγορά της πόλης, την οποία περπατήσαμε το πρωί της ίδιας ημέρας, ήταν γεμάτη φρούτα εξωτικά, πεπόνια ολόγλυκα, μυρωδάτα μπαχαρικά, είδη τσαγιού που μοσχοβολούσαν, ολόφρεσκα λαχανικά και ζαρζαβατικά. Αληθινή πανδαισία χρωμάτων και αρωμάτων.
Η φιλοξενία που μας δόθηκε απλόχερα ήταν τόση, που στο τέλος της δεύτερης ημέρας, ο δήμαρχος της πόλης βράβευσε ακόμα και εμάς τους Ελληνες δημοσιογράφους, που επισκεφθήκαμε το 1ο Φεστιβάλ, για τη συμβολή μας στη διάδοσή του.
Τουρκία: ΜΑΡΙΑ ΕΚΜΕΚΤΣΙΟΓΛΟΥ
«Να καθίσουμε, Ελληνες και Τούρκοι, γύρω από ένα τραπέζι»
«Αποφασίσαμε να δημιουργήσουμε ένα Φεστιβάλ Γαστρονομίας, Πολιτισμού και Φιλίας, το οποίο θα ενώνει τις δύο πλευρές του Αιγαίου», λέει στον «Ε.Τ.» της Κυριακής η κορυφαία Ελληνίδα σεφ Μαρία Εκμεκτσίογλου, η οποία συνδέεται στενά με την περιοχή, καθώς εδώ και τρία χρόνια λειτουργεί το εστιατόριό της, το παραδεισένιο «Mayikas», σ’ ένα μικρό, πανέμορφο νησάκι, μερικά μόνο λεπτά με το βαρκάκι από την ακτή του Fethiye, έχοντας στο πλευρό της, σε αυτό της το βήμα, τον γιο της, Πασχάλη Αφθονίδη.
Τουρκία: Δύο κουλτούρες
Γεννημένη στην Κωνσταντινούπολη, όπου διατηρούσε εστιατόριο για πολλά χρόνια, η Μαρία Εκμεκτσίογλου ενώνει μέσα της και τις δύο κουλτούρες. Τιμά τη βυζαντινή καταγωγή της οικογένειάς της, που έχει τις ρίζες της στο 1613, όπως αναφέρει με υπερηφάνεια. Φιλική, χαμογελαστή, μια ανοιχτή αγκαλιά για όλους, εκτός από βραβευμένη για τα πιάτα της, είναι επίσης καθηγήτρια Γαστρονομίας και συγγραφέας, με πολύ επιτυχημένες τηλεοπτικές εκπομπές μαγειρικής στο ενεργητικό της.
«Σκεφτόμουν αυτό το Φεστιβάλ εδώ και καιρό, όμως συνέβησαν διάφορα γεγονότα, όχι ευχάριστα, όπως οι πλημμύρες στη Θεσσαλία ή οι φωτιές στη Ρόδο, οπότε το αφήναμε… Ωστόσο, θελήσαμε να δώσουμε χαρά στους ανθρώπους και το προχωρήσαμε, με σκοπό η Ελλάδα να έχει ενεργό συμμετοχή. Ηθελα κάτι πρωτοπόρο και δημιουργικό. Να καθίσουμε όλοι, Ελληνες και Τούρκοι, γύρω από ένα τραπέζι. Η γαστρονομία ενώνει. Οι γεύσεις έχουν μνήμη, δάκρυ, ζωή. Ειδικά σε αυτόν τον τόπο, όπου έζησαν πολλοί Ελληνες, καθώς εδώ ήταν η παλιά Μάκρη, η γη της Λυκίας, το χωριό Λιβίσι, που πλέον είναι εντελώς εγκαταλελειμμένο, μια πόλη-φάντασμα. Υπάρχει, βέβαια, η τραγωδία της ανταλλαγής, όμως σκέφτηκα γιατί αυτοί οι τεντζερέδες να μείνουν κρύοι και παγωμένοι και να μην τους ξαναζεστάνουμε; Η αγάπη και η φιλία μπορούν να τους ξαναζεστάνουν. Είπα την ιδέα μου στον δήμαρχο της πόλης, Αλίμ Καρατζά, ο οποίος είναι φιλέλληνας, και στη γυναίκα του, Τζιγντέμ, η οποία ήταν πολύ θετική και κίνησε τα νήματα, ώστε να πραγματοποιηθεί το Φεστιβάλ».
Τουρκία: ΑΛΙΜ ΚΑΡΑΤΖΑ
«Ανοίξαμε την πόρτα μας στους Ελληνες επισκέπτες»
Από την πλευρά του ο δήμαρχος του Φέτιγιε, Αλίμ Καρατζά, μας λέει: «Θελήσαμε το Φεστιβάλ να γίνει η αφορμή ώστε να ανοίξουμε την πόρτα μας και να επισκέπτονται, όσοι περισσότεροι Ελληνες είναι δυνατόν, τις περιοχές της Ανατολίας, του Αιγαίου και της Μεσογείου. Θέλουμε να προχωρήσουμε μαζί σ’ έναν δρόμο φιλίας, διότι μας ενώνουν ο πολιτισμός και η γαστρονομία». Επίσης, προσθέτει: «Επιθυμούμε να συνδέουν τις δύο ακτές αγάπη και ειρήνη και με αφορμή το Φεστιβάλ να αρχίσει μια περίοδος που οι Ελληνες θα έρχονται στις περιοχές μας για να διασκεδάσουν και για να περπατήσουν και πάλι στα ιστορικά μέρη που οι δύο λαοί συνυπήρχαν για αιώνες».
Τουρκία: Παράπονο
Η αεικίνητη πρώτη κυρία της πόλης, Τζιγντέμ Καρατζά, συμπληρώνει το δικό της παράπονο: «Ενώ στο Φέτιγιε ζουν μόνιμα άνθρωποι που έχουν έρθει από πολλές και διαφορετικές χώρες, με πρώτους τους Αγγλους που έρχονται εδώ όταν πλέον έχουν πάρει τη σύνταξή τους, δυστυχώς δεν έχουμε καθόλου Ελληνες. Θέλουμε να ανεβάσουμε την επισκεψιμότητα των Ελλήνων και να έρθουν και πάλι να μένουν μόνιμα εδώ, στο Φέτιγιε, όπως ζούσαν για πολλούς αιώνες και μοιράζονταν την ευτυχία, τη δυστυχία, το φαγητό τους». Η κ. Τζιγντέμ Καρατζά κάνει μνεία στην ελληνοτουρκική φιλία και με πολύ θερμά λόγια αναφέρεται στη βοήθεια που έστειλαν οι Ελληνες όταν εκείνοι το χρειάστηκαν: «Οταν είχαμε πρόβλημα, όπως με τους σεισμούς ή με τις φωτιές στα δάση, απευθυνθήκαμε σ’ εσάς, τους Ελληνες γείτονές μας, και ανταποκριθήκατε στέλνοντας βοήθεια, αεροπλάνα και ελικόπτερα. Στον σεισμό στείλατε ομάδες διάσωσης. Θεωρώ ότι είμαστε πολύ κοντινοί φίλοι. Γιατί να μη μοιραζόμαστε και τα καλά μας, τα πιάτα μας, τη γαστρονομία μας; Εχουμε πολλά κοινά στοιχεία τόσο στη μουσική όσο και στον πολιτισμό γενικότερα».
Η κ. Τζιγντέμ Καρατζά και τις τρεις ημέρες του Φεστιβάλ ήταν ντυμένη με ρούχα μοδάτα, φτιαγμένα στον αργαλειό από τις κυρίες του Συλλόγου Γυναικών της Λυκίας. «Δεν είχαμε παρά δύο μόνο αργαλειούς και αγόρασα είκοσι αργαλειούς, ώστε κάθε γυναίκα να έχει τον δικό της και να δημιουργεί ρούχα, τα οποία πουλάμε και στο εξωτερικό. Συνεργαζόμαστε πλέον με ονομαστούς fashion designers στην Κωνσταντινούπολη και την Ισπανία και έχουμε κάνει τα ρούχα μας μόδα. Εχουμε fashion shows στην Αγκυρα, στην Κωνσταντινούπολη κ.λπ. Πλέον όλοι ξέρουν τα ρούχα μας με το όνομα Λύκια, από την περιοχή που σημαίνει φως».
Καταλήγοντας σημειώνει την αξία της φιλίας ανάμεσα στους δύο λαούς, που είναι και ο πρώτος στόχος του Φεστιβάλ, επισημαίνοντας ότι «η φιλία μπορεί να παραμερίσει κάθε πολιτική ή θρησκευτική διαφορά, κάθε διαφορά στη γλώσσα και να μας ενώσει πραγματικά».
Τουρκία: Επίσκεψη στο εγκαταλελειμμένο χωριό Λιβίσι
Το εγκαταλελειμμένο χωριό Λιβίσι.
Στο πλαίσιο του ταξιδίου μας στο Φέτιγιε επισκεφθήκαμε και το εγκαταλελειμμένο χωριό Λιβίσι, ένα χωριό-φάντασμα, όπου πλέον δεν υπάρχει ψυχή, όμως η ζωή έχει αφήσει έντονο το ίχνος της εκεί.
Επιβλητικό με τα εκατοντάδες κτίσματα και τις εκκλησίες να ξεχωρίζουν, το χωριό λειτουργεί σήμερα ως μουσείο, που είναι επισκέψιμο από τους τουρίστες. Στέκει σκαρφαλωμένο στην πλαγιά εντελώς άδειο και ερημωμένο από τότε που έφυγαν οι τελευταίοι κάτοικοί του της Ανατολίας το 1923 με την ανταλλαγή των πληθυσμών. Με έναν περίεργο τρόπο νιώθεις, καθώς περπατάς ανάμεσα στα χαλάσματα, τη θλίψη που κουβαλά ο τόπος. Στις εκκλησίες οι ψηφιδωτές τοιχογραφίες των αγίων έχουν ξυστεί μετά μανίας, ενώ ένα από τα σπίτια έχει γίνει οστεοφυλάκιο των προγόνων μας. Μια κιβωτός δύσκολης μνήμης, που χρήζει εξαγνισμού, πριν ο χρόνος τη μετατρέψει σε ερείπιο.
Ειδήσεις σήμερα
Πέθανε ο εργατολόγος Γιώργος Ρωμανιάς
Η αλήθεια για το ΟΑΚΑ – Η επικινδυνότητα, οι αντιδράσεις και τα νέα έργα 57 εκ. ευρώ