Μια συναρπαστική περιήγηση στη ζωή και το έργο του Ισπανού, κορυφαίου εκπροσώπου του σουρεαλισμού του 20ού αιώνα ζωντανεύει μέσα από οθόνες 500 m² και γυαλιά VR εικονικής πραγματικότητας στο Ιδρυμα Μείζονος Ελληνισμού, Κέντρο Πολιτισμού «Ελληνικός Κόσμος». Μετά το Λονδίνο, τη Βαρκελώνη, την Κοπεγχάγη και το Βερολίνο, η διεθνής έκθεση «Dali Cybernetics – The Immersive Experience» παρουσιάζεται ανασχεδιασμένη στην Αθήνα και μας ταξιδεύει στις επιρροές του ζωγράφου, από τον υπερρεαλισμό και τον Φρόιντ στα Μαθηματικά και την Πληροφορική. Ο θαυμαστός κόσμος του πρωτοπόρου καλλιτέχνη συνομιλεί με το σήμερα, με τις νέες τεχνολογίες έκθεσης, καθώς φαίνεται πως έχουν ανοίξει νέους δρόμους στον τρόπο με τον οποίο αντιλαμβανόμαστε και βιώνουμε την τέχνη.

«Επειδή εγώ γίνομαι καμιά φορά ζωγράφος, οι άνθρωποι πιστεύουν ότι είμαι καλλιτέχνης. Το πραγματικό μου ενδιαφέρον είναι οι Κυβερνοεπιστήμες (Cybernetics), η Κβαντική Φυσική και η Βιολογία», έλεγε ο Σαλβαδόρ Νταλί, ο οποίος πίστευε ότι για να επιβιώσει η ζωγραφική, θα πρέπει να συνδεθεί με τη χρήση των θετικών επιστημών.

Δύο ενότητες

Σύμφωνα με τον αρχιτέκτονα της έκθεσης Στράτο Χατζηιωαννίδη η έκθεση «Dali Cybernetics – The Immersive Experience» αναπτύσσεται σε δύο άξονες, όπως μαρτυρά ο τίτλος της. Οι επισκέπτες της έκθεσης συναντούν τη σχέση του Νταλί με τις επιστήμες και το πώς αυτές επηρέασαν το έργο του, αλλά και τον τρόπο παρουσίασής τους, όπου ο ψηφιακός κόσμος συναντά την τέχνη.

«Στην έκθεση γίνεται χρήση νέων τεχνολογιών για την παρουσίαση της ιστορίας του μεγάλου Ισπανού καλλιτέχνη», σημειώνει ο κ. Χατζηιωαννίδης και μας ξεναγεί στις τεχνολογίες παρουσίασης, όπως τα δωμάτια εμβύθισης, όπου «βουτάμε» μέσα στην τέχνη του Νταλί, «στο μυαλό μιας ιδιοφυΐας», στην τέχνη και την τεχνολογία, οι οποίες, όταν συνδυάζονται, γεννούν ένα «επαναστατικό θέαμα» μέσω της εικονικής πραγματικότητας (Virtual Reality 360), ενώ «μέρη της παρουσίασης είναι φτιαγμένα με τη χρήση Τεχνητής Νοημοσύνης».

Η έκθεση βασίζεται στην Κβαντική Φυσική, στην τέταρτη διάσταση, στην οπτική, στην ιερή γεωμετρία και την αλληλουχία DNA, όπως ερμηνεύονται από τον Νταλί μέσα από τα έργα του. Επίσης, πρωταγωνιστές της έκθεσης είναι οι πίνακες του Νταλί, όπου συμφιλιώνεται η πίστη στον Θεό με την επιστήμη. Μεταξύ άλλων, οι επισκέπτες εισέρχονται σε μια «Διαδραστική Στοά», όπου προβάλλονται ψηφιοποιημένα επαναλαμβανόμενα στοιχεία από την εικονογραφία του. Το «ταξίδι στο μυαλό μιας ιδιοφυΐας» μάς οδηγεί στους διαδρόμους της έκθεσης, στα γνωστά έργα του Νταλί, με επεξηγήσεις σε πίνακες πληροφοριών, με χρονική σειρά, παράλληλα με τις φάσεις της ζωής του Καταλανού καλλιτέχνη. Ο Νταλί ήταν παθιασμένος με την επιστήμη, την οποία και μελετούσε σε βάθος. Αυτό το αντιλαμβανόμαστε από τα εκατοντάδες βιβλία που είχε για τη Φυσική, την Κβαντική Μηχανική, τη Βιολογία, την Οπτική και τα Μαθηματικά. Η βιτρίνα που εκτίθεται περιέχει μερικά από τα βιβλία που ο Νταλί είχε συλλέξει στη βιβλιοθήκη του.

«Συναρπαστική εμπειρία για όλες τις ηλικίες»

Στην ερώτηση σχετικά με τον νέο τρόπο προσέγγισης θεάματος μέσα από εντυπωσιακά ψηφιακά εργαλεία έκθεσης, ο κ. Χατζηιωαννίδης τονίζει πως η τεχνολογία κάνει «την τέχνη προσβάσιμη σε όλους και τη φέρνει πιο κοντά σε ανθρώπους που δεν έχουν τη δυνατότητα να έρθουν σε επαφή με το αντικείμενο. Στην Ελλάδα, για παράδειγμα, δεν υπάρχει μουσείο αφιερωμένο στον Νταλί. Επίσης, υπάρχει μερίδα του κοινού που δεν έχει τη δυνατότητα να ταξιδέψει στο εξωτερικό και να βιώσει την αίσθηση του να στέκεσαι μπροστά από έναν αυθεντικό πίνακα ενός τόσο σημαντικού καλλιτέχνη. Επίσης, η νέα γενιά, η οποία ζει μέσα σε μια οθόνη και βομβαρδίζεται από εικόνες, δεν έχει πλέον τη συγκέντρωση να παρακολουθήσει μια αναλογική έκθεση. Τη βρίσκει βαρετή και παρωχημένη. Με αυτόν τον τρόπο παρουσίασης κεντρίζεις αμέσως το ενδιαφέρον του νεανικού κοινού, που βιώνει μια συναρπαστική εμπειρία. Καταλήγουμε, λοιπόν, στο ότι υπάρχει μια προοπτική πως όλοι αυτοί οι καλλιτέχνες, που δεν ξέρουμε αν θα ξαναϋπάρξουν, δεν θα ξεχαστούν και θα συνεχίσουν να αποτελούν αντικείμενο μελέτης και να θαυμάζονται στο διηνεκές».