Η τεράστια και ανεκτίμητη κληρονομιά που αφήνει στη χώρα μας, το ανασκαφικό, το αναστηλωτικό και το συγγραφικό έργο του καθηγητή Αρχαιολογίας Πέτρου Θέμελη θα αποτελεί φωτεινό παράδειγμα και πηγή γνώσης για τις επόμενες γενιές.

Ολοι όσοι είχαν την τύχη να συνεργαστούν μαζί του μιλούν για τον μέντορα και οικείο πολυπράγμονα άνθρωπο, εμπνευστή και ρεαλιστή, σημαιοφόρο και αφοσιωμένο επιστήμονα.

Χάρη σε εκείνον η Αρχαία Μεσσήνη σήμερα είναι η καλύτερα σωζόμενη πόλη της Ελληνιστικής Περιόδου στον ελλαδικό χώρο, το όραμά του στο οποίο αφιέρωσε τη ζωή του. Δεν είναι μόνο ο πλούτος γνώσεων που διέθετε, είναι το επαγγελματικό και το επιστημονικό ήθος, η δέσμευσή του στην κοινωνία για την αγάπη του στον άνθρωπο και η χαρισματική διαθεσιμότητά του να συνομιλήσει με κάθε επισκέπτη -κάθε ηλικίας- της Αρχαίας Μεσσήνης πέρα από τα διδακτικά στερεότυπα!

Στα 87 του χρόνια ο Πέτρος Θέμελης πέρασε στην αιωνιότητα, ύστερα από ραγδαία επιδείνωση της υγείας του. Το ύστατο «χαίρε» στον καθηγητή θα δοθεί την Πέμπτη 2 Νοεμβρίου και ώρα 14:00 στον αρχαιολογικό χώρο της Αρχαίας Μεσσήνης.

«Ο αρχαιολογικός χώρος της Αρχαίας Μεσσήνης μού δίνει δυνάμεις και μια ενέργεια που κι εγώ δεν καταλαβαίνω από πού προέρχεται», είχε ομολογήσει με πατρική στοργή σε συνέντευξή του στον «Ελεύθερο Τύπο της Κυριακής» στις 12/6/2022.

Αυτοχαρακτηριζόταν τότε «γραφιάς και σκαφτιάς». Δεν μου το έλεγε αστειευόμενος. Τουναντίον, με αυτό τον απλό και ουσιαστικό τρόπο μου εξήγησε τα βασικά που κάνει ένας αρχαιολόγος: σκάβει και, ως συνέπεια, αποκαλύπτει, αναδεικνύει και γράφει… «Μοιράζω το χρόνο μου ανάμεσα στον αρχαιολογικό χώρο τη μισή μέρα και την υπόλοιπη μπροστά στο κομπιούτερ και γράφω. Αυτή είναι η ζωή μου», έλεγε.

«Η Μεσσήνη είναι ένας σημαντικός αρχαιολογικός χώρος για τη Μεσσηνία. Δεν είναι δικός μου, εγώ θα φύγω κάποια στιγμή. Κάθομαι εδώ γιατί έχω ακόμα αντοχές. Θα μπορούσα να έχω φύγει νωρίτερα. Κι όμως, μένω εδώ από το 1986, από αγάπη και πείσμα να γίνει κάτι πριν φύγω και για να είμαι σίγουρος ότι αυτός ο χώρος δεν θα καταστραφεί».

Η μεγάλη του αγωνία ήταν η πρωτοποριακή για την εποχή του «ολιστική προσέγγιση» του αρχαιολογικού χώρου μέσα από το πνεύμα της λεγόμενης αειφόρου ανάπτυξης. Επέμενε να ολοκληρώνονται έγκαιρα και σωστά οι υποδομές γύρω από την Αρχαία Μεσσήνη ως πολιτιστικός προορισμός.

Οι σπουδές, οι ανασκαφές και η ακαδημαϊκή πορεία

Ο Πέτρος Θέμελης γεννήθηκε το 1936 στη Θεσσαλονίκη κι ολοκλήρωσε τις βασικές σπουδές του στο Πειραματικό Σχολείο του Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης. Απέκτησε Πτυχίο Ιστορίας και Αρχαιολογίας από τη Φιλοσοφική Σχολή του ίδιου πανεπιστημίου. Γιος του σημαντικού υπερρεαλιστή ποιητή Γιώργου Θέμελη, είχε την τύχη να έρθει σε επαφή, από μικρή ηλικία, με την πυκνή πνευματική κίνηση της μεταπολεμικής Θεσσαλονίκης.

Οι εμπειρίες που τον διαμόρφωσαν, μαζί με τις σπουδές του, τον οδήγησαν στο Αρχαιολογικό Ινστιτούτο του Πανεπιστημίου του Mονάχου. Το 1962 προσελήφθη ως επιστημονικός βοηθός στην Αρχαιολογική Υπηρεσία της πόλης. Το διάστημα 1963-1980 ήταν επιμελητής και έφορος αρχαιοτήτων στις Αρχαιολογικές Περιφέρειες Ηλείας-Μεσσηνίας, Αττικής, Εύβοιας, Φωκίδος-Λοκρίδας και Αιτωλοακαρνανίας, ενώ το διάστημα 1977-1980 ήταν διευθυντής του Αρχαιολογικού Μουσείου των Δελφών.

Από το 1984 ως το 2004 διετέλεσε καθηγητής Κλασικής Αρχαιολογίας στο Τμήμα Ιστορίας και Αρχαιολογίας του Πανεπιστημίου Κρήτης στο Ρέθυμνο, ενώ επίσης συμμετείχε ως διευθυντής ή μέλος ανασκαφικών ομάδων στη Βεργίνα, στην Πέλλα, στην Ολυμπία, στους Δελφούς, στην Ερέτρια και στο Κάλλιο.

Από το 1986 ασχολήθηκε με το έργο ζωής του στη διεύθυνση της ανασκαφής, της αποκατάστασης και της ανάδειξης της Αρχαίας Μεσσήνης, όπου κι αφοσιώθηκε με αυταπάρνηση επί σχεδόν τέσσερις δεκαετίες! Επίσης, διετέλεσε ιδρυτικό και εξέχον μέλος του σωματείου «Διάζωμα».

ΣΥΛΛΥΠΗΤΗΡΙΑ

«Yπήρξε ένας μεγάλος Ελληνας»

«Ο Θέμελης υπήρξε ένας μεγάλος Ελληνας. Γιατί αφήνει πολύτιμη κληρονομιά του το φως που εκείνος φρόντισε να εκπέμπει πάντα στο χρόνο η εθνική μας κληρονομιά», σημείωσε ο πρωθυπουργός, Κυριάκος Μητσοτάκης, εκφράζοντας την οδύνη και τα συλλυπητήριά του σε ανάρτησή του.

«Ο Πέτρος Θέμελης ενσάρκωσε παραδειγματικά έναν σπάνιο συνδυασμό, καθώς υπήρξε συγχρόνως άνθρωπος του πεδίου, της έρευνας και της θεωρίας», σημείωσε η υπουργός Πολιτισμού, Λίνα Μενδώνη, στον αποχαιρετισμό της. «Αποχαιρετούμε με οδύνη τον Πέτρο Θέμελη, τον διακεκριμένο επιστήμονα, τον εμπνευσμένο πανεπιστημιακό δάσκαλο, τον πολύτιμο και πάντα διαθέσιμο συνεργάτη, έναν ακριβό μας φίλο. Δεν υπήρξε μόνο πρότυπο αρχαιολόγου, αφοσιωμένου ολόψυχα στη συστηματική ανασκαφική έρευνα και τη διδασκαλία. Ηταν ένας εξαιρετικά πολυμερής άνθρωπος, με αταλάντευτες ουμανιστικές αρχές, πρωτοπόρος της εποχής του», δήλωσε επίσης η κ. Μενδώνη εκφράζοντας τα συλλυπητήριά της. «Με τον Πέτρο συνεργαστήκαμε πολύ και σε πολλά επίπεδα. Οχι πάντα εύκολα, όχι πάντα ανέφελα, καθώς πολλές φορές παραπονιόταν ότι η Πολιτεία δεν πρόσεχε όσο θα έπρεπε την Αρχαία Μεσσήνη», ανέφερε η υπουργός Πολιτισμού και θυμάται τα λόγια του το βράδυ των 85ων γενεθλίων του στην Αρχαία Μεσσήνη. «Οταν φεύγαμε, μου λέει: “Μην ξεχάσεις ποτέ ότι οι πέτρες στη Μεσσήνη μού μιλάνε και μου λένε πού θέλουν να τις βάλω. Και πρέπει να τις βάλω”».

Η νεκρώσιμος ακολουθία θα πραγματοποιηθεί την Τετάρτη 1η Νοεμβρίου και ώρα 11:00 π.μ. στην εκκλησία της Αγίας Ειρήνης επί της οδού Αιόλου, στην Αθήνα. Την Πέμπτη 2 Νοεμβρίου και ώρα 14:00 θα ακολουθήσει η ταφή του στον αρχαιολογικό χώρο της Αρχαίας Μεσσήνης.

Ειδήσεις σήμερα

Η αποστολή της κυβέρνησης