Μία μικρή, πλούσια σε συμβολισμούς έκθεση προσθέτει νέα στοιχεία στην επιχειρηματολογία για την επανένωση των Γλυπτών του Παρθενώνα. Με την ευκαιρία των 200 χρόνων από το θάνατο του Λόρδου Βύρωνα, το Μουσείο της Ακρόπολης τιμά τη μνήμη του και διοργανώνει την έκθεση «Ο Παρθενώνας και ο Βύρωνας» στο φουαγιέ του ισογείου του.

Το πρωτότυπο διαβατήριο του Βύρωνα, ένα αναπάντεχο, πραγματικό επίσημο σουλτανικό έγγραφο, που εκτίθεται για πρώτη φορά στο Μουσείο της Ακρόπολης, γίνεται η αφορμή να ανατρέξουμε στο «φιρμάνι» του Ελγιν, το οποίο -υποτίθεται- του επέτρεπε την αφαίρεση των Γλυπτών του Παρθενώνα. Χθες το πρωί, οι πρώτες ομάδες τουριστών από κάθε γωνιά του κόσμου είχαν την ευκαιρία να περιηγηθούν στην πρωτότυπη έκθεση, όπου παρουσιάζεται εύληπτα και κατανοητά η εξαιρετικά ενδιαφέρουσα πτυχή της τυπολογίας ενός κανονικού σουλτανικού φιρμανιού, που φαίνεται να ενισχύει την επιχειρηματολογία για την επιστροφή των Γλυπτών του Παρθενώνα στη γενέθλια γη τους. Στην έκθεση, που ξεκινάει σήμερα επίσημα, βλέπουμε, ανάμεσα σε άλλα, τόσο το φιρμάνι-διαβατήριο του Ελγιν όσο και το φιρμάνι-διαβατήριο του Βύρωνα του 1810.

«Ο Λόρδος Βύρωνας συμβάλλει στον αγώνα της Ελλάδας για την επανένωση των Γλυπτών», είπε χθες, στον «Ε.Τ.», ο Αμερικανός Κέισον, αμέσως μετά τη σύντομη ξενάγησή του στη νέα έκθεση, που αφηγείται συνδυαστικά την εικόνα της Ακρόπολης και του Παρθενώνα πριν από τον Λόρδο Βύρωνα και τη λεηλασία του μνημείου από τον Ελγιν έως τη σύσταση του νεοελληνικού κράτους και την ίδρυση του αρχαιολογικού χώρου της Ακρόπολης το 1834.

Στην έκθεση παρουσιάζεται το πραγματικό σουλτανικό φιρμάνι που επέτρεπε στον Βύρωνα να ταξιδέψει στα εδάφη της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, προσφέροντας μία ακόμα ευκαιρία συζήτησης και κατάρριψης του επιχειρήματος της δήθεν ύπαρξης «φιρμανιού» του Ελγιν, το οποίο -υποτίθεται- του επέτρεπε την αφαίρεση των Γλυπτών του Παρθενώνα. Οπως περιγράφεται, τα σουλτανικά φιρμάνια φέρουν μια συγκεκριμένη τυπολογία. Συγκεκριμένα την tuğra (καλλιγραφικό έμβλημα-μονόγραμμα του σουλτάνου, ψηλά, στην αρχή εκάστου φιρμανιού), κατόπιν ακολουθεί η inscriptio (η διεύθυνση προς τους παραλήπτες) με ευχές και στη συνέχεια έρχεται η salutatio (ο χαιρετισμός προς τους αξιωματούχους) πάλι με ευχές. Ακολουθεί η narratio (η διήγηση, το αφήγημα), δηλαδή το περιεχόμενο της έκθεσης της υπόθεσης για την οποία συντάχθηκε το φιρμάνι, και, τέλος, η corroboratio και η sanctio (η επιβεβαίωση και η επικύρωση της διαταγής). Το φιρμάνι κλείνει με την ημερομηνία και τον τόπο που συντάχθηκε.

Με μια απλή σύγκριση των εγγράφων με το έγγραφο του Ελγιν στην ιταλική γλώσσα -και της αντίστοιχης αγγλικής μετάφρασής του, δηλαδή του δήθεν «φιρμανιού», για όσους ισχυρίζονται ότι υπήρξε επίσημο σουλτανικό φιρμάνι με το οποίο υποτίθεται ότι διδόταν η άδεια για την απόσπαση και την απομάκρυνση από τον Παρθενώνα του γλυπτού του διακόσμου- μπορεί να διαπιστώσει κανείς ότι δεν έχει σχέση με επίσημα σουλτανικά φιρμάνια… Δεν ακολουθούνται στο ιταλικό έγγραφο -και κατά συνέπεια στην αγγλική του μετάφραση που παρουσιάστηκε στο Βρετανικό Κοινοβούλιο το 1816, κατά τη διάρκεια της συζήτησης για την αγορά των Γλυπτών- η σειρά και το τυπικό ενός κανονικού σουλτανικού φιρμανιού. Το πρωτότυπο έγγραφο στην τουρκική γλώσσα και με αραβική γραφή δεν έχει βρεθεί έως σήμερα. Ακόμα, όμως, κι αν υπήρξε, αυτό ήταν έγγραφο από τον αναπληρωτή βεζίρη, ο οποίος δεν είχε δικαίωμα να δώσει άδεια απόσπασης και απομάκρυνσης μαρμάρων, όταν, όπως γνωρίζουμε, τα μάρμαρα ανήκαν στην περιουσία του σουλτάνου και κανείς, εκτός από τον ίδιο, δεν μπορούσε να εκδώσει έγγραφο-φιρμάνι απόσπασής τους.

Μουσείο Ακρόπολης: Να επιστρέψουν τα Γλυπτά ζητούν οι επισκέπτες

Οι επισκέπτες του Μουσείου έχουν επίσης την ευκαιρία να θαυμάσουν την «Εξοδο του Μεσολογγίου» (1827), που ενέπνευσε πολλούς ζωγράφους, όπως τον υπογράφοντα Γάλλο Louis Joseph Toussaint Rossignon.

Επίσης, ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζουν το βιογραφικό σημείωμα και τα αποσπάσματα από τα ποιήματα του Βύρωνα, «Η κατάρα της Αθηνάς» και «Το προσκύνημα του Τσάιλντ Χάρολντ», που αναφέρονται στη βάρβαρη απόσπαση και καταστροφή των αρχιτεκτονικών Γλυπτών του Παρθενώνα από τον Ελγιν, καθώς και την ύπουλη αρπαγή και απομάκρυνσή τους στη συνέχεια. «Τα Γλυπτά του Παρθενώνα πρέπει να επιστρέψουν εδώ, στη χώρα τους», τονίζει επίσης ο 68χρονος Αμερικανός επισκέπτης κατά τη σύντομη συζήτησή μας και δηλώνει ενθουσιασμένος από τη μόνιμη «εξαίσια έκθεση του Μουσείου της Ακρόπολης».

(Info)

• Μουσείο Ακρόπολης
• Για την είσοδο στο φουαγιέ ισογείου του Μουσείου δεν απαιτείται εισιτήριο.

Ειδήσεις σήμερα

Επίδομα γέννησης: Πότε θα δοθούν τα αναδρομικά της ενίσχυσης – Αναλυτικά τα ποσά

Έκθεση ΟΟΣΑ: Σε φόρους και εισφορές το 38,5% του μισθού

Εργάνη: Ρεκόρ 23 ετών στις νέες θέσεις εργασίας τον Μάρτιο