312 ευρήματα από την Μπαζιλικάτα στο Μουσείο Ακρόπολης
Ο πολιτισμός των ανθρώπων της Οινωτρίας, ενός αρχαίου ιταλικού λαού που κατοικούσε στην περιοχή από τον 9ο έως τον 6ο αιώνα π.Χ., επηρεάζοντας τις ακτές του Ιονίου και την ενδοχώρα πριν από τον ελληνικό αποικισμό, ετοιμάζεται να συστηθεί στο κοινό, εγχώριο και διεθνές, στη χώρα μας. Συγκεκριμένα, το Μουσείο Ακρόπολης θα διοργανώσει από τα μέσα Οκτωβρίου έως το τέλος του Ιανουαρίου την περιοδική έκθεση αφιερωμένη στον πολιτισμό της Basilicata (όπως είναι γνωστή η Λουκανία στο νοτιοανατολικό άκρο της Ιταλίας), ενώ που αυτές τις ημέρες θα αποφασιστεί και ο τίτλος της: «Θησαυροί της αρχαίας Basilicata – Η αόρατη κληρονομιά» ή «Η άγνωστη ομορφιά του πολιτισμού της Μπαζιλικάτα 11ος-6ος αιώνας π.Χ.». Τριακόσια δώδεκα ευρήματα και κτερίσματα με τα υπέροχα χάλκινα και κεχριμπαρένια κοσμήματα, τα οποία μαρτυρούν τις αριστοκρατικές κοινωνίες και σημαντικές πολιτιστικές επαφές και ανταλλαγές της Basilicata, θα αφηγούνται τη ζωή από την Εποχή του Σιδήρου σε αυτήν την περίφημη περιοχή και τα στοιχεία διάδοσης του ελληνικού πολιτισμού κατά τον 6ο αιώνα π.Χ. στην περιοδική έκθεση, την επιμέλεια της οποίας συνυπογράφει ο γενικός διευθυντής του Μουσείου Ακρόπολης, Νικόλας Σαμπολίδης, με τον γενικό διευθυντή των Κρατικών Μουσείων της Ιταλίας, Massimo Osanna, και τη διευθύντρια των Εθνικών Μουσείων της Ματέρα, Annamaria Mauro.
291 πολύτιμα ευρήματα από τα σπήλαια στο Αρχαιολογικό Μουσείο Θεσσαλονίκης
Μια εξαιρετικά ενδιαφέρουσα και μεγάλη έκθεση για τα σπήλαια της Βόρειας Ελλάδας ετοιμάζει το Αρχαιολογικό Μουσείο Θεσσαλονίκης. Πρόκειται για την έκθεση με τίτλο «Στη σπηλιά – Ιστορίες από το σκοτάδι στο φως», που θα ξεκινήσει τον Δεκέμβριο και θα διαρκέσει έως και τον Αύγουστο του 2025 και περιλαμβάνει 291 έργα σε ποικίλες κατηγορίες: λίθινα και οστέινα εργαλεία, κεραμικά, γλυπτά, επιγραφές, νομίσματα, χάλκινα εργαλεία και όπλα, πήλινα ειδώλια, χάλκινα και χρυσά κοσμήματα, λατρευτικές εικόνες, ανθρωπολογικό, αρχαιοβοτανολογικό και αρχαιοζωολογικό υλικό, αλλά και χαρακτικά. Ο στόχος της έκθεσης είναι να διερευνηθεί η διαχρονική σχέση του ανθρώπου με το σπήλαιο εξετάζοντας τα κατάλοιπα του υλικού πολιτισμού. Σύμφωνα με πληροφορίες του «Ε.Τ.» της Κυριακής, οι άξονες της εκθεσιακής αφήγησης είναι χρονολογικοί και θεματικοί, με πυρήνα το σπήλαιο προβάλλοντας την πολυσύνθετη διάδρασή του με τον άνθρωπο.
Περισσότερα από 400 ευρήματα από τους ελληνιστικούς χρόνους στο Μουσείο Μπενάκη
Το ελληνιστικό κόσμημα γίνεται ο μεγάλος πρωταγωνιστής της προσεχούς έκθεσης που διοργανώνει το Μουσείο Μπενάκη. Τριακόσια είκοσι δύο αρχαία έργα και σύνολα έργων από Εφορείες Αρχαιοτήτων και μουσεία της χώρας μας, καθώς και από 103 αρχαία έργα από τα μουσεία του εξωτερικού, θα παρουσιασθούν στην περιοδική έκθεση με τίτλο «Τέχνη σε χρυσό – Το κόσμημα στους ελληνιστικούς χρόνους» από 12 Νοεμβρίου έως 27 Απριλίου. Η έκθεση που θα περιλαμβάνει, επίσης, 84 αντικείμενα από τις Συλλογές του Μουσείου Μπενάκη στοχεύει στην πολυεπίπεδη ανάδειξη της κοσμηματοτεχνίας των ελληνιστικών χρόνων (τέλη 4ου αι. π.Χ. – μέσα 1ου αι. π.Χ.), από την πλευρά τόσο της συμβολικής δύναμης του εικονογραφικού θεματολογίου ή συγκεκριμένων κοσμηματικών τύπων όσο και των σύνθετων τεχνικών που χρησιμοποιήθηκαν στον ελλαδικό χώρο μετά τις κατακτήσεις του Μεγάλου Αλεξάνδρου και την εισροή χρυσού και ημιπολύτιμων λίθων από την Ανατολή. Για πρώτη φορά στην Ελλάδα το κοινό θα συναντήσει εργαλεία χρυσοχοΐας του 3ου-2ου αι. π.Χ. και, επίσης, θα γνωρίσει την ανάλυση των τεχνικών κατασκευής με ψηφιακά μέσα, αποτέλεσμα πολυετούς έρευνας. Την επιστημονική επίβλεψη της έκθεσης έχει αναλάβει η επιμελήτρια Προϊστορικών και Αρχαίων Ελληνικών Συλλογών του Μουσείου Μπενάκη, Ειρήνη Παπαγεωργίου.
111 ευρήματα από το Ναυάγιο των Αντικυθήρων στη Βιβλιοθήκη του Ιδρύματος Αικατερίνης Λασκαρίδη
Στον τόπο και την ιστορία του πιο διάσημου ναυαγίου της αρχαιότητας, που συνέβη τον 1ο αιώνα π.Χ., θα μας μεταφέρει μια μεγάλη έκθεση με τα σημαντικότερα ευρήματα που έχουν έλθει στο φως από το πενταετές ερευνητικό πρόγραμμα «Επιστροφή στα Αντικύθηρα» (2021-2025). Το Ιδρυμα Αικατερίνης Λασκαρίδη, σε συντονισμό με το υπουργείο Πολιτισμού, από τα μέσα Νοεμβρίου της τρέχουσας χρονιάς έως τα μέσα Ιανουαρίου 2025 θα προσθέσει νέο φως σε ένα από τα μεγαλύτερα πλοία με το πλουσιότερο φορτίο της αρχαιότητας, η έρευνα του οποίου είναι σε εξέλιξη από την Εφορεία Εναλίων Αρχαιοτήτων και την Ελβετική Αρχαιολογική Σχολή. Εκατόν έντεκα ευρήματα, εξαρτήματα, κομμάτια από το σκαρί και αντικείμενα που μετέφερε το πλοίο, αλλά και ανθρώπινα λείψανα που ανασύρθηκαν από το 2012 μέχρι σήμερα, σπάνε τη σιωπή του βυθού από όπου ανελκύστηκαν και συναντούν το κοινό στην Ιστορική Βιβλιοθήκη του Ιδρύματος (2ας Μεραρχίας 36 και Ακτής Μουτσοπούλου).
«Επί Τάπητος / Υφάνσεις Δημοκρατίας: Από το τοπικό στο παγκόσμιο»
Μια συνεργασία της ΕΠΜΑΣ και του Δημοτικού Θεάτρου Πειραιά
Μπορεί από τον Οκτώβριο να περιμένουμε επίσημες ανακοινώσεις για τις προσεχείς εκθέσεις στην Εθνική Πινακοθήκη – Μουσείο Αλεξάνδρου Σούτσου, ωστόσο σε λίγες μόλις ημέρες προγραμματίζονται τα εγκαίνια της νέας σύγχρονης εικαστική έκθεσης «Επί Τάπητος / Υφάνσεις Δημοκρατίας: Από το τοπικό στο παγκόσμιο». Πρόκειται για μια σύμπραξη της ΕΠΜΑΣ με το Δημοτικό Θέατρο Πειραιά. Από τις 30 Σεπτεμβρίου έως τις 31 Οκτωβρίου η έκθεση δομείται γύρω από την αναζήτηση του «ωραίου», έτσι όπως διερευνάται από την αισθητική (κλάδος της Φιλοσοφίας), με στόχο να συνδέσει την παράδοση με τα διακυβεύματα του παρόντος. Το καλλιτεχνικό δίδυμο «Kalos & Klio», επιλέγοντας αρχετυπικά σύμβολα και αναβιώνοντας παραδοσιακές τεχνικές ταπητουργίας και ύφανσης από την Ελλάδα και την Ασία, παρουσιάζει στο Φουαγιέ του Δημοτικού Θεάτρου Πειραιά μια έκθεση που συνενώνει το χθες και το σήμερα.
«Αρχαία Θράκη και Κλασικός Κόσμος: Θησαυροί από τη Βουλγαρία, τη Ρουμανία και την Ελλάδα», Μουσείο J.P. Getty
Η αρχαία γη της Θράκης γίνεται η μεγάλη πρωταγωνίστρια στο εμβληματικό Μουσείο Γκέτι στο Λος Αντζελες. Ευρήματα που ανακαλύφθηκαν σε εντυπωσιακούς θρακικούς ταφικούς τύμβους συγκροτούν την έκθεση «Αρχαία Θράκη και Κλασικός Κόσμος», που διοργανώνεται στο πλαίσιο μιας σειράς εκθέσεων, που διερευνούν τις σχέσεις των πολιτισμών της ευρύτερης περιοχής της Μεσογείου με τον κλασικό κόσμο. Η συγκεκριμένη έκθεση παρουσιάζει τις πολιτισμικές σχέσεις των Θρακών με τους γειτονικούς λαούς, τους Ελληνες, τους Πέρσες και τους Ρωμαίους από την Υστερη Εποχή του Χαλκού έως και τις αρχές της Ρωμαϊκής Περιόδου, αλλά και ευρύτερα ζητήματα που συνδέονται με την περιοχή της αρχαίας Θράκης. Σημειώνουμε ότι το Μουσείο J. Paul Getty έχει υποβάλει αίτημα δανεισμού τεσσάρων αρχαίων έργων από την Εφορεία Αρχαιοτήτων Εβρου προκειμένου να παρουσιαστούν στην περιοδική έκθεση από τις 4 Νοεμβρίου έως τις 3 Μαρτίου 2025.
110 έργα εξερευνούν 3.000 χρόνια πνευματικής πίστης στο Museum of Fine Arts, Houston
Το Μουσείο Καλών Τεχνών στο Χιούστον της Νέας Υόρκης (Museum of Fine Arts, Houston) προγραμματίζει την περιοδική έκθεση με τίτλο «Ζώντας με τους θεούς: Τέχνη, πεποιθήσεις και λαοί» από τις 27 Οκτωβρίου έως τις 20 Ιανουαρίου, η οποία είναι αφιερωμένη στη σχέση του Θεού και του ανθρώπου. Η εκθεσιακή αφήγηση προσεγγίζει πνευματικές πεποιθήσεις, ανά τους αιώνες και σε ολόκληρο τον κόσμο, και επικεντρώνεται στη δημιουργία έργων τέχνης με απώτερο σκοπό την επικοινωνία των ανθρώπων με το Θείο. Στην έκθεση θα παρουσιαστούν συνολικά 110 έργα (εικόνες, ζωγραφικοί πίνακες, χαρακτικά, έργα γλυπτικής και μικροτεχνίας, νομίσματα, χειρόγραφα και ιερά σκεύη) από τις μόνιμες συλλογές του MFAH και από μεγάλα μουσεία του κόσμου. Σημειώνουμε ότι το Μουσείο Καλών Τεχνών έχει αιτηθεί τον δανεισμό δύο έργων αρμοδιότητας ΕΦΑ Ηρακλείου για να παρουσιαστούν στην έκθεση. Πρόκειται για την δίζωνη εικόνα με τη Φλεγόμενη Βάτο και Αγίους (έτους 1749) από τον Σιναϊτικό Μετοχιακό Ναό του Αγίου Ματθαίου και την εικόνα του Μιχαήλ Δαμασκηνού «Φλεγόμενη βάτος» (έτους 1586‐91) από το Μουσείο Αγίας Αικατερίνης στο Ηράκλειο, καθώς και τέσσερα έργα από τις συλλογές του Μουσείου Μπενάκη.
Μιχαήλ Αγγελος, Λεονάρντο ντα Βίντσι και Ραφαήλ στη Βασιλική Ακαδημία Τεχνών στο Λονδίνο
Στις αρχές του 16ου αιώνα, τρεις τιτάνες της Ιταλικής Αναγέννησης -ο Μιχαήλ Αγγελος, ο Λεονάρντο ντα Βίντσι και ο Ραφαήλ- διασταυρώθηκαν για λίγο στη Ρεπουμπλικανική Φλωρεντία. Η έκθεση στη Βασιλική Ακαδημία Τεχνών, ξεκινώντας με το διάσημο μαρμάρινο γλυπτό Taddei Tondo του Μιχαήλ Αγγέλου, επιχειρεί να εξερευνήσει τη σχέση και την επιρροή του Μιχαήλ Αγγέλου με τον Λεονάρντο ντα Βίντσι και τον Ραφαήλ, που οδήγησαν στη γέννηση της Ευρωπαϊκής Αναγέννησης. Από 9 Νοεμβρίου έως 16 Φεβρουαρίου 2025.
Από τον Μεσαίωνα στους Ρομαντικούς στο Λούβρο
Νέα έκθεση στο Λούβρο, η οποία συγκεντρώνει πάνω από 300 έργα από 90 γαλλικά, ευρωπαϊκά και αμερικανικά ιδρύματα, μας φέρνει σε ένα μοναδικό ταξίδι στην τέχνη της Βόρειας Ευρώπης, φωτίζοντας τις βέβηλες πτυχές του Μεσαίωνα και αποκαλύπτοντας μια συναρπαστική εποχή εκπληκτικής πολυπλοκότητας. Η έκθεση με τίτλο «Οι φιγούρες του ανόητου» διερευνά την εξαφάνιση της φιγούρας του ανόητου με τον Διαφωτισμό και τον θρίαμβο της λογικής και την αναβίωσή της στα τέλη του 18ου αιώνα και σε όλη τη διάρκεια του 19ου. Από τις 16 Οκτωβρίου έως τις 3 Φεβρουαρίου 2025.
Για λάτρεις της εικαστικής τέχνης του 19ου- 20ού αιώνα
Μπέικον στην Εθνική Πινακοθήκη Πορτρέτων στο Λονδίνο
Μια πρωτότυπη έκθεση με τίτλο «Φράνσις Μπέικον: Ανθρώπινη παρουσία» επιχειρεί να διερευνήσει τη βαθιά σχέση του Βρετανού με το πορτρέτο και τους τρόπους με τους οποίους αμφισβήτησε τους παραδοσιακούς ορισμούς του είδους. Περισσότερα από 55 έργα αποτυπώνουν το διεισδυτικό βλέμμα του ζωγράφου σε όσους γνώριζε και αγαπούσε. Από την έκθεση που αφηγείται μέρος της ιστορίας της ζωής του Μπέικον (10 Οκτωβρίου-19 Ιανουαρίου) δεν θα μπορούσαν να λείψουν οι προσωπογραφίες του Φρόιντ και των εραστών του Μπέικον, Πίτερ Λέισι και Τζορτζ Ντάιερ.
ΠΑΡΙΣΙ
Arte Povera
Στο εμβληματικό κτίριο του πρώην Χρηματιστηρίου του Παρισιού, το οποίο αποτελεί σήμερα έδρα της συλλογής Πινό, διοργανώνεται από τις 9 Οκτωβρίου μια μεγάλη έκθεση αφιερωμένη στην Arte Povera. Περισσότερα από 250 ιστορικά και σύγχρονα έργα, καθώς και έργα που έχουν εμπνευστεί από αυτό το σημαντικό ιταλικό καλλιτεχνικό κίνημα της δεκαετίας του ’60, αφηγούνται τόσο τη γέννηση όσο και τη διεθνή απελευθέρωση μέσα από έργα των δεκατριών βασικών πρωταγωνιστών της Arte Povera. Εργα, μεταξύ άλλων, των Τζοβάνι Ανσέλμο, Γιάννη Κουνέλλη, Μάριο και Μαρίζα Μερτζ, Μικελάντζελο Πιστολέτο, Τζουζέπε Πενόνε διηγούνται την Arte Povera υπό την επιμέλεια της διεθνώς αναγνωρισμένης ειδικού στο συγκεκριμένο κίνημα, ιστορικού Τέχνης Καρολίν Κριστόφ Μπακάργκιεφ.