Αέρας ανανέωσης πνέει στην Ορχήστρα, που είναι πιο πλήρης από ποτέ, με 122 μουσικούς να την αποτελούν και ένα πρόγραμμα που περιλαμβάνει ευρύτατο ρεπερτόριο συμφωνικής μουσικής, με πολλά αγαπημένα, ενδιαφέροντα και πρωτοεμφανιζόμενα έργα της διεθνούς και ελληνικής δημιουργίας. Αλλωστε, δεν είναι τυχαίο το φετινό μότο που θέλει να φέρει την «Ανοιξη όλο τον χρόνο».

Σε αυτό το πνεύμα ο Λουκάς Καρυτινός διηύθυνε ήδη στο Μέγαρο Μουσικής τη «Συμφωνία της άνοιξης» του Σούμαν, σε μια θεαματική sold out βραδιά, στην οποία συμμετείχε και η κορυφαία πιανίστα Ελίζαμπετ Λεόνσκαγια, που καταχειροκροτήθηκε στο τρίτο κοντσέρτο για πιάνο και ορχήστρα του Μπετόβεν.

Εμπνευση

«Ξεκινήσαμε τη νέα σεζόν με το κορυφαίο αυτό έργο του Σούμαν, καθώς συνάδει με το μότο μας “Ανοιξη όλο τον χρόνο”», λέει στον «Ε.Τ.» της Κυριακής ο Λουκάς Καρυτινός και συνεχίζει: «Η έμπνευση γι’ αυτήν τη φράση προήλθε από τον στόχο της ΚΟΑ, που είναι να φωτίσει μια άλλη πραγματικότητα. Να αποδείξει ότι η καταβύθιση στην κλασική μουσική οδηγεί σε μια συνεχή άνοιξη. Αυτό είναι κάτι που λίγες καταστάσεις στη ζωή μπορούν να προσφέρουν. Η άνοιξη είναι, άλλωστε, εποχή έμπνευσης, ανοίγματος, δημιουργίας. Στοιχεία που χαρακτηρίζουν το πρόγραμμα της ΚΟΑ. Σε αυτό το πνεύμα την άνοιξη θα διευθύνω και την “Ιεροτελεστία της άνοιξης” του Ιγκόρ Στραβίνσκι. Στην καρδιά του χειμώνα, η άξια συνάδελφος Ζωή Τσόκανου διευθύνει το “Ενα ανοιξιάτικο πρωινό” της Λιλί Μπουλανζέ. Τέλος, θέλω να επισημάνω ότι σημαντικό μερίδιο σε αυτήν τη δημιουργική άνθηση της Ορχήστρας έχει το υπουργείο Πολιτισμού και προσωπικά η υπουργός Πολιτισμού, κ. Λίνα Μενδώνη».

Με ποιο σκεπτικό γενικότερα δημιουργήσατε το νέο πρόγραμμα;

Με ενδιέφερε η παρουσίαση διάσημων έργων με διάσημους σολίστ. Για να αποδείξουν τη συνέχεια και τη δύναμη της άνοιξης. Για να αναδειχθεί το δυναμικό της Ορχήστρας, που ήδη χαίρει διεθνούς εκτιμήσεως. Αλλά και συνθέσεις που παρουσιάζονται σπάνια και το κοινό δεν έχει την ευκαιρία να ακούσει συχνά. Και, βέβαια, θεωρώ υποχρέωσή μας την ανάδειξη της ελληνικής δημιουργίας, την παραγγελία/ανάθεση έργων σε Ελληνες δημιουργούς, αλλά και την τιμή σε μουσικές μορφές, όπως ο Μίκης Θεοδωράκης, από τη γέννηση του οποίου συμπληρώνονται φέτος 100 χρόνια, ο Ντμίτρι Σοστακόβιτς, 50 χρόνια από τον θάνατό του, και ο Τζάκομο Πουτσίνι, 100 χρόνια από τον θάνατό του. Αλλά και ανάδειξη νέων μουσικών ειδών στο πλαίσιο του επιτυχημένου κύκλου «Ταξίδι στο κέντρο της μουσικής».

Πρόκειται, πράγματι, για έναν εξαιρετικά δημοφιλή κύκλο συναυλιών. Σε τι αποδίδετε την τόσο μεγάλη ανταπόκριση του κοινού; Πώς νιώθετε για τα αλλεπάλληλα sold out;

Νιώθω δικαιωμένος. Δεν περίμενα ότι θα έχει τόσο μεγάλη επιτυχία. Στο πλαίσιο των συναυλιών «Ταξίδι στο κέντρο της μουσικής», παρουσιάζονται με ευφάνταστο και συναρπαστικό τρόπο οι συνθήκες που γέννησαν και περικλείουν το κάθε μουσικό είδος. Συνθήκες που επηρέασαν όλους τους μεγάλους δημιουργούς. Μου απέδειξε αυτή η σειρά συναυλιών ότι το κοινό αναζητά γνώση, ποιότητα και ειλικρίνεια. Αισθάνομαι, επίσης, ικανοποίηση, καθώς πιστεύω ότι οι ενήλικες δημιουργούν το πλαίσιο για να αγαπήσουν τη μουσική τα παιδιά. Η κλασική μουσική είναι κοντά μας, μέσα στη ζωή μας.

Η επιτυχία και η ανταπόκριση στις προσδοκίες του φιλόμουσου κοινού προσθέτουν σε άγχος;

Το άγχος υπάρχει, αλλά είναι δημιουργικό. Η υψηλή προσέλευση του κοινού πρέπει να συνδυάζεται από εμάς με την άριστη ποιότητα. Είναι πολύ σημαντικό να ανταποκρινόμαστε στις προσδοκίες του κοινού και στην εμπιστοσύνη που μας δείχνει. Ο άνθρωπος που θα περάσει το κατώφλι της Αίθουσας «Χρήστος Λαμπράκης» στο Μέγαρο Μουσικής για πρώτη φορά επιθυμούμε -εκτιμώντας το καλλιτεχνικό μας έργο- να επιστρέψει, να γίνει φίλος μας.

Για πρώτη φορά, η ΚΟΑ είναι πιο πλήρης από ποτέ με 122 μουσικούς. Υποδεχθήκατε πρόσφατα δύο νέους εξάρχοντες, τον Απόλλωνα Γραμματικόπουλο και την Κατερίνα Χατζηνικολάου. Πώς νιώθετε που είστε η πρώτη ορχήστρα της χώρας με γυναίκα κοντσερτίνο;

Νιώθουμε πάρα πολύ περήφανοι. Παγκοσμίως, γίνεται λόγος για ποσοστώσεις και ισότιμη συμμετοχή των γυναικών στην εργασία, ιδιαίτερα σε νευραλγικά πόστα. Πολύ περισσότερο διότι και στο πρόσωπο της Κ. Χατζηνικολάου δεν έγινε καμία μουσική έκπτωση.

Κατά την προηγούμενη καλλιτεχνική περίοδο, εισαγάγατε το στοιχείο της κίνησης στις εορταστικές συναυλίες σας. Θα συνεχιστεί η συγκεκριμένη πρωτοβουλία και φέτος;

Θα υπάρξει συνέχεια, όπως και για όλες τις πρωτοβουλίες που έχω λάβει από την ανάληψη της θητείας μου. Μεταξύ άλλων, στην πασχαλινή συναυλία μας θα παρουσιαστεί το Ρέκβιεμ του Αντριου Λόιντ Βέμπερ σε σκηνοθετική επιμέλεια του Παναγή Παγουλάτου.

 Διατρέχοντας το πρόγραμμα, παρατηρεί κανείς και αρκετά σύγχρονα έργα ξένων και Ελλήνων συνθετών (Τζον Ανταμς, Αντριου Λόιντ Βέμπερ, Εκτορας Ταρτανής κ.ά.). Με ποιο σκεπτικό τα εντάσσετε στον προγραμματισμό;

Προσπαθούμε, μέσω της Ορχήστρας, που αποτελείται από άριστα καταρτισμένους μουσικούς, να εκπαιδεύσουμε το κοινό. Η συμφωνική μουσική δεν τελειώνει στις αρχές του 20ού αιώνα, αλλά συνεχίζεται, εξελίσσεται και δεν παύει να εκπλήσσει με εξαιρετικά σύγχρονα έργα.

Ο φετινός προγραμματισμός περιλαμβάνει αρκετά έργα Ελλήνων συνθετών, εκ των οποίων, μάλιστα, τα δύο αποτελούν αναθέσεις της ΚΟΑ (Δημήτρης Σκύλλας, Αλέξανδρος Λιβιτσάνος).

 Πιστεύετε ότι η ΚΟΑ οφείλει να καταστήσει τη σύγχρονη ελληνική δημιουργία πιο γνωστή στο κοινό;

Σταθερά η Ορχήστρα παραγγέλνει έργα σε σύγχρονους συνθέτες. Πρόκειται για ηθική μας υποχρέωση. Δεν είναι εύκολο να δοθεί στους Ελληνες συνθέτες βήμα παρουσίασης των έργων τους και συχνά το πολύ υψηλό και διεθνώς ανταγωνιστικό επίπεδο των έργων με εκπλήσσει ευχάριστα.

Τα… highlights του προγράμματος

Την ερχόμενη Παρασκευή 8 Νοεμβρίου η ΚΟΑ θα παρουσιάσει στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών τη «Δεύτερη Συμφωνία» του Μπραμς, υπό τη διεύθυνση του αρχιμουσικού Λιονέλ Μπρενγκιέ. Στην ίδια βραδιά θα ακούσουμε και ένα έργο που δεν παρουσιάζεται συχνά, το γεμάτο δεξιοτεχνικές προκλήσεις για τον σημαντικό βιολονίστα Ανδρέα Παπανικολάου «Κοντσέρτο για βιολί και ορχήστρα» του Μπέντζαμιν Μπρίτεν.

Στις 22 Νοεμβρίου, ο Γκιλ Σάχαμ, ένας από τους μεγαλύτερους βιολιστές της εποχής μας, είναι βέβαιο ότι θα παραδώσει μία ακόμα ερμηνεία-ορόσημο στο μεγαλειώδες «Κοντσέρτο» του Μπραμς.

Στις 29 Νοεμβρίου ο παγκοσμίως κορυφαίος μαέστρος Κρίστοφ Εσενμπαχ δείχνει σταθερά την εκτίμησή του στην Κρατική Ορχήστρα Αθηνών διευθύνοντας μία δημιουργία που σφράγισε τον 19ο αιώνα: τη «Φανταστική Συμφωνία» του Εκτόρ Μπερλιόζ. Στο πρόγραμμα της ίδιας βραδιάς, ένας από τους πιο επιδραστικούς πρεσβευτές της κλασικής κιθάρας, ο άμεσος και βαθύς Πέπε Ρομέρο, στο ανεκτίμητο για το κιθαριστικό ρεπερτόριο «Κοντσέρτο» του Αρανχουέθ.

Στις 7 Φεβρουαρίου 2025, ο γεννημένος στην Ουκρανία Αυστραλός πιανίστας Αλεξάντερ Γκαβρίλιουκ υπόσχεται μία φρέσκια και τολμηρή, γεμάτη αποκαλυπτική δύναμη, ανάγνωση στο περίφημο «Κοντσέρτο για πιάνο και ορχήστρα» του Εντβαρντ Γκριγκ.

Στις 9 Φεβρουαρίου, σε συμπαραγωγή με τον ΟΜΜΑ, οι καλλιτεχνικοί δρόμοι της ΚΟΑ συναντιούνται ξανά με τον σούπερ σταρ της όπερας, τον τενόρο Γιόνας Κάουφμαν, που υπόσχεται ότι θα μαγέψει, για μία ακόμη φορά, το αθηναϊκό κοινό.

Στις 28 Φεβρουαρίου ο διάσημος βιολονίστας Βαντίμ Ρέπιν επιστρέφει στην ΚΟΑ ερμηνεύοντας το «Κοντσέρτο για βιολί» του Σοστακόβιτς και αναμετριέται με τη φήμη που τον ακολουθεί αφότου ο Γιεχούντι Μενουχίν είπε: «Είναι ο τελειότερος βιολιστής που άκουσα ποτέ!».

Στις 21 Μαρτίου, ο τιμημένος με Α’ βραβείο και χρυσό μετάλλιο στον διαγωνισμό Τσαϊκόφσκι, Αρμένιος βιολοντσελίστας Ναρέκ Χακναζαριάν ερμηνεύει το δημοφιλές, βαθιά μελωδικό «Κοντσέρτο για βιολοντσέλο και ορχήστρα» του Αντονίν Ντβόρζακ, με τη συμμετοχή του σολίστ να εξασφαλίζεται χάρη στη χορηγία του Αλέξανδρου Σοφιανού και μέρος των εσόδων να δίνεται υπέρ του Κουλουρείου Νοσοκομείου «Παναγία Φανερωμένη» Υδρας.

Στις 11 Απριλίου, ο Νικολάι Λουγκάνσκι επιστρέφει υποσχόμενος να δονήσει ξανά την Αίθουσα «Χρήστος Λαμπράκης» με τη δική του, συγκλονιστική ανάγνωση στο «Τέταρτο κοντσέρτο για πιάνο και ορχήστρα» του Μπετόβεν, έργο-ορόσημο για τους συνθέτες του ρομαντισμού και όχι μόνο.

Στις 25 Απριλίου, ο Μίχαελ Ζάντερλινκ διευθύνει την «Εβδομη Συμφωνία» του Σιμπέλιους και το «Πρώτο κοντσέρτο για βιολοντσέλο» του Σοστακόβιτς, με τις ποικίλες δεξιοτεχνικές προκλήσεις του οποίου θα αναμετρηθεί ο Γάλλος νικητής μεγάλων διεθνών διαγωνισμών, Εντγκάρ Μορό.