H ταινία της Μαρίας Χατζημιχάλη – Παπαλιού στο 27o Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης

Κυριακή 9 Μαρτίου | ώρα 18:00 | Αίθουσα Παύλος Ζάννας

Trailer >> https://vimeo.com/1061711662/e668772fc0?share=copy

Το νέο δραματοποιημένο ντοκιμαντέρ «Κύριλλος και Μεθόδιος – Οι φωτιστές των Σλάβων» της Μαρίας Χατζημιχάλη – Παπαλιού, κάνει διεθνή πρεμιέρα στο 27o Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης, την Κυριακή 9 Μαρτίου, στις 18:00, στην Αίθουσα Παύλος Ζάννας.

Η ταινία έχει στο επίκεντρο τη συναρπαστική ζωή και τη δράση των αγίων αδελφών από τη Θεσσαλονίκη, Κυρίλλου και Μεθοδίου που έδρασαν τον 9ο αιώνα. Το οικουμενικό τους έργο, με τη δημιουργία της Σλαβικής γραφής, έδωσε τη δυνατότητα στους Σλάβους να αναδείξουν την ταυτότητά τους. Οι Άγιοι και προστάτες της Ευρώπης άλλαξαν τη φυσιογνωμία της, εκφράζοντας την εποχή τους και την αναγκαιότητα αλλαγής του κόσμου.

Η ταινία ξεκινάει το 1942 στη γερμανοκρατούμενη Τσεχία. Μια ομάδα αντιστασιακών κρύβεται στην υπόγεια κρύπτη του ορθόδοξου ναού των Αγίων Κυρίλλου και Μεθοδίου της Πράγας.

Μόλις έχουν τραυματίσει θανάσιμα τον Ράινχαρντ Χάιντριχ, υπαρχηγό των SS, τον «χασάπη της Πράγας». Ένα μήνα αργότερα οι ναζί τους ανακαλύπτουν, μετά από προδοσία, και τους εκτελούν. Μαζί τους, αφού υπέστη σκληρά βασανιστήρια, εκτελείται και ο τοπικός ορθόδοξος επίσκοπος Γοράζδος, ενώ η Ορθόδοξη Εκκλησία διώκεται σε ολόκληρη τη χώρα από τους ναζί.

Πώς βρέθηκε ένας ορθόδοξος ναός στην καρδιά της Ευρώπης; Ποιος ήταν ο πρώτος Γοράζδος, το όνομα του οποίου έφερε ο επίσκοπος-μάρτυρας του 20 ού αιώνα;

Πρέπει να πάμε πίσω 12 αιώνες, για να γνωρίσουμε την ιστορία του εκχριστιανισμού των Σλάβων από τους Θεσσαλονικείς αδελφούς Κύριλλο και Μεθόδιο, οι οποίοι δημιούργησαν το Σλαβικό αλφάβητο και συνακόλουθα τη Σλαβική γραφή, δίνοντας τη δυνατότητα επαφής με τη χριστιανική γραμματεία και τη γραπτή έκφραση σε μια γλώσσα που ως τότε ήταν μόνο προφορική.

Τα δύο αδέλφια ήταν θεολόγοι, φιλόσοφοι και ιεραπόστολοι. Εκτός της μητρικής τους γλώσσας, της ελληνικής, γνώριζαν, ιδιαίτερα ο Κύριλλος, τη σλαβική, εβραϊκή, τη συριακή και την αραβική γλώσσα. Η γνώση αυτών των γλωσσών τους διευκόλυνε στην προσπάθειά τους.

Η ταινία παρακολουθεί την πορεία του εκχριστιανισμού των Σλάβων στη Μεγάλη Μοραβία.

Το έργο των δύο αδελφών επέδρασε καταλυτικά στην ιστορία και τον πολιτισμό της Σλαβικής ομοεθνίας από την Τσεχία και τη Σλοβακία μέχρι τη Βουλγαρία, τη Σερβία, την Πολωνία, την Ουκρανία, τη Ρωσία και άλλες Σλαβικές χώρες. Αυτό το ξεχωριστό έργο συνεχίστηκε μέσα στους αιώνες από τους μαθητές των δύο αδελφών, ανάμεσα στους οποίους
ήταν και ο Γοράζδος.

Το κομμάτι αυτό της ιστορίας ξεδιπλώνεται μέσα από γεγονότα στο ντοκιμαντέρ «Οι φωτιστές των Σλάβων», που είναι γεμάτο δράση και εναλλαγές με φόντο μοναδικά τοπία.

Σταθμοί στο ταξίδι είναι η Κωνσταντινούπολη, η Ρώμη και η Βενετία, η Πράγα, η Ρωσία, η Σερβία, η Ουκρανία, η Πολωνία, η Ρουμανία, η Σλοβενία, η Βουλγαρία, η Γερμανία και φυσικά η Μακεδονία, η πατρίδα τους η Θεσσαλονίκη, η Καστοριά, η Φλώρινα, η Σιάτιστα, η νησίδα του Αγ. Αχιλλείου, οι Πρέσπες και η Αχρίδα.

Το οικουμενικό έργο των δύο αδελφών από τη Θεσσαλονίκη επηρέασε αποφασιστικά τη φυσιογνωμία της σημερινής Ευρώπης.

Η Ρωμαιοκαθολική Εκκλησία αναγνώρισε μετά από μία χιλιετία την προσφορά τους : με αποστολική εγκύκλιο ο πάπας Ιωάννης Παύλος Β΄, στις 30 Δεκεμβρίου 1980, ανακήρυξε τους Αγίους αδελφούς (συμ)προστάτες της Ευρώπης.
Η ταινία είναι αφιερωμένη στη μνήμη του Βαγγέλη Κουλίνου και του Γεωργίου Τσούπρα που ήταν μαζί σ’ αυτό το ταξίδι και στη μνήμη των εκατομμυρίων επωνύμων και ανωνύμων ορθοδόξων μαρτύρων της Βαλκανικής και της Ανατολικής Ευρώπης.

ΣΚΗΝΟΘΕΤΙΚΟ ΣΗΜΕΙΩΜΑ

«Τα τελευταία χρόνια έχω αφοσιωθεί στο ιστορικό ντοκιμαντέρ και τις βιογραφίες προσώπων που έζησαν στο παρελθόν αλλά το έργο τους έχει επίδραση μέχρι και σήμερα. «Τυχερός είναι όποιος διδάχθηκε ιστορία», σύμφωνα με τον Ευριπίδη. Πιστεύω ότι γνωρίζοντας την ιστορία μπορούμε να κάνουμε δικό μας το πέρασμα του χρόνου, να ανακαλύψουμε κάτι καινούριο για το σήμερα και να βρούμε στοιχεία έμπνευσης, γνώσης και προόδου. Για μένα οι ιστορικές βιογραφίες αποτελούν φόρο τιμής σε ξεχωριστούς ανθρώπους που εξέφρασαν την εποχή τους, το περιβάλλον που ζούσαν και την αναγκαιότητα αλλαγής του κόσμου. Η μνήμη και οι ζωές τους ανοίγουν διάλογο, μιλούν για όσα
συνέβησαν στο παρελθόν αλλά και για την τωρινή εποχή μέσα από την αλήθεια της ζωής
τους».

ΣΥΝΤΕΛΕΣΤΕΣ

Σκηνοθεσία – Σενάριο : Μαρία Χατζημιχάλη – Παπαλιού
Διεύθυνση Φωτογραφίας : Γιάννης Δασκαλοθανάσης GSC, Βασίλης Κλωτσοτήρας GSC,
Βαγγέλης Κουλίνος
Μοντάζ : Γιάννης Τσιτσόπουλος
Πρωτότυπη Μουσική : Μάριος Αριστόπουλος
Έρευνα Κείμενο : Γεώργιος Τσούπρας, Δρ. Θεολογίας, Ιστορικός, Σλαβολόγος,
Δημήτριος Γόνης, Ομότιμος Καθηγητής Ε.Κ.Π.Α.
Επιστημονικός Σύμβουλος : Iωάννης Σίσιου, Διδάκτωρ Ιστορίας της Τέχνης
Παίζουν : Γιώργος Φριντζήλας, Μιχάλης-Μάριος Γεωργίου

ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΟ ΣΗΜΕΙΩΜΑ

Η Μαρία Χατζημιχάλη Παπαλιού γεννήθηκε στην Αθήνα. Έχει σκηνοθετήσει πολλά ντοκιμαντέρ και τηλεοπτικές σειρές, τα οποία έχουν αποσπάσει βραβεία στην Ελλάδα (Βραβείο Ακαδημίας Αθηνών κ.ά.) και στο εξωτερικό (Βραβείο Διεθνούς Ομοσπονδίας Κριτικών Κινηματογράφου-FIPRESCI, Βραβείο Henry Ford κ.ά.). Έχουν επίσης προβληθεί σε διεθνή φεστιβάλ και μουσεία, έχουν μεταδοθεί από διεθνή τηλεοπτικά κανάλια και βρίσκονται σε περισσότερες από 500 βιβλιοθήκες πανεπιστημίων στην Αμερική και στην Ευρώπη.

Μέλος της Ελληνικής Εθνικής Επιτροπής για την UNESCO. Καλλιτεχνική διευθύντρια του Διεθνούς Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ με θέμα την Aναπηρία, EMOTION PICTURES (2007- 2011).

Το ντοκιμαντέρ της «Ο Αγώνας των τυφλών» (1976) θεωρείται από τις σημαντικότερες ταινίες για τα δικαιώματα των ανθρώπων με αναπηρία. Απέσπασε διακρίσεις στην Ελλάδα και στο εξωτερικό, όπως σχεδόν όλες οι μετέπειτα δουλειές της.

Υπηρετεί με συνέπεια τον χώρο του ντοκιμαντέρ, είτε φωτίζοντας γυναικείες προσωπικότητες («Λιλή Ιακωβίδου» 1985, κ.α.) είτε ανοίγοντας διάλογο με την ιστορία («Ομηρικός Ύμνος» 1998-2000, «Περικλής Ξανθίππου Αθηναίος 495-429 π.Χ.» 2004, «Φιλάνθρωπος Ειρήνη» 2006 κ.α.).

Μαζί με τον άνδρα της Γιώργο Παπαλιό, ήταν παραγωγός ταινιών Ελλήνων σκηνοθετών που δημιούργησαν τον Νέο Ελληνικό Κινηματογράφο. Ανάμεσά τους : «Μέρες του ΄36» (1972) και «Ο Θίασος» (1974) του Θόδωρου Αγγελόπουλου, «Τα χρώματα της Ίριδος» (1974) του Νίκου Παναγιωτόπουλου, «Το Κιέριον» (1974) του Δήμου Θέου, «Το Μοντέλο»
(1974) του Κώστα Σφήκα κ. ά.

ΚΥΡΙΛΛΟΣ ΚΑΙ ΜΕΘΟΔΙΟΣ 1>> Ρώμη, Άγιος Πέτρος, σκηνή από το ντοκιμαντέρ

ΚΥΡΙΛΛΟΣ ΚΑΙ ΜΕΘΟΔΙΟΣ 2>> Γιώργος Φριντζήλας και Μιχάλης-Μάριος Γεωργίου, ως Κύριλλος και Μεθόδιος στο ντοκιμαντέρ

ΓΥΡΙΣΜΑΤΑ>> Η Μαρία Χατζημιχάλη-Παπαλιού με τον διευθυντή φωτογραφίας
Γιάννη Δασκαλοθανάση, κατά τη διάρκεια των γυρισμάτων
POSTER>> Η αφίσα του ντοκιμαντέρ