«Αν και οι λεπτομέρειες του σχεδίου δεν είναι πλήρως κατανοητές, μπορεί να αναγνωριστεί ως ναός λόγω των κιόνων και των σκαλοπατιών», αναφέρουν οι δύο αρχαιολόγοι Merle K. Langdon (καθηγητής, Πανεπιστήμιο του Τενεσί) και Janric van Rookhuijzen (μεταδιδακτορικός ερευνητής, Πανεπιστήμιο Radboud) στο πρόσφατο τεύχος του «American Journal of Archaeology», αποδίδοντας την πιθανή ερμηνεία τους στο ερώτημα ποιος να είναι ο ναός που αποτυπώνει το αρχαίο σκαρίφημα στο λόφο Μπαράκο της Βάρης που χρονολογείται προγενέστερα από την κλασική εποχή, δηλαδή κατά το δεύτερο μισό του 6ου αιώνα π.Χ.

Η βραχογραφία (γκράφιτι) φέρει επιγραφή «το εκατόμπεδον», «Μίκων»… δηλαδή το «εκατόμπεδον» του χαράκτη Μίκωνα. Τα μέχρι πρόσφατα στοιχεία οδηγούν τους δύο επιστήμονες να υποστηρίζουν ότι πρόκειται για το σχέδιο δωρικού ναού «Εκατόμπεδος» ή «Εκατόμπεδον», πρόδρομου ναού του Παρθενώνα. Σύμφωνα με τη μελέτη τους, η βραχογραφία «αποτελεί την αρχαιότερη πλέον γνωστή μαρτυρία θαυμασμού της αρχιτεκτονικής της Ακρόπολης» και θα εμπλουτίσει τις γνώσεις μας για τη λύση του μυστηρίου: της αρχιτεκτονικής ιστορίας της Ακρόπολης στην αρχαϊκή εποχή.

Το έργο βρέθηκε σε μαρμάρινο βράχο στο λόφο Μπαράκο (Barako) στη Βάρη, σχεδόν 20 χιλιόμετρα νοτιοανατολικά της Αθήνας ανάμεσα σε περισσότερα από 2.000 βραχογραφίες που φιλοτεχνήθηκαν από βοσκούς-αγρότες κυρίως κατά τον 6ο αιώνα π.Χ. Τα περισσότερο ευρήματα διαθέτουν σχέδια που περιλαμβάνουν πλοία, άλογα, πολεμιστές και ερωτικές σκηνές, καθώς και επιγραφές γραμμένες στο αλφάβητο που χρησιμοποιείτο πριν την κλασική εποχή.

Οπως σημειώνει ο ένας από τους δύο μελετητές, ο αρχαιολόγος Janric van Rookhuijzen, σε άρθρο του στην ιστοσελίδα «Τhe Conversation», «ο Μίκων ήταν πιθανότατα ένας βοσκός που έκανε το γκράφιτι, ενώ έβοσκε τα κοπάδια του» και εξηγεί «είναι πιθανό ότι ο Μίκων ήθελε να απεικονίσει ένα κτίριο στην Ακρόπολη των Αθηνών.

Ωστόσο, επειδή το αλφάβητο που χρησιμοποίησε μπορεί να χρονολογηθεί τον 6ο αιώνα π.Χ., το σχέδιο πρέπει να είναι τουλάχιστον 50 χρόνια παλαιότερο από τον Παρθενώνα, που ξεκίνησε γύρω στο 450 π.Χ.». Στο ίδιο δημοσίευμα, ο Rookhuijen επισημαίνει πως ίσως πρόκειται για έναν «χαμένο ελληνικό ναό», εξηγώντας τους ιστορικούς συσχετισμούς που αναφέρουν πως «το 480 π.Χ., κατά τη διάρκεια των ελληνοπερσικών πολέμων, ο περσικός στρατός έφτασε στην Αθήνα και κατέστρεψε όλα τα κτίρια που τότε βρίσκονταν στην Ακρόπολη».

Ο Εκατόμπεδος ή Εκατόμπεδον – σύμφωνα με την βιβλιογραφία- ήταν δωρικός ναός στην Ακρόπολη των Αθηνών, πρόδρομος ναός του Παρθενώνα. Το οικοδόμημα είχε μήκος περίπου 100 πόδια και γι’ αυτό ονομάστηκε Εκατόμπεδος. Οπως είναι γνωστό, το Μουσείο της Ακρόπολης στην Αθήνα φιλοξενεί θραύσματα γλυπτών- μέρος της διακόσμησης ναού της πρώιμης αρχαϊκής περιόδου. «Θα μπορούσε ένας από τους χαμένους ναούς να είναι ο Εκατομπέδων που σχεδίασε ο Μίκων;», θέτουν οι δύο επιστήμονες και αναφέρουν πως ο όρος «εκατόμπεδος» εμφανίζεται πολλές φορές στην «Ιλιάδα» του Ομήρου.

Το γκράφιτι του Μίκωνα

Πάντως στην κύρια μελέτη τους περιγράφεται πως «το σχεδιασμένο κτίριο, με τα μνημειώδη χαρακτηριστικά του ναού, είναι πιθανότατα μια αναπαράσταση του περίφημου Εκατόμπεδον» και σημειώνεται πως «πιθανολογείται ο Μίκων να μη χρειάστηκε να επισκεφτεί την Αθήνα για να δει το ναό: σήμερα, όπως και στην αρχαιότητα, πολλά σημεία στο όρος Υμηττός, μεταξύ Βάρης και Αθήνας, προσφέρουν ανεμπόδιστη θέα στην Ακρόπολη στη νοτιοανατολική πλευρά του Παρθενώνα». Κλείνοντας, όπως σημειώνουν οι δύο αρχαιολόγοι, εάν γίνει αποδεκτή η θέση ότι το γκράφιτι του Μίκωνα βεβαιώνει την ύπαρξη ναού που ονομάζεται «Εκατομπέδον» στην Ακρόπολη θα εμπλουτίσει τις πληροφορίες μας για την Αθήνα της αρχαϊκής εποχής.