Μέσα από τις σελίδες του βιβλίου, ο αναγνώστης έρχεται σε επαφή με την αθέατη πλευρά της ανθρώπινης φύσης, φτάνοντας στα απύθμενα βάθη της γραφής, της τέχνης και της ύπαρξης.

–Το βιβλίο σας εξερευνά τη ζωή και το έργο των πρωτοπόρων συγγραφέων. Ποιες θεωρείτε ότι είναι οι κοινές εμπειρίες ή τα θέματα που συνδέουν αυτούς τους συγγραφείς;

Κάθε ζεύγος έχει διαφορετική ιδιοσυστασία. Το πρώτο μέρος (Αναγνωρισμένα) αφορά συγγραφείς που στόχευσαν στην υστεροφημία προκειμένου να αποβάλουν το αγκάθι της θνητότητας και της συνακόλουθης λήθης, αρνούμενοι να δεχτούν όσα η ζωή είχε να τους προσφέρει. Το δεύτερο μέρος (Αφανή) περιλαμβάνει συγγραφείς που για διαφορετικούς λόγους ο καθένας εξαφανίστηκαν και κρύφτηκαν από τα μάτια του κόσμου.

Το τρίτο μέρος (Αποκηρυγμένα) αφορά συγγραφείς που

έφεραν βαρύ κάρμα, εκείνους δηλαδή που θεωρήθηκαν αναθεματισμένοι, κατατρεγμένοι και εντέλει καταραμένοι. Το τέταρτο μέρος (Ατελή) ασχολείται με τα ατελή όντα της ύπαρξης, εστιάζοντας σε συγγραφείς που έχασαν τα λογικά τους και παραφρόνησαν. Το πέμπτο και τελευταίο μέρος (Αγνωστα ή Πεζά) καταγίνεται με συγγραφείς που έκαναν το απονενοημένο διάβημα και αναμετρήθηκαν με το μεγάλο άγνωστο, τους αυτόχειρες της παγκόσμιας λογοτεχνίας.

–Ο τίτλος «Μυστική Ιθάκη» παραπέμπει σε έναν προορισμό, αλλά και σε μια πορεία. Ποια είναι η Ιθάκη για τους συγγραφείς που παρουσιάζετε στο βιβλίο σας και πώς αυτή η πορεία σχετίζεται με την τέχνη της γραφής και την αναζήτηση της αλήθειας; 

Καθένας μας κρύβει μέσα του μια Ιθάκη, ένα σημείο όπου εναποθέτει τα όνειρά του, τις προσδοκίες του, τις μύχιες σκέψεις του. Παρότι το βιβλίο αυτό αποτελεί μια μεγάλη σύνθεση, στην πραγματικότητα είναι μια μπαμπούσκα καθώς αποτελεί μέρος μιας ακόμα μεγαλύτερης σύνθεσης. Με τη Μυστική Ιθάκη ολοκληρώνεται ένας δεκαετής κύκλος, που ξεκίνησε το 2015 με «Το χαμένο Νόμπελ» και συνεχίστηκε το 2019 με τους «Επικίνδυνους συγγραφείς». Η τριλογία φέρει τον τίτλο «Η σκοτεινή πλευρά της γραφής». Μια άτυπη τριλογία που δίνει μια πολύπλευρη εικόνα για τους διαχρονικούς φραγμούς των συγγραφέων και των ελεύθερων ανθρώπων συνολικά. Τι εννοούμε λέγοντας άτυπη τριλογία: Κάθε βιβλίο διαβάζεται αυτόνομα. Ξεχωριστά. Τι περιλαμβάνει η άτυπη τριλογία: α. «Το χαμένο Νόμπελ». Το παρασκήνιο των βραβείων Νόμπελ με αφορμή την υποψηφιότητα Καζαντζάκη. «Επικίνδυνοι συγγραφείς». Η λογοκρισία στις πέντε ηπείρους και τα απαγορευμένα βιβλία. «Μυστική Ιθάκη». Οι πρωτοπόροι της συγγραφικής τέχνης με συνδετικό κρίκο τον Καβάφη. Το πρώτο δηλαδή εστιάζει σε θεσμούς, το δεύτερο σε έργα (και δη σε απαγορευμένα βιβλία) και το τρίτο σε πρόσωπα. Στο πρώτο βιβλίο θα μάθει για τους νομπελίστες, όπως τον Χέρμαν Εσσε και τον Αλμπέρ Καμύ, αλλά και τους δικούς μας Σεφέρη και Ελύτη. Στο δεύτερο θα μάθει ποιοι συγγραφείς θεωρήθηκαν επικίνδυνοι από το κατεστημένο της εποχής και κυνηγήθηκαν όπως ο Πάμπλο Νερούδα και ο Σαλμάν Ρούσντι, αφορίστηκαν όπως ο Λέων Τολστόι, ή θανατώθηκαν όπως ο Λόρκα. Στο τρίτο βιβλίο θα μάθει ποιοι καινοτόμοι συγγραφείς δημιούργησαν ρεύματα και σχολές σκέψης, όπως για παράδειγμα ο θεμελιωτής της μοντέρνας ποίησης Αρθούρος Ρεμπό, ή η Βιρτζίνια Γουλφ, η οποία διέλυσε τα αντρικά στερεότυπα και απέδειξε ότι οι γυναίκες μπορούν να γράψουν καλή λογοτεχνία. Πλάι σε αυτά τα μεγαθήρια έρχονται να σταθούν οι δικοί μας συγγραφείς, οι Ελληνες που άφησαν ανεξίτηλο το στίγμα τους. Δεν είναι τυχαίο ότι στο πρώτο και στο τρίτο βιβλίο πρωταγωνιστούν οι δύο πολυμεταφρασμένοι Ελληνες, ο Νίκος Καζαντζάκης και ο Κωνσταντίνος Καβάφης, ενώ στο παράρτημα του δεύτερου βιβλίου κυριαρχεί ο ανατρεπτικός Ηλίας Πετρόπουλος.

–Οι συγγραφείς που επιλέξατε για το βιβλίο σας -όπως ο Καβάφης, η Ντίκινσον, ο Ρεμπό- είναι γνωστοί για την καινοτομία και την αποδοχή της μοναξιάς. Πώς αυτή η μοναχικότητα επηρεάζει τη διαδικασία της συγγραφής τους; 

Δεν ήταν μόνο η μοναχικότητα που επηρέασε το έργο τους, παρότι έπαιξε σίγουρα σημαντικό ρόλο, αλλά μια ποικιλία παραγόντων που είχαν να κάνουν με το περιβάλλον στο οποίο μεγάλωσαν, τις ιδέες που διαμόρφωσαν τη σκέψη τους, την εποχή στην οποία έζησαν και πολλά άλλα. Για παράδειγμα, «Τα άνθη του κακού» του Μποντλέρ πέρασαν από δίκη το 1857, θεωρήθηκαν άσεμνα και έξι από αυτά απαγορεύτηκαν. Στον δημιουργό τους επιβλήθηκε βαρύ χρηματικό πρόστιμο και χρειάστηκε να περάσουν εκατό χρόνια προκειμένου να γίνει αναθεώρηση της δίκης ώστε να δηλωθεί με σαφήνεια ότι «Τα άνθη του κακού» ήταν έργο ενός ευφυούς ατόμου.

– Ποιες δυσκολίες αντιμετωπίσατε κατά την επιλογή και την ανάλυση αυτών των διαφορετικών φωνών και πώς καταφέρατε να τις ενσωματώσετε σε ένα ενιαίο αφήγημα;

Οι συγγραφείς αυτοί μιλούσαν μέσα μου για καιρό, οπότε δεν χρειάστηκε να καταβάλω μεγάλη προσπάθεια. Ορισμένοι μάλιστα με σημάδεψαν. Πάρτε για παράδειγμα τον Φίλιπ Ντικ. Οσοι τον έχουν διαβάσει έχουν σίγουρα εκτιμήσει το ιδιότυπο χιούμορ του και έχουν σχεδόν τρανταχτεί από το δαιμονικό του γέλιο. Στο μυθιστόρημά του «Ούμπικ», οι πόρτες διαθέτουν νοημοσύνη και αν δεν τις «λαδώσεις» κλείνουν και δεν σε αφήνουν να περάσεις. Χωρίς να διαθέτει τη συγγραφική στόφα ενός Ισαάκ Ασίμοφ ή ενός Αρθουρ Κλαρκ, ο Ντικ κατόρθωσε να ξεχωρίσει χάρη στο ιδιόμορφο στιλ του και να εκφράσει το πνεύμα της εποχής του – της επαναστατημένης γενιάς των σίξτις. Είχε πάντοτε στο ψυγείο του ένα μιλκσέικ με κοκτέιλ από αμφεταμίνες, που τον βοηθούσε να γράφει με θαυμαστή ενέργεια. Δεν ανεχόταν καμία διακοπή, κανένα θόρυβο, για να μη χάνει τον ειρμό των σκέψεών του. Εφτανε να γράφει ακόμα και εξήντα σελίδες την ημέρα χωρίς την παραμικρή διόρθωση».

-Τι βιβλίο είναι η «Μυστική Ιθάκη»;

Είναι βιβλίο που δεν έχει να κάνει με το παρόν όσο με το μέλλον. Δέκα μονογραφίες κι ένα υστερόγραφο για τους πολύ ξεχωριστούς ανθρώπους. Τις πολυσήμαντες εκείνες προσωπικότητες που δημιούργησαν σχολές σκέψης και επηρέασαν γενεές και γενεές. Ενα ταξίδι στο φως και στο σκοτάδι των άλλων.

-Ποια θεωρείτε ότι είναι η μεγαλύτερη κληρονομιά αυτών των συγγραφέων και τι μπορούμε να μάθουμε από το έργο τους σήμερα, σε έναν κόσμο που τρέχει με γρήγορους ρυθμούς και εστιάζει σε πιο άμεσες και προφανείς αξίες;

Ο κόσμος αυτός, όπως λέτε, κινείται με γοργούς ρυθμούς και στοχεύει στην υλική ευμάρεια, άρα έχει μεγάλη ανάγκη από ανθρώπους που προβάλλουν έναν διαφορετικό τρόπο αντίληψης των πραγμάτων. Εναν τρόπο που έχει να κάνει με το βαθύτερο Είναι του καθενός, με όσα τροφοδοτούν τη σκέψη και τα όνειρά του. Με όσα τον κάνουν να αισθάνεται κοντά στον αληθινό του εαυτό. Μέσα από τη «Μυστική Ιθάκη» έδωσα διέξοδο στην ανάγκη μου να ξεφύγω από τους κανόνες της λογοτεχνίας και να μιλήσω μια διαφορετική γλώσσα, που περιλαμβάνει πολλά είδη γραφής σε ενιαία σύνθεση, με αρχή, μέση και τέλος. Η ανάγκη αυτή προέκυψε αβίαστα και φυσιολογικά, δεν ήταν εγκεφαλική κατασκευή, και υπήρξε ο κολοφώνας μιας εξελικτικής πορείας που διήρκεσε χρόνια δέκα. Η μεγαλύτερη κληρονομιά αυτών των συγγραφέων, εκτός του ότι με την πρωτοτυπία τους έστειλαν τη λογοτεχνία -την πεζογραφία και την ποίηση- στη στρατόσφαιρα, μας δίδαξαν έναν τρόπο σκέψης μακριά από τα καθιερωμένα, έναν εκλεπτυσμένο τρόπο διανόησης που βοήθησε τον άνθρωπο να δώσει μια διαφορετική ερμηνεία του σύμπαντος κόσμου.

Ειδήσεις σήμερα

Άγκνες Κελέτι: Πέθανε σε ηλικία 103 ετών η γηραιότερη Ολυμπιονίκης χρυσού μεταλλίου

Χρυσές Σφαίρες: Την Κυριακή η τελετή απονομής – Ποιες είναι οι υποψηφιότητες

ΑΕΚ: Τίτλοι (επίσημου) τέλους με τον Γαλανόπουλο