Από τη ΓΙΟΥΛΗ ΤΣΑΚΑΛΟΥ

Δύο γυναίκες συγγραφείς, με ηρωίδες επίσης δύο γυναίκες στο βιβλίο τους, αναζητούν τον ένοχο ή μήπως τους ενόχους; Oι συγγραφείς Λένα Μαντά και Κλαίρη Θεοδώρου στο νέο τους μυθιστόρημα «Γυναικεία υπόθεση» (εκδόσεις Ψυχογιός) περιγράφουν και σχολιάζουν την κοινωνία του καιρού τους, έχοντας πλάσει ζωντανούς ανθρώπινους χαρακτήρες, ως αποτέλεσμα της προσεκτικής παρατήρησης των προσώπων και των ηρώων τους. Ενα αστυνομικό μυθιστόρημα εμπνευσμένο από την πρόσφατη επικαιρότητα, δημιουργώντας μέσα από τις περιγραφές τους έντονες σκέψεις και παραστατικές εικόνες, κάποιες φορές όχι ευχάριστες.

Το έργο διαφέρει αρκετά από ένα κλασικό αστυνομικό μυθιστόρημα, άλλωστε ο τίτλος και μόνο σε προδιαθέτει. Πέρα από την επίλυση μιας δύσκολης υπόθεσης, γεγονός που συναντάμε και στις συνήθεις αστυνομικές πλοκές, οι πρωταγωνιστές βρίσκονται αντιμέτωποι με έντονα διλήμματα και φοβίες, ενώ οι γλαφυρές περιγραφές των συγγραφέων, που σε πολλά σημεία γίνονται αρκετά αναλυτικές, μετατρέπουν το έργο σε ένα σύγχρονο αστυνομικό, ρίχνουν φως στην κακοποίηση, στην εκμετάλλευση και, κυρίως, στις δολοφονίες γυναικών και στις δομές που τις γεννούν, αναδεικνύουν δηλαδή και καταγγέλλουν τη γυναικοκτονία, όπως την ορίζει από το 1976 ήδη η κοινωνιολόγος Diana Russel.

Ας αναφερθούμε, όμως, πιο αναλυτικά στο δημιούργημα αυτό των συγγραφέων, με αρκετές κοινωνικές προεκτάσεις και με αρκετά επίκαιρο θέμα που αφορά σε δολοφονίες γυναικών από τους συντρόφους τους, μια και είναι πλέον καθημερινό θέμα στο προσκήνιο στη χώρα μας, όπως και η κακοποίηση των γυναικών. Η έμφυλη βία και οι γυναικοκτονίες είναι φαινόμενα παγκόσμια και διαχρονικά και συγκροτούν ένα αλληλοτροφοδοτούμενο κύκλωμα με τις πολιτισμικές αναπαραστάσεις τους, μεταξύ των οποίων και οι λογοτεχνικές, με τη λογοτεχνία να νοείται εδώ ως μέσο πολιτισμικής μνήμης. Η αναφορά στις αναπαραστάσεις αυτές δεν λύνει το πρόβλημα. Συνεισφέρει ίσως στην ορατότητα του προβλήματος και συνακόλουθα στη δράση για την αντιμετώπισή του.

«Είναι υψηλό το τίμημα που καλούνται να πληρώσουν τα φαντάσματα. Κι αυτό ακριβώς είμαι πλέον εγώ. Ενα φάντασμα, ένα στοιχειό. Με τη δική μου θέληση, με τον δικό μου τρόπο. Ενα φάντασμα που κινείται αθόρυβα ανάμεσα στον κόσμο. Κι εκείνοι; Εκείνοι με κοιτάζουν, αλλά δεν με βλέπουν. Με ακούνε, αλλά δεν με αφουγκράζονται. Με συναναστρέφονται, αλλά δεν με ξέρουν…».
Ενας κατά συρροή δολοφόνος σκοτώνει γυναίκες στο παρόν αντιγράφοντας γυναικοκτονίες του παρελθόντος που παρέμειναν ατιμώρητες. Στην άψογα σκηνοθετημένη σκηνή του εγκλήματος, ο δολοφόνος αφήνει «δωράκια» για την Αστυνομία: έξτρα στοιχεία, με τα οποία μπορούν να συλληφθούν πλέον οι ένοχοι του παρελθόντος. Ολα τα θύματα φορούν ένα κόσμημα πανομοιότυπο με αυτό που έχει η υπαστυνόμος Νόρα Δενδρινού πάντα στο λαιμό της: ένα καλλιγραφικό κεφαλαίο «Ν» κλεισμένο σ’ ένα σπιτάκι. Η πρό(σ)κληση του δολοφόνου προς εκείνη είναι σαφής. Το παιχνίδι αρχίζει. Μαζί της ο υπαστυνόμος Νικόλας Παναγιωτίδης και η ιδιωτική ερευνήτρια Ελπινίκη Ντόκα. Οι τρεις τους εγκλωβισμένοι σε μια αρένα θανάτου.

Η Νόρα με τον Νικόλα θα ζητήσουν τη βοήθεια της Ελπινίκης Ντόκα, μιας ιδιωτικής ερευνήτριας με την οποία είχαν συνεργαστεί και στο παρελθόν. Οι τρεις τους θα συγκροτήσουν μια ομάδα και από κοινού θα προσπαθήσουν να ρίξουν φως στις δολοφονίες.

Μπορεί το παρόν να ξεκλειδώσει το παρελθόν; Μπορεί η εκδίκηση να σημάνει δικαίωση; Διότι κάποιες φορές «το παρελθόν δεν έχει έρθει ακόμη και το μέλλον δεν είναι όπως παλιά…».

Το βέβαιο είναι ότι η διαχρονική βία κατά των γυναικών όχι απλώς δεν υποχωρεί χάρη στην πρόοδο, αλλά αντιθέτως εντείνεται, γεγονός που αντικατοπτρίζεται και μέσα στο βιβλίο, όπως και στην αληθινή ζωή. Η ένταση αυτή έχει να κάνει με τις υποκείμενες κοινωνικο-πολιτικές δομές και συνδέεται άρρηκτα με την αναπαράσταση και την προβολή της βίας κατά των γυναικών και των νεκρών κακοποιημένων σωμάτων τους.

Αναφορικά με τους χαρακτήρες του έργου, θα λέγαμε πως είναι αρκετά διαφορετικοί μεταξύ τους. Η βασική ηρωίδα του μυθιστορήματος είναι η Νόρα, μια χήρα, σκληρά εργαζόμενη γυναίκα, που μεγαλώνει μόνη της το γιο της, ο οποίος εμφανίζει το σύνδρομο Asperger. Παρακολουθούμε την καθημερινότητά τους, η οποία είναι αρκετά δύσκολη. Η ανησυχία, ο φόβος και το άγχος πλημμυρίζουν την πρωταγωνίστρια, η οποία, παρά τη δυσκολία της κατάστασης που αντιμετωπίζει, προσπαθεί να παραμείνει λογική, προκειμένου να αντεπεξέλθει στις δύσκολες καταστάσεις και να μεγαλώσει το παιδί της. Εμφανίζεται ανθρώπινη, με τα φυσιολογικά πάθη που έχουν όλοι οι άνθρωποι, ενώ παρά τη σκληρή φύση της δουλειάς της, προσπαθεί να μην την αφήνει να την επηρεάζει αντιμετωπίζοντας τις δυσκολίες.

Ο αναγνώστης βρίσκεται αντιμέτωπος με μια σύγχρονη μονογονεϊκή οικογένεια, καθώς και τις ποικίλες μορφές και αποχρώσεις της γονεϊκής αγάπης. Επιτέλους, άνθρωποι που πρέπει να έχουν ίσα δικαιώματα και ευκαιρίες στην κοινωνία μας.

Στη συνεργασία των δύο συγγραφέων φαίνεται να υπάρχει αρκετή χημεία σύμφωνα με την πλοκή και τη ροή του βιβλίου, και σίγουρα διαβάζοντάς το θα σας προβληματίσει ανυπομονώντας για την επόμενη περιπέτεια της Νόρας Δενδρινού, της Ελπινίκης και των υπόλοιπων ηρώων που τα είχαν καταφέρει! Γιατί για όλες αυτές οι γυναίκες που χάθηκαν, αλλά κι εκείνες που δικαιώθηκαν ήταν εντέλει δική τους υπόθεση…

Ηταν ξεκάθαρα μια… «Γυναικεία υπόθεση».